Lufta e Rusisë kundër Ukrainës ka hyrë në një fazë të re. Ushtria ukrainase po bën përparime spektakolare, duke çliruar shumë qytete dhe fshatra dhe duke detyruar forcat ruse të tërhiqen. Ndërsa mbetet për t’u parë se deri ku do të shkojë kundërofensiva ukrainase, tashmë është e qartë se ekuilibri strategjik në terren po ndryshon.
Ndërkohë, Bashkimi Evropian është mobilizuar plotësisht për të përballuar krizën energjetike. Ne kemi mbushur objektet tona të depozitimit të gazit në mbi 80% – shumë përpara datës së synuar të 1 nëntorit – dhe ramë dakord të pastrojmë objektivat për të reduktuar konsumin e gazit gjatë dimrit. Për të ndihmuar konsumatorët dhe bizneset e cenueshme të menaxhojnë rritjet e çmimeve, ne po ecim përpara me propozime të tilla si një taksë e papritur për kompanitë e energjisë që kanë bërë fitime të tepërta.
Për më tepër, në koordinim me G7 dhe partnerë të tjerë të ngjashëm, ne po diskutojmë planet për të kufizuar çmimin e eksporteve të naftës ruse. Dhe ne po ndihmojmë partnerët tanë në Jugun Global për të trajtuar pasojat e agresionit brutal të Rusisë dhe armatimit cinik të energjisë dhe ushqimit.
Shkurtimisht: strategjia e përgjithshme po funksionon. Ne duhet të vazhdojmë të mbështesim Ukrainën, të bëjmë presion ndaj Rusisë me sanksione dhe të ndihmojmë partnerët tanë globalë në një frymë solidariteti.
Ata që vënë në dyshim nëse sanksionet po funksionojnë janë në terren gjithnjë e më të lëkundur. Në përgjithësi, sanksionet kanë një funksion të dyfishtë: të sinjalizojnë dhe të detyrojnë. Sinjali shpreh kundërshtimin ndaj sjelljes së një shteti – që në këtë rast përfshin shkelje të ligjit ndërkombëtar dhe sulme të paarsyeshme ndaj civilëve dhe infrastrukturës civile. Dhe ndërsa ne nuk jemi në luftë me Rusinë, detyrimi synon të detyrojë një ndryshim në sjelljen e saj dhe të gërryejë mjetet ekonomike dhe teknologjike për agresionin e saj.
Në një sinjal shumë të qartë, BE-ja ka marrë vendimin historik për t’i dhënë fund mbështetjes së saj në energjinë ruse. Kremlini ka thyer kontratat e tij duke ulur në mënyrë dramatike vëllimet e eksportit të gazit, duke tronditur tregjet në proces. Aftësia për t’u përfshirë në një shantazh të tillë mund të duket si një forcë ruse; por në fund të fundit është një strategji humbëse. Në kundërshtim me besimin popullor, Rusia nuk mund të gjejë lehtësisht zëvendësues të qëndrueshëm për tregun evropian, sepse pjesa më e madhe e infrastrukturës së saj të eksportit të gazit (tubacionet dhe terminalet LNG) është e drejtuar drejt Evropës. Ridrejtimi i rrjedhës së gazit drejt vendeve si Kina do të marrë vite dhe do të kushtojë miliarda dollarë.
Vërtetë, Rusia ka përfituar nga rritja e fundit e çmimit të gazit. Por kjo nuk do të thotë se sanksionet kanë dështuar. Përkundrazi, ne duhet të presim për të parë efektet e plota të vendimit të Evropës për të shkurtuar importet e saj të energjisë nga Rusia. Deri më tani, Evropa ka ndaluar vetëm importet ruse të qymyrit dhe ka reduktuar blerjet e naftës ruse. Megjithatë edhe këtu, ndikimi ka qenë i dukshëm.
Vëllimet e eksportit të qymyrit të Rusisë së fundmi ranë në nivelin e tyre më të ulët që nga fillimi i pushtimit, duke reflektuar dështimin e Kremlinit për të gjetur blerës të tjerë. Në mënyrë të ngjashme, që kur BE-ja njoftoi se do të reduktonte importet e saj të naftës ruse me 90% deri në fund të vitit 2022, çmimet e naftës kanë rënë. Dhe Kremlini do t’i reduktojë të ardhurat e tij edhe më shumë nëse bën akoma më shumë shkurtime në dërgesat e tij të gazit në Evropë.
Siç ka vërejtur Ministrja e Jashtme gjermane, Annalena Baerbock, Evropa mund të ketë paguar një çmim të ulët financiar për gazin rus në të kaluarën, por kjo ndodhi sepse ajo po paguante përsa i përket sigurisë së saj. Rusia sulmoi Ukrainën sepse ishte e bindur se BE-ja do të ishte shumë e ndarë dhe e varur nga energjia ruse për të vepruar. Por presidenti rus Vladimir Putin bëri një llogaritje të gabuar.
Duke reduktuar varësinë e saj nga energjia ruse, Evropa po çlirohet nga besimi i vjetër se ndërvarësia ekonomike redukton automatikisht tensionet politike. Kjo mund të kishte pasur kuptim 40 vjet më parë, por sigurisht që nuk ka tani, kur ndërvarësia ekonomike është bërë armë.
Por përgjigja e duhur nuk është të kthehesh nga brenda. Ne kemi ende nevojë për një ekonomi të hapur; por ne nuk duhet të lejojmë ndërvarësinë pa elasticitet dhe diversifikim. Ne duhet të llogarisim identitetin politik të atyre me të cilët tregtojmë dhe ndërveprojmë. Përndryshe, ne do të biem në të njëjtin lloj kurthi që Putini ka vendosur për 20 vjet.
Sanksionet dukshëm kanë pasur gjithashtu një efekt bindës. Humbja e aksesit në teknologjinë perëndimore ka filluar të godasë ushtrinë ruse, tanket, avionët, sistemet e telekomunikacionit dhe armët precize të së cilës gjithashtu mbështeten në komponentë të importuar.
Për më tepër, një raport i brendshëm i qeverisë ruse i rrjedhur paralajmëron për një dëmtim të zgjatur të ekonomisë ruse nga kufizimet e importit. Në bujqësi, 99% e prodhimit të shpendëve varet nga inputet e importuara. Në aviacion, 95% e pasagjerëve në Rusi udhëtojnë me avionë të prodhimit të huaj; dhe tani, mungesa e pjesëve rezervë po zvogëlon flotën e aviacionit komercial rus. Në farmaceutikë, 80% e prodhimit vendas mbështetet në lëndët e para të importuara. Së fundi, në fushën e komunikimit dhe teknologjisë së informacionit, Rusia mund të ketë mungesë të kartave SIM deri në vitin 2025, dhe pjesë të tjera të sektorit të saj të telekomunikacionit janë duke u penguar me shumë vite. Mos harroni, ky vlerësim i zymtë erdhi nga burime zyrtare të brendshme ruse.
A do të mjaftojnë vetëm sanksionet për të mposhtur pushtuesin? Jo, por kjo është arsyeja pse ne po ofrojmë gjithashtu mbështetje masive ekonomike dhe ushtarake për Ukrainën dhe po punojmë për të vendosur një mision trajnimi ushtarak të BE-së për të forcuar më tej forcat e armatosura ukrainase. Lufta nuk ka mbaruar dhe regjimi i Putinit ende mban disa karta. Por me strategjinë aktuale perëndimore në fuqi, Kremlini do ta ketë praktikisht të pamundur të ndryshojë rrjedhën. Koha dhe historia janë në anën e ukrainasve – për aq kohë sa ne i përmbahemi strategjisë sonë.
* Nga Josep Borrell, Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit Evropian për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë, është Zëvendës President i Komisionit Evropian për një Evropë më të fortë në botë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Project Syndicate“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Fati i Evropës dhe mbijetesa e Ukrainës
Embargoja e naftës në Evropë, nuk mjafton!
