Vrasja e Shinzo Abe ishte një fund brutal dhe krejtësisht i paparashikuar i një jete në shërbim publik për popullin japonez.
Tronditja nga vdekja e tij nuk do të zhduket shpejt. Ai ishte një udhëheqës vizionar, dikush që besonte se vendi i tij ishte i aftë të merrte një rol qendror dhe të përgjegjshëm në çështjet ndërkombëtare.
Humbja e tij do të ndihet thellë pjesërisht sepse ai kishte më shumë kontribute.
Amerikanët duhet të vlerësojnë se sa i rëndësishëm ishte Abe për kombin tonë. Gjatë disa dekadave të fundit, Abe ra dakord se Japonia kishte të drejtë të besonte, se bashkëqytetarët e tij, se ata jetonin në një vend “normal”.
Dhe si me çdo vend “normal”, Japonia kishte të drejtën legjitime të mbronte interesat e saj, veçanërisht në gjeografinë armiqësore të Azisë Verilindore.
Këtë Abe ishte i vendosur ta arrinte dhe bëri hapa gjigantë drejt arritjes së atij qëllimi dikur të pamundur.
Abe e dinte mirë historinë e vendit të tij, por ai gjithashtu mundi të shihte se ishte koha që Japonia dhe pjesa tjetër e botës të lëviznin përtej vitit 1945.
Gjermania e kishte bërë këtë, duke formuar një kapacitet të plotë mbrojtjeje ushtarake, dhe duke u bërë anëtare e NATO-s. Pse Japonia nuk duhet të jetë në gjendje të bëjë të njëjtën gjë? Dhe pse Shtetet e Bashkuara nuk duhet të mbështesin plotësisht aspiratat e Abe-s, jo për Japoninë, por për veten tonë dhe miqtë dhe aleatët tanë të tjerë në Indo-Paqësor dhe në mbarë botën?
E takova Abe-n për herë të parë në ditët e para të administratës së Xhorxh W. Bushit, gjatë një vizite në Tokio. Me sugjerimin e Ambasadës së SHBA-së, hëngra mëngjes me Abe, atëherë zv/shefi i sekretarit të kabinetit dhe pak i njohur jashtë Japonisë. Diplomatët tanë e kishin quajtur Abe, pasardhës të një familjeje të shquar politike, si një yll në rritje, dhe kështu ishte, mbi 20 vjet më parë.
Ai ishte fokusuar në kërcënimin e armëve bërthamore dhe programeve të raketave balistike të Koresë së Veriut.
Ai kurrë nuk u lëkund nga ky qëllim. Kur u vra, ai mbante karficin blu që përfaqësonte solidaritetin me familjet e pengjeve në xhaketën e majtë.
Nëpërmjet disa administratave të SHBA-së gjatë dy mandateve të tij si kryeministër dhe si qytetar privat dhe udhëheqës politik kur nuk ishte në detyrë, Abe nuk u lodh kurrë duke u shpjeguar zyrtarëve amerikanë pse duhej ta merrnin seriozisht kërcënimin e Koresë së Veriut.
Askush nuk kishte nevojë të bindte Japoninë se Pheniani ishte i rrezikshëm.
Megjithatë, udhëheqësit naivë, të keqinformuar nga vende më të largëta shpesh kishin nevojë që t’u shpjegohej qartë.
Asnjëherë nuk e pashë Abe të humbiste sensin e humorit apo durimin e tij, pasi ai u përpoq vazhdimisht të theksonte pse nuk duheshin besuar angazhimet e bëra nga udhëheqës të ndryshëm të dinastisë Kim nga Veriu. Mund të kishim përdorur më shumë nga paralajmërimet e tij të mençura gjatë viteve të ardhshme.
Menjëherë pas të shtënave në Nara, shumë komentues kanë thënë se politikat e Abe ishin “përçarëse” dhe “të diskutueshme”.
Kjo na tregon më shumë për paragjykimet ideologjike të komentuesve sesa për vetë Abe.
Ai ishte i matur në qasjen e tij, i përpiktë në planifikimin e tij (në politikë dhe politikë të jashtme) dhe i qetë në sjellje.
Ajo që e dallonte ishte forca e bindjeve të tij, pavarësisht nga fatkeqësitë – fatkeqësi aq intensive saqë, në vitin 2007, ai dha dorëheqjen para kohe nga mandati i tij i parë si kryeministër, duke i siguruar të gjithë se karriera e tij politike kishte mbaruar.
Por Abe, i cili ishte po aq i vendosur sa çdo politikan në botën bashkëkohore demokratike, u kundërpërgjigj. Pesë vjet më vonë, ai u rizgjodh për të udhëhequr përsëri Japoninë dhe u bë kryeministri i saj më jetëgjatë.
Ajo që me të vërtetë i irritoi kundërshtarët e tij ishin sukseset e tij, jo dështimet e tij.
Pikëpamja ndërkombëtare e Abe është më e rëndësishme sot se kurrë. Ai e kuptoi kërcënimin afatgjatë, në të vërtetë ekzistencial, të paraqitur nga Kina, në të gjitha pasojat e saj të përhapura.
Në vitet e fundit të administratës së tij, Abe më shumë se kushdo tjetër theksoi mundësitë e një konstelacioni të ri në Azi, Katërshja: Indi, Australi, Japoni dhe Shtetet e Bashkuara. I iniciuar afërsisht 15 vjet më parë, por kurrë nuk u zhvillua në mënyrë efektive, Abe pa potencialin e tij, duke i shtyrë në heshtje liderët e tjerë të Quad të shihnin se çfarë bëri ai.
Veçanërisht ndërsa kombet arritën të kuptonin rolin e Kinës në pandeminë e koronavirusit, krerët e qeverive në shumë vende të Indo-Paqësoriy intensifikuan kërkimin e tyre për mënyra më efektive për të kufizuar Kinën, dhe ata gjithashtu e shohin Quad-in si një bllok të rëndësishëm.
Nuk i dimë ende motivet e vrasësit të Abe. Ai mund të jetë thjesht një i çmendur.
Por ne nuk duhet të lejojmë që vdekja tragjike e Abe të errësojë kontributin e përhershëm që ai dha në përparimin e vendit të tij, apo miqësinë e tij me Shtetet e Bashkuara.
John R. Bolton shërbeu si këshilltar për sigurinë kombëtare nën Presidentin Donald Trump dhe është autor i “Dhoma ku ndodhi: Një kujtim i Shtëpisë së Bardhë”.
Burimi: The Washington Post
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
