MENU
klinika

"Financial Times"

Kostoja ekonomike e strategjisë zero-kovid të Kinës

10.06.2022 - 20:33

Zhang Weiya mbart plagët emocionale të “strategjisë zero-kovid” të Kinës. Nëna e një djali katër vjeçar doli së fundmi nga më shumë se 50 ditë e mbyllur në banesën e saj në Shangai me bashkëshortin, vjehrrën dhe një qen të familjes së saj.

Ajo ishte në ekstazë për të marrë frymë ajrin e pastër në fund të muajit të kaluar, ndërsa qyteti më i madh i Kinës hoqi një izolim të detyrueshëm që preku, në një kohë ose në një tjetër, shumicën e 25 milionë banorëve të tij. Por të enjten ajo dëgjoi lajmin se autoritetet do të mbyllin përsëri një qark prej 2.7 milion njerëz për të kryer testime masive të koronavirusit.

“Duart e mia po dridhen,” tha ajo. “Nuk është rrethi ynë që po mbyllet, por nuk është larg. Unë me të vërtetë nuk e di nëse shëndeti im mendor do të ishte në gjendje të përballonte një izolim tjetër. Madje e gjeta veten duke u inatosur me djalin tonë të dashur, sepse ai nuk do të heshtte as edhe një minutë.”

Përvoja e saj zbulon një aspekt të kostos njerëzore të qasjes “tekno-autoritare” të Kinës për të luftuar pandeminë. Por privimet nuk kufizohen vetëm tek ata që janë në burg. Një fazë e re në politikën “zero-kovid” ndërthur taktikat e mobilizimit masiv të huazuara nga e kaluara revolucionare e Kinës me teknologjinë e shekullit të 21-të, e përdorur për të monitoruar dhe për të korrigjuar njerëzit në detajet intime të jetës së tyre të përditshme.

Çdo banor në shumicën e qyteteve më të mëdha të Kinës kërkohet të mbajë një raport mjekësor në telefonin e tij celular që tregon se kur janë testuar për herë të fundit për kovid. Nëse kanë kaluar më shumë se tre ditë, atyre mund t’u refuzohet qasja në hapësirat publike dhe në dyqane për të blerë gjërat e nevojshme ditore. Qindra mijëra kabina testimi kovid po ndërtohen në shumë qytete në të gjithë vendin për të siguruar që asnjë banor të mos jetojë më shumë se 15 minuta në këmbë larg një testi të disponueshëm. Synimi i Pekinit është të kapërcejë virusin duke marrë njerëz që kanë rezultuar pozitivë përpara se të kenë pasur një shans për ta përhapur atë te të tjerët.

Kjo, nga ana tjetër, synon të çlirojë qeverinë nga nevoja për të imponuar bllokime të zgjatura në mbarë qytetin që godasin ekonominë dhe nxisin pakënaqësi të madhe publike. Kështu, bllokimi i shpallur të enjten në rrethin e Shangait të Minhang nuk kishte për qëllim të ishte afatgjatë, thanë autoritetet.

Megjithatë, për disa kinezë, e gjithë kjo përbën vetëm një përsëritje të dystopisë dixhitale nga një qeveri e betuar se do të përmbajë përhapjen e kovid me pothuajse çdo kusht. “Kjo është kaq shumë marrëzi. Kur do të përfundojë?” pyeti një pronar lokali në Pekin. “[Qeveria] po na shkatërron për të shpëtuar fytyrën e tyre. Një tufë pozerësh! Pse nuk i heqin kontrollet?”

Bizneset e vogla, kryesisht private, kanë qenë ndër më të goditurat pasi rritja ekonomike e Kinës ra këtë vit me përhapjen e variantit Omicron dhe bllokimet që ai ka shkaktuar. Një sondazh në internet i 16,500 ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme të publikuar nga Universiteti i Pekinit, Ant Group dhe MYBank zbuloi se 40 përqind nuk kishin para të mjaftueshme rezervë për të qëndruar edhe një muaj.

Në një kuptim shumë real, provat e pronarit të lokalit janë gjithashtu ato të ekonomisë botërore. Nëse qasja e re e “testimit dinamik” rezulton e suksesshme, do të ketë një ndikim të thellë në rritjen ekonomike. Kina ka qenë prej kohësh motori më i madh i prosperitetit global, duke kontribuar me 28 për qind të rritjes së PBB-së në mbarë botën nga viti 2013 në 2018 – më shumë se dyfishi i pjesës së SHBA-së, sipas një studimi nga FMN.

Banka Botërore këtë javë emëroi bllokimet në Kinë, së bashku me luftën në Ukrainë dhe ndërprerjet e zinxhirit të furnizimit, si një nga faktorët pas një uljeje në parashikimin e saj për rritjen e PBB-së globale këtë vit në 2.9 për qind, nga 5.7 për qind aktuale. në vitin 2021.

Disa ekonomistë thonë se Kina mund të flirtojë me një recesion të rrallë të PBB-së në tremujorin e dytë të këtij viti, duke rritur disa shpresa se mund të nisë një paketë stimuluese të “bazukës së madhe” për të shpëtuar performancën e saj të flamurit dhe, duke e bërë këtë, të japë njëfarë vrull për ekonomia globale.

Por a është vërtet e mundshme kjo? “Ndoshta jo,” thotë May Yan, drejtoreshë menaxhuese në UBS, një bankë investimesh në Hong Kong. “Unë nuk mendoj se Kina mund të menaxhojë një stimul të madh edhe për hir të saj, e lëre më për të shpëtuar pjesën tjetër të botës.”

Për një gjë, shtytësit e mëdhenj strukturorë të rritjes kineze gjatë dy dekadave të fundit tani janë gati për t’u shfrytëzuar. Qeveritë lokale që nxitën bumin më të madh të infrastrukturës në botë po mbyten në borxhe, shumë prej të cilave i mbajnë të fshehura nga eprorët e tyre në qeverinë qendrore.

Goldman Sachs vlerësoi vitin e kaluar se totali i borxheve që i detyrohen mjeteve të financimit të qeverisë vendore, mijëra fonde të rregulluara keq nga autoritetet lokale, arrinin në rreth 53 trilion Rmb (8.2 trilion dollarë) – më shumë se dyfishi i madhësisë së ekonomisë gjermane.

Financimi i këtyre po bëhet një sfidë e rëndë. Një burim i rëndësishëm financimi – shitja e tokës për zhvilluesit e pronave – është duke u tharë sepse Kina tani ka mjaft apartamente bosh për të strehuar rreth 90 milionë njerëz.

Rekordi i Kinës në mbajtjen e kovidit kryesisht nën kontroll që nga shpërthimi fillestar në Wuhan e ka lejuar atë të mbajë një ekuilibër të përgjithshëm. Por përhapja e Omicron tani po imponon kosto të thella njerëzore dhe ekonomike që tregojnë pak shenja pakësimi.

*Raportim shtesë nga Nian Liu

/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


"Financial Times": Sa keq mund të bëhet?

Goditja globale e stagflacionit të vitit 2022

"The Economist"/ Konsumatorët, tjetër bëjnë e tjetër thonë!

Ekonomia globale drejt një tjetër recesioni?

Rajoni nuk po përjeton rritjet e mprehta të çmimeve

Azia është përjashtimi global i inflacionit