MENU
klinika

Analiza

Kjo nuk është mënyra për të zgjedhur kryeministrin!

17.08.2022 - 09:30

Kriza e kostos së jetesës në Britani po thellohet çdo ditë.

Miliona njerëz shqetësohen se si do të paguajnë faturat e tyre të ngrohjes në dimër. Ndërkohë, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar është ‘e ngrirë’ teksa pret rezultatin e një fushate dymujore të stilit presidencial për të zgjedhur kreun dhe kryeministrin e ardhshëm të partisë Konservatore.

Të dy kandidatët kanë marrë pjesë në debatet televizive kombëtare, megjithatë vetëm 150,000 anëtarë të partisë Konservatore – 0.32 përqind e 46.5 milion elektoratit – do të votojnë.

Pas ngritjes në detyrë të Boris Johnson në 2019, kjo është hera e dytë në tre vjet që një kryeministër i Mbretërisë së Bashkuar zgjidhet në këtë mënyrë. Do të ishte më mirë të mos përsëritej.

Në pamje të parë, votat e renditura duken të preferueshme sesa konklavat e deputetëve në dhomat e mbushura me tym të dijes së Westminsterit.

Image ©No10 Crown Copyright . 24/01/2020. London, United Kingdom. The Prime Minister Boris Johnson attends the Chinese New Year Reception at No10 Downing Street. Picture by Andrew Parsons / No10 Downing Street

Deri në vitin 1981 dhe 1998, respektivisht, liderët laburistë dhe konservatorë zgjidheshin nga deputetët e tyre.

Përpara vitit 1965, udhëheqësit konservatorë thjesht “dolën” nga diskutimet mes madhështorëve të partisë.

Sondazhet e udhëheqjes në mbarë partinë thuhet se përmirësojnë demokracinë e brendshme dhe tërheqin anëtarët.

Partitë në demokracitë parlamentare si Kanadaja dhe Australia i kanë prezantuar gjithashtu ato, megjithëse në disa raste votat e deputetëve dhe anëtarësimit vlerësohen me 50-50.

Zhvendosja e Partisë Laburiste në Mbretërinë e Bashkuar në një sistem tërësisht një anëtar-një votë në 2014 u faturua si heqje e pushtetit disproporcional të sindikatave sipas modelit të saj të mëparshëm të kolegjit zgjedhor.

Por në MB janë shfaqur probleme serioze. Ashtu si në vitin 2019, këtë vit do të kalojnë gati dy muaj midis dorëheqjes së një kryeministri konservator dhe emërimit të kryeministrit tjetër – shumë më gjatë se 25 ditët e punës të përcaktuara për zgjedhjet e përgjithshme.

Më pas, kandidatët duhet të kalojnë javë të tëra duke u kujdesur për një pjesë të ngushtë dhe thellësisht jopërfaqësuese të votuesve.

Një studim i vitit 2020 zbuloi se anëtarët konservatorë janë më të vjetër (39 për qind janë mbi 65 vjeç), më të pasur, më meshkuj, më me bazë jugore dhe shumë më të bardhë se popullata e përgjithshme.

Sa më gjatë të zgjasë fushata, aq më shumë pretendentët e lidershipit zhyten në terrene populiste që synojnë këtë mikroelektorat.

Kundërshtime të ngjashme do të ishin me vend cilado parti të ishte në pushtet dhe kushdo qofshin kandidatët.

Partitë në opozitë mund të kenë të drejtë të përdorin një votë në të gjithë partinë për të zgjedhur një lider, i cili më pas do të përballet me elektoratin më të gjerë.

Për një parti në qeveri, programi i së cilës është miratuar në zgjedhjet e përgjithshme, puna e zëvendësimit të një lideri në afat të mesëm duhet t’u kthehet deputetëve.

Anëtarëve të partisë mund t’u jepet një fjalë duke u kërkuar deputetëve të konsultohen me shoqatat lokale. Por në demokracinë parlamentare të Britanisë, deputetët zgjidhen nga zgjedhësit për të marrë vendime në emër të votuesve.

Është logjike dhe konsistente që ata të vendosin se kush duhet t’i udhëheqë – duke lejuar qeverinë të kthehet shpejt në menaxhimin e krizave të ditës.

Burimi: Financial Times

Përktheu dhe përshtati: Konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


“The Times” i jep përgjigje të gjitha dilemave

Çfarë ndodh pas dorëheqjes së Johnson?