MENU
klinika

Analiza

Rusinë apo Ukrainën, anën e kujt po mban Erdogani?

26.07.2022 - 09:30

Udhëtimi i parë i Vladimir Putin jashtë ish-Bashkimit Sovjetik që nga fillimi i luftës në Ukrainë supozohej të tregonte fuqi.

Në vend të kësaj, presidenti rus duket se ka mbetur “i skuqur” në një samit në Iran këtë javë pasi homologu i tij turk, Recep Tayyip Erdoğan, e la atë duke pritur para kamerave televizive.

Për gati një minutë, njeriu që filloi konfliktin më të përgjakshëm të Evropës në dekada nuk dinte se ku të shikonte ndërsa priste, duke u zhvendosur në mënyrë të ngathët.

Ironia e takimit nuk ka humbur në Turqi, ku komentuesit po spekulojnë hapur se kjo është një shpagim.

Dy vjet më parë, në një vizitë në Kremlin, Erdogan priti në këmbë për gati dy minuta para se Putini të mbërrinte për bisedime dypalëshe. Media shtetërore ruse transmetoi dhe ritransmetoi momentin e sikletshëm, me një media që madje shtoi një kohëmatës.

Tani duket se ekuilibri i fuqive ka ndryshuar.

Një nga arsyet pse Putin ishte në Teheran, thonë zyrtarët e inteligjencës amerikane, ishte ndërmjetësimi i një marrëveshjeje për të blerë ‘qindra’ avionë sulmues iranianë, të cilët Rusia nuk ka qenë në gjendje t’i prodhojë brenda vendit. Ukraina ka përdorur mjete ajrore pa pilot me efektivitet shkatërrues, duke shkatërruar qindra tanke ruse.

Kievi ia atribuon supremacinë e tij teknologjike Turqisë, e cila i ka siguruar asaj dhjetëra dronë Bayraktar TB2 me kosto të ulët dhe të teknologjisë së lartë që tani kanë një reputacion të frikshëm në luftë. Kryeinxhinieri në firmën pas tyre është Selçuk Bayraktar – i cili është i Erdoganit.

Që kur bombat filluan të binin, Turqia ka luajtur një rol kyç në ndryshimin e ekuilibrit të fuqisë në fushën e betejës. Ankaraja ka qenë mikpritëse e të vetmeve bisedime thelbësore të paqes të mbajtura deri më tani, duke i bërë thirrje Moskës të bëjë një marrëveshje dhe t’i japë fund luftimeve. Gjithashtu ka ndikuar në heqjen e bllokadës së porteve të drithit ukrainas.

Pavarësisht se është vetë një anëtare e NATO-s, lidhjet historikisht të ngushta të Turqisë me Rusinë kanë bërë që shumë njerëz të pyesin se në cilën anë është realisht.

Por me investimet në vlerë miliarda paund në Ukrainë dhe zbulimet se ajo ka marrë grurë të lirë, të vjedhur nga Rusia, edhe pse bisedimet mbi eksportet e ushqimit vazhdojnë, është e qartë se Erdogani ”lufton” vetëm për vete.

Duke pasur parasysh se sa efektivisht ka përfituar nga rrethanat, nuk është për t’u habitur që ai nuk duket i shqetësuar për t’i bërë përshtypje të mirë Putinit.

Ankaraja po përfiton gjithashtu nga Rusia dhe pjesa tjetër e botës, duke u shpërqendruar nga lufta në Ukrainë në mënyra të tjera. Ajo ka mbështetur aleatin e saj të ngushtë, Azerbajxhanin, kundër Armenisë në rajonin e diskutueshëm të Nagorno-Karabakut, ku paqeruajtësit e Moskës ishin vendosur për të ruajtur status quo-në. Në veri-perëndim të Sirisë, Turqia ka nisur një ofensivë të re, pavarësisht kundërshtimeve nga Kremlini, i cili mbështet qeverinë e Bashar al-Assad.

Vizita iraniane e Putinit kishte qenë pjesë e një përpjekjeje për të treguar se Moska nuk është e izoluar në skenën botërore dhe ende ka respekt jashtë Perëndimit.

Megjithatë, në realitet, Rusia po zbulon se gjithnjë e më pak ish-partnerët e saj janë të përgatitur për të bërë marrëveshje, pasi Kina dhe një numër vendesh të Azisë Qendrore refuzuan ta ndihmojnë atë për të mposhtur sanksionet e vendosura që nga fillimi i pushtimit të Ukrainës.

FILE PHOTO: Russian President Vladimir Putin and Turkish President Tayyip Erdogan arrive for a news conference following their talks in Moscow, Russia March 5, 2020. Pavel Golovkin/Pool via REUTERS/File Photo

Në Forumin Ekonomik të Shën Petersburgut muajin e kaluar – dikur simboli i qëndrimit “të hapur për biznes” të vendit – pak firma të huaja ishin të pranishme. Në vend të kësaj, talebanët e Afganistanit u përshëndetën si mysafirë nderi. Më keq akoma, i ulur përkrah Putinit në skenë, presidenti i Kazakistanit Kassym-Jomart Tokayev shpërfilli Moskën dhe tha se vendi i tij do të vazhdojë të njohë Donbasin e mbajtur nga Rusia si pjesë e territorit ukrainas.

Tani lista e atyre që Putini mund të numërojë si miq po zvogëlohet me shpejtësi.

Në një votim në OKB në fillim të këtij viti, vetëm katër vende të tjera votuan kundër një mocioni që dënon Rusinë për agresionin e saj – Bjellorusia, Koreja e Veriut, Eritrea dhe Siria. Si një partner i madh tregtar me një zë brenda NATO-s, Kremlini nuk mund të përballojë një ndarje me Erdoganin dhe nuk ka zgjidhje tjetër veçse ta lejojë atë të marrë atë që dëshiron nga Deti i Zi në Kaukaz.

Megjithatë, ndikimi në rritje i Turqisë nuk është vetëm një dhimbje koke për Putinin.

Kërcënimi për të bllokuar Suedinë dhe Finlandën që t’i bashkohen NATO-s muajin e kaluar, nëse dy vendet skandinave nuk ranë dakord për një marrëveshje për ekstradimin e “terroristëve” të supozuar kurdë, tregon se ndikimi i tij zvogëlohet në të dyja drejtimet. P

or, me qëllim që të hapin një rrugë të mesme midis Lindjes dhe Perëndimit, tani për tani duket se nga të dyja palët duhet ta mbajnë mirë me Erdoganin.

Burimi: The Spectator

Përktheu dhe përshtati: Konica.al