Në ditët e sotme, njerëzit në Rusi nuk kanë shumë për t’u mburrur. Trollët e mediave sociale po postojnë video, të destinuara për audiencën evropiane, duke treguar sobat e gazit të mbetura në shpërthim të plotë për ditë të tëra. Ajo që mund të kushtojë qindra euro në Berlin apo Paris këtë dimër kushton disa rubla në Moskë. Tallja mund të jetë fëminore, por lë të kuptohet për një të vërtetë më të thellë: se lufta ekonomike midis Rusisë dhe Perëndimit është në një moment delikat. Ndërsa Evropa është në prag të një recesioni të thellë, situata ekonomike në Rusi po përmirësohet.
Sanksionet perëndimore, të nisura si përgjigje ndaj pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin në shkurt, kanë dëmtuar perspektivat ekonomike afatgjata të Rusisë. Bllokimi i ekonomisë së nëntë më të madhe në botë nga aksesi i teknologjisë dhe ekspertizës së huaj ka ulur potencialin e saj të rritjes deri në gjysmë, sugjerojnë parashikimet. Prodhimi i naftës dhe gazit, gjaku i ekonomisë ruse, është rreth 3% më i ulët se sa ishte përpara pushtimit dhe mund të bjerë më tej pasi embargot evropiane të hyjnë në fuqi në fund të vitit. Në gjashtë muajt e parë të luftës, diku në rajonin prej 250,000 deri në 500,000 rusë u larguan nga vendi, llogarit Liam Peach nga Capital Economics, një konsulencë. Shumë ishin me arsim të lartë dhe të paguar mirë.
Vendimi i fundit i Putinit për të nisur një mobilizim të pjesshëm ka dhënë një goditje të mëtejshme ekonomike. Ajo provokoi një mini-bankë, pasi njerëzit shqetësoheshin edhe një herë për të ardhmen e vendit. Sipas vlerësimeve tona, rusët tërhoqën depozita me vlerë 14 miliardë dollarë në rubla në shtator, rreth një e treta më shumë se në shkurt. Rreth 300,000 rusë të tjerë ndoshta kanë ikur. Një reduktim i mëtejshëm i fuqisë punëtore po përkeqëson mungesën e punëtorëve, duke komplikuar problemin e inflacionit të Rusisë. Inflacioni total është ulur ndjeshëm nga kulmi i tij, por presioni i çmimeve në sektorin e shërbimeve me intensitet të punës po përkeqësohet.
Pavarësisht këtyre vështirësive, recesionit me siguri tani i ka ardhur fundi. Shumë njerëz dyshojnë në të dhënat zyrtare të PBB-së, por është e mundur të merret një sens aktiviteti nga një sërë burimesh. Goldman Sachs, një bankë, prodhon një “tregues të aktivitetit aktual”, i cili sugjeron se si po ecin ekonomitë nga muaji në muaj. Të dhënat tregojnë se aktiviteti rus është pak më i gjallë se sa është në vendet e mëdha evropiane. Një masë shpenzimi e prodhuar nga Sberbank, një bankë tjetër, u lëkund pas dekretit të mobilizimit, por që atëherë është rritur përsëri. Prodhimi në industrinë e makinave, i cili disa muaj më parë praktikisht kishte rënë në zero, gjithashtu është rikthyer, duke sugjeruar se prodhuesit kanë arritur të marrin furnizime nga jashtë Perëndimit. Në terma dollarë, importet mujore të mallrave të Rusisë tani pothuajse me siguri tejkalojnë mesataren e vitit të kaluar.
Në parashikimet e tij të fundit, të publikuara më 11 tetor, FMN përmirësoi perspektivat ekonomike të Rusisë për këtë vit. Në prill mendohej se PBB-ja ruse do të binte me 8.5%. Tani ajo pret një rënie prej 3.4%. Kjo nuk është asgjë për të gëzuar, por është e menaxhueshme. Në të vërtetë, të dhënat ekonomike sugjerojnë se Rusia do të jetë në gjendje të vazhdojë të luftojë. Në fund të shtatorit, qeveria nxori një projekt-buxhetin për 2023-2025. Sipas Elina Ribakova nga Instituti i Financave Ndërkombëtare, një grup industrie, buxheti nënkupton rritje të mëdha në shpenzimet e luftës në vitet e ardhshme—veçanërisht për “sigurinë e brendshme”. Duke shmangur kolapsin ekonomik, Putin pret të dyfishohet, si jashtë ashtu edhe brenda.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “The Economist“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Bota do vazhdojë të vuaj nëse japim zgjidhje afatshkurtër”
Bota është në luftë! Kina fitoi betejën e parë!
