MENU
klinika

Analiza e BBC

Tajvani: A po shkojnë SHBA dhe Kina drejt luftës për ishullin?

16.06.2022 - 08:55

Javë pasi presidenti amerikan paralajmëroi Kinën për Tajvanin, Pekini ka shprehur hapur kundërshtimin e tij më të ashpër deri më tani, duke thënë se do të “kundërshtonte me vendosmëri çdo përpjekje” për pavarësinë e Tajvanit.

Të dielën, ministri i Mbrojtjes i Kinës, gjenerali Wei Fenghe, në thelb akuzoi SHBA-në për mbështetjen e pavarësisë së ishullit, duke thënë se po “shkel premtimin për Tajvanin” dhe “ndërhyn” në punët e Kinës.

“Më lejoni ta bëj të qartë këtë: nëse dikush guxon të shkëputet Tajvani nga Kina, ne nuk do të hezitojmë të luftojmë. Ne do të luftojmë me çdo kusht dhe do të luftojmë deri në fund. Kjo është e vetmja zgjedhje për Kinën,” tha ai në një samit aziatik të sigurisë të mbajtur në Singapor.

Komentet e tij pasojnë mesazhin e fundit të presidentit amerikan Joe Biden për Kinën se ajo po “luan me zjarrin”. Ai u zotua se do ta mbronte ishullin ushtarakisht nëse sulmohej.

Tajvani, i cili e konsideron veten një komb sovran, është pretenduar prej kohësh nga Kina. Por Tajvani gjithashtu ka SHBA-në si aleatin e saj më të madh dhe Uashingtoni ka një ligj që i kërkon të ndihmojë ishullin të mbrohet.

Përshkallëzimi i retorikës vjen pasi Kina dërgon gjithnjë e më shumë aeroplanë luftarakë në zonën e mbrojtjes ajrore të Tajvanit, ndërsa SHBA ka dërguar anije detare nëpër ujërat e Tajvanit.

Chinese and Taiwanese national flags are displayed alongside military airplanes in this illustration taken April 9, 2021. REUTERS/Dado Ruvic/Illustration

Pra, a po shkojnë SHBA dhe Kina drejt një konflikti ushtarak?

Një frikë e madhe është se lufta do të nisë nëse Kina pushton Tajvanin. Pekini ka thënë në të kaluarën se mund të rimarrë ishullin me forcë nëse është e nevojshme.

Por shumica e analistëve thonë se kjo nuk ka gjasa – tani për tani.

Ka pasur debate nëse Kina ka aftësinë ushtarake për të pasur sukses në një pushtim dhe Tajvani ka rritur ndjeshëm mbrojtjen ajrore dhe detare.

Por shumë pajtohen se Pekini e pranon se një veprim i tillë do të ishte shumë i kushtueshëm dhe katastrofik – jo vetëm për Kinën, por edhe për botën.

Kina ka thënë se ajo kërkon “ribashkim paqësor” me Tajvanin – diçka që gjenerali Wei përsëriti të dielën – dhe se ajo do të vepronte vetëm nëse përballej me një provokim.

Një shkaktar ka të ngjarë të jetë shpallja zyrtare e pavarësisë nga Tajvani. Por kjo është diçka që presidenti i saj Tsai Ing-wen e ka shmangur me forcë, edhe pse ajo këmbëngul se ata tashmë janë një shtet sovran.

Shumica e tajvanezëve e mbështesin këtë pozicion, i cili njihet si “ruajtja e status quo-së”, megjithëse gjithnjë e më shumë një numër i vogël thonë se duan të shkojnë drejt pavarësisë.

Sekretari amerikan i Mbrojtjes, Lloyd Austin, i cili gjithashtu mori pjesë në Dialog, tha në fjalimin e tij se SHBA nuk e mbështet pavarësinë e Tajvanit dhe as nuk dëshiron “një Luftë të re të Ftohtë”.

Fakti që të dy Gjenerali Wei dhe Austin u takuan në samit  ishte një shenjë pozitive, pasi do të thoshte se të dyja palët donin të tregonin “ata janë ende të gatshëm të ulen dhe të bisedojnë, të arrijnë në një konsensus”, tha zoh.

Kjo, tha ai, ka të ngjarë të çojë në diskutime më operacionale midis dy ushtrive që do të reduktojnë mundësinë e llogaritjeve të gabuara në terren që mund të çojnë në një konflikt dhe një “rigjallërim të dialogut” që mungonte gjatë administratës së Donald Trump. .

Thënë kështu, si Kina ashtu edhe SHBA-ja pritet të vazhdojnë retorikën e tyre.

Kina madje mund të shtojë “luftën e saj të zonës gri” për të lodhur forcat ushtarake dhe për të humbur durimin e Tajvanit – të tilla si dërgimi i më shumë avionëve luftarakë – ose dezinformatat, tha Dr Ian Chong, një ekspert i Kinës me Universitetin Kombëtar të Singaporit.

Tajvani ka akuzuar më parë Kinën se po zhvillon fushata dezinformuese përpara zgjedhjeve të ishullit dhe ishulli do të mbajë zgjedhje të rëndësishme lokale në fund të vitit.

Për SHBA-në dhe Kinën të paktën, “nuk ka vullnet politik për të ndryshuar pozicionet e tyre” tani për tani, veçanërisht me ngjarje të rëndësishme në horizont – zgjedhjet afatmesme në SHBA në nëntor dhe kongresi i 20-të i Partisë Komuniste të Kinës në gjysmën e dytë të viti ku presidenti Xi Jinping pritet të konsolidojë më tej pushtetin.

“Ana e mirë është se asnjëra palë nuk është e gatshme të përshkallëzojë tensionin” tha Dr Chong.

“Por mospërshkallëzimi nuk do të thotë se jemi mirë. Kështu që të gjithë jemi të ngecur në këtë situatë për disa kohë.”

Burimi: BBC

Përktheu dhe përshtati: Konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Ministri i mbrojtjes, deklaratë të fortë

“Kina do të pushtojë Tajvanin deri në 2025”

Thjesht një mbështetje për hegjemoninë e SHBA-së

“Aleanca e Demokracive” degradon politikën e Perëndimit