MENU
klinika

Analiza

Si Ukraina po shton tensionin në marrëdhëniet SHBA-Kinë

04.06.2022 - 08:33

Kina po bëhet “më represive brenda dhe më agresive jashtë vendit”, sipas sekretarit amerikan të shtetit, Antony Blinken. Blinken bëri një deklaratë mbi politikën e jashtme të SHBA më 26 maj në Universitetin George Washington. Ajo mori një vëmendje të madhe, ndërkombëtarisht – jo vetëm sepse gazetarët dhe analistët e politikës së jashtme donin të dinin nëse Blinken do të sqaronte komentet e bëra në fillim të javës nga presidenti, Joe Biden, se SHBA do të ndërmerrte veprime ushtarake për të mbrojtur Tajvani nëse Kina do të fillonte një pushtim.

Kjo dukej të ishte një zhvendosje nga politika e SHBA-së e “paqartësisë strategjike”, me anë të së cilës SHBA është e angazhuar të furnizojë Taipein me sisteme armësh dhe trajnime për t’u mbrojtur, por e lë të hapur mundësinë nëse do të ndërhynte ushtarakisht.

Vërejtjet e Biden treguan një ndryshim thelbësor dhe pati një përgjigje nga Pekini, i cili tha se SHBA “po përdorte ‘kartën e Tajvanit’ për të frenuar Kinën dhe do të digjet vetë”.

Deklaratat e tij nxitën disa komentues të thonin se politika e SHBA-së ka kaluar nga paqartësia strategjike në moskoherencë strategjike.

Blinken dukej se kundërshtoi pak qëndrimin e Biden. Ai pranoi se Uashingtoni kishte një aftësi të kufizuar për të kundërshtuar drejtpërdrejt Kinën, por tha: “Ne do të formojmë mjedisin strategjik rreth Pekinit për të çuar përpara vizionin tonë për një sistem ndërkombëtar të hapur dhe gjithëpërfshirës”.

Është e rëndësishme të merren parasysh komentet e Bidenit në hijen e pushtimit rus të Ukrainës.

Deri kohët e fundit, fushat kryesore të konkurrencës midis SHBA-së, Kinës dhe Rusisë ishin perceptuar si politike dhe ekonomike. Koncepti i një lufte agresioni në shkallë të gjerë që përfshin një fuqi bërthamore kundër një fqinji më të dobët ishte konsideruar i pamundur.

Por Ukraina ka krijuar paralele shqetësuese me rreziqet e sigurisë në Azinë Lindore.

Ashtu si qeveria ruse e sheh Ukrainën si pjesë të territorit të saj pa të drejtë pavarësie, Kina e sheh Tajvanin si pjesë të territorit të saj.

Veprimet e Rusisë në Evropë shtuan frikën se presidenti kinez, Xi Jinping, mund të konsideronte seriozisht një pushtim të ngjashëm të Tajvanit.

Në këtë kontekst, administrata Biden mund të vendosë se është e nevojshme të pengojë Pekinin duke deklaruar më qartë se SHBA do të përdorë ushtrinë e saj për të mbrojtur Tajvanin si përgjigje.

Analistët janë të ndarë për sa i përket mësimeve që mund të nxjerrë Kina nga përpjekja e Rusisë për të pushtuar Ukrainën. Reagimet ushtarake ruse mund t’i kujtojnë Kinës se sa problematike dhe e kushtueshme do të ishte një përpjekje e tillë për të pushtuar Tajvanin. Por Kina gjithashtu mund të jetë duke analizuar me kujdes operacionet ushtarake ruse në mënyrë që të përvetësojë mësimet se cilat probleme duhet të shmangen.

Vitet e fundit, Kina ka përkeqësuar retorikën e saj dhe presionin ushtarak ndaj Tajvanit, duke këmbëngulur se “partia ka zgjedhur ta bëjë ribashkimin me Tajvanin një simbol të forcës dhe legjitimitetit të sundimit të CPP”.

Por kjo nuk do të thotë se një sulm ndaj Tajvanit është planifikuar në të ardhmen e parashikueshme.

Uashingtoni tani përballet me një dilemë serioze.

Është i shqetësuar se paqartësia strategjike mund të mos jetë më e mjaftueshme për të penguar Kinën nga pushtimi i Tajvanit. Kjo mund të nënkuptojë se SHBA duhet të qartësojë dhe forcojë angazhimet e saj të sigurisë.

Por kjo do të kërkonte hapa më konkretë për të demonstruar se mund të mbronte efektivisht Tajvanin – dhe ngritja ushtarake e Kinës e ka bërë këtë shumë më problematike sesa ishte 30 vjet më parë.

Ekzistojnë vetëm dy baza amerikane brenda një rrezeje prej 500 miljesh të Tajvanit që do të lejonin avionët luftarakë të operojnë pa karburant. Të dyja janë të cenueshme ndaj arsenalit gjithnjë e më të sofistikuar të Kinës të raketave balistike konvencionale me bazë tokësore.

Tajvani ka një ushtri shumë të avancuar të konfiguruar për t’i rezistuar një sulmi kinez dhe Kina do të përballet me sfida serioze logjistike. Por burimet totale të tij ushtarake janë plotësisht më të mëdha se ato të Taipeit.

Kina gjithashtu ka një arsenal bërthamor që mund të godasë SHBA-në kontinentale, megjithëse forcat e saj strategjike  janë mjaft të vogla në krahasim me ato të SHBA-së.

Në një sulm në shkallë të gjerë kineze në Tajvan, SHBA do të përballej me sfida të konsiderueshme. Në parim, SHBA mund të dërgojë burime ushtarake, ndoshta edhe në vetë territorin e Tajvanit.

Por hyrja në Tajvan do të përshkallëzonte tensionet me Kinën në një shkallë të paprecedentë.

Gjithashtu do të ndërlikonte më tej strategjinë SHBA-Kinë, e cila gjithashtu merret me çështje të rëndësishme ndërkombëtare që kërkojnë  bashkëpunim, duke përfshirë tregtinë, ndryshimet klimatike, Korenë e Veriut dhe krizat politike në rajone të tjera.

Prandaj, ka të ngjarë që paqartësia strategjike do të mbetet politika e SHBA-së për sigurinë e Tajvanit për të ardhmen e parashikueshme, edhe nëse SHBA-të e ndiejnë të nevojshme të nxjerrin në pah opsionin e saj për të dalë në mbrojtje të Tajvanit.

Burimi: The Conversation

Përktheu dhe përshtati: Konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


The Economist/ Armët e reja ekonomike, shpata me dy tehe

A mund ta ndëshkojë Perëndimi Kinën siç ndëshkoi Rusinë?

Nga AlJazeera/ Miqësi "pa kufij"

A do të jetë Kina shpëtimi ekonomik i Putinit?