Arabia Saudite pushoi së qeni një aleate e Uashingtonit në momentin që filloi Luftën e Çmimeve të Naftës 2014-2016 me synimin specifik për të shkatërruar industrinë e naftës së shist argjilor të SHBA-së në atë kohë të sapolindur. Përafrimi i Riadit me Rusinë filloi përfundimisht gjatë asaj Lufte dhe u forcua në mënyrë të pakthyeshme kur Moska ra dakord të mbështeste Arabinë Saudite dhe OPEC-un e atëhershëm të rrezikuar në njoftimin e tyre të parë të prodhimit pas Luftës së Çmimeve të Naftës në fund të 2016, duke formuar ‘OPEC+’ (‘plus’ Rusinë ) në proces. Dhe lëvizja e Arabisë Saudite drejt autokracive të Lindjes, me të cilat autokracia e saj është natyrshëm në linjë, u përmbyll përfundimisht me Kinën kur Pekini lejoi Princin e Kurorës Saudite Mohammed bin Salman (MbS) të shpëtonte fytyrën dhe ndoshta pasardhjen e tij eventuale në mbretëri, duke ofruar për të blerë privatisht në 2017 të pesë për qind të ofertës fillestare publike të konceptuar në mënyrë katastrofike të Saudi Aramco. Shkurtimi i javës së kaluar nga Arabia Saudite për dy milionë fuçi në ditë, shkurtimet kolektive të prodhimit të naftës së papërpunuar tregon se MbS personalisht nuk ka asgjë tjetër veçse përbuzje për SHBA-në, kështu që nuk është çudi që figurat kyçe në krahun perëndimor të Shtëpisë së Bardhë po e marrin personale.
Në botën e pas Luftës së Çmimeve të Naftës 2014/16, Shtëpia e Bardhë, në atë kohë e ish-presidentit Donald Trump, gjeti dy metoda veçanërisht efektive për t’i kujtuar sauditët se Kina dhe Rusia nuk e kishin marrë ende kolektivisht mantelin e superfuqisë së lartë nga SHBA-ja e para prej tyre ishte kërcënimi i heqjes së plotë të të gjitha aseteve ushtarake të SHBA-së që e kishin mbrojtur Arabinë Saudite që nga marrëveshja thelbësore e vitit 1945 e arritur midis SHBA-së së atëhershme. Presidenti Franklin D. Roosevelt dhe mbreti saudit në atë kohë, Abdulaziz, në bordin e kryqëzorit të marinës amerikane Quincy në Kanalin e Suezit. Kjo marrëveshje thelbësore ishte si vijon: SHBA-të do të merrnin të gjitha furnizimet e naftës që i nevojiteshin për aq kohë sa Arabia kishte naftë në vend, në këmbim të së cilës SHBA-të do të garantonin sigurinë e Arabisë Saudite. Deri në fund të Luftës së Çmimeve të Naftës 2014/2016, marrëveshja ishte ndryshuar paksa në: SHBA do të ruajë sigurinë e Arabisë Saudite për aq kohë sa Arabia garanton se SHBA do të marrë të gjitha furnizimet e naftës që i nevojiten pasi Arabia Saudite ka naftë në vend dhe se Arabia kjo e fundit nuk përpiqet të ndërhyjë në rritjen dhe prosperitetin e sektorit të naftës shist argjilor amerikan ose të ekonomisë amerikane në tërësi.
Çfarëdo tjetër që mund të thuhet ose nuk mund të thuhet për ish-presidentin Trump, ai e dinte se një marrëveshje ishte një marrëveshje dhe gjëja e parë që bëri kur u kuptua menjëherë pas Luftës së Çmimeve të Naftës 2014/2016 se OPEC+ i sapokrijuar kishte për qëllim të drejtonte rritjen e çmimeve të naftës në nivele që ishin të dëmshme për ekonominë e SHBA-së dhe për shanset e rizgjedhjes së vetë Trump-it, ishte t’i dërgonte një mesazh Mbretit Salman të Arabisë Saudite, në mënyrë efektive që Mbreti do të minonte marrëveshjen atëherë që SHBA-të nuk do ta respektonin ana e tyre të ujdisë. Në një tubim në Southaven, Mississippi, në tetor 2018, Trump tha: “Dhe unë e dua mbretin, mbretin Salman, por unë thashë: ‘Mbret, ne po të mbrojmë. Mund të mos jesh atje për dy javë pa ne. Ju duhet të paguani për ushtrinë tuaj, ju duhet të paguani”. Kjo erdhi menjëherë pas një komenti të ngjashëm nga Trump në një fjalim para Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara: “Vendet e OPEC dhe OPEC+, si zakonisht, po shkatërrojnë pjesën tjetër të botës dhe nuk më pëlqen. Askujt nuk duhet ta pëlqejë këtë”, tha ai. “Ne mbrojmë shumë prej këtyre kombeve për asgjë, dhe më pas ata përfitojnë nga ne duke na dhënë çmime të larta të naftës. Jo mirë. Ne duam që ata të ndalojnë rritjen e çmimeve. Ne duam që ata të fillojnë të ulin çmimet dhe ata duhet të kontribuojnë në mënyrë thelbësore në mbrojtjen ushtarake që tani e tutje.” Ky kërcënim për heqjen e të gjithë mbështetjes ushtarake të SHBA-së për Arabinë Saudite u bë nga Trump edhe një herë kur OPEC+ po kërkonte të ulte çmimet e naftës në nivele të rrezikshme për sektorin e naftës argjilore amerikane duke nisur Luftën e Çmimeve të Naftës 2020, kur ai personalisht telefonoi MbS më 2 prill dhe i tha në mënyrë specifike MbS se nëse OPEC+ nuk fillon të shkurtojë prodhimin e naftës menjëherë, atëherë ai do të ishte i pafuqishëm të ndalonte ligjvënësit të miratonin legjislacionin për tërheqjen e trupave amerikane nga Arabia Saudite. Për më tepër, u bë shumë e qartë nga Trump se që nga ajo pikë e tutje ai priste që herën tjetër sauditët të përpiqeshin të shkatërronin sektorin e argjilës amerikane, do të ishte fundi i Marrëveshjes së vitit 1945, pa paralajmërim të mëtejshëm, dhe se ushtria amerikane do të të tërhiqej menjëherë.
Metoda e dytë shumë efektive që krahu perëndimor i Trump-it ishte në gjendje të përdorte për të ndaluar Arabinë Saudite nga dëmtimi i interesave ekonomike dhe politike të SHBA-së dhe aleatëve të saj, ishte të kërcënonte zbatimin e projektligjit “Jo Kartelet e Mosprodhimit ose Eksportimit të Naftës” (NOPEC). Kjo “Shpa Damoclean” e legjislacionit ka një mandat të gjerë, duke e bërë të paligjshme mbylljen artificiale të prodhimit të naftës (dhe gazit) ose vendosjen e çmimeve. Është e qartë se përcaktimi i çmimit të naftës është pikërisht arsyeja pse OPEC u krijua në 1960 dhe është pjesë e mandatit të tij të shkruar. Arabia Saudite ka qenë lideri de fakto i OPEC-ut që nga krijimi i tij atë vit, dhe Saudi Aramco është mjeti kryesor përmes të cilit zbatohen strategjitë e prodhimit dhe çmimeve të Arabisë Saudite (dhe ato të OPEC-ut). Askush nga pala saudite kur u njoftua për herë të parë IPO-ja e Aramco-s, dukej se e kishte kuptuar se kishte një çështje të madhe ligjore në këtë kontekst si nga perspektiva e SHBA-së ashtu edhe ajo e Mbretërisë së Bashkuar – duke pasur parasysh rregullat e rrepta dhe të zbatuara me rigorozitet anti-trust (ose antimonopol) mbi të dyja palët dhe kjo ishte një nga arsyet kryesore pse asnjë investitor serioz në këto vende nuk donte të investonte në të. Duke qenë se Aramco është instrumenti kryesor i përdorur për të menaxhuar tregun e naftës nga sauditët, edhe pse nuk është i përfshirë drejtpërdrejt në bërjen e politikës, legjislacioni anti-trust i SHBA-së dhe Britanisë së Madhe mund të tregojë se Aramco është bashkëpunëtore në fiksimin e çmimeve përmes rregullimi i prodhimit për të menaxhuar çmimet e naftës.
Nëse dhe kur të miratohet projektligji, atëherë Saudi Aramco ose do të duhet të ndahet në kompani përbërëse shumë më të vogla që nuk janë në gjendje të ndikojnë në çmimin e naftës, duke ulur kështu vlerën neto të kompanisë në zero brenda natës, ose do të përballet me forcën e plotë të Ligjet antitrust të SHBA-së dhe ligje të ngjashme nga të gjithë aleatët e SHBA-së. Në fakt, produktet dhe shërbimet e Saudi Aramco do të përballeshin saktësisht me të njëjtin efekt neto siç po përballen tani kompanitë ruse të naftës dhe gazit. Për më tepër: të gjitha tregtimet në dollarë amerikanë në të gjitha produktet dhe shërbimet e Aramco do të jenë përgjegjëse për pezullim të menjëhershëm në pritje të rishikimit të rregulloreve anti-trust në SHBA dhe të gjithë aleatët e saj, pas së cilës të gjitha aktivitetet e tilla të përqendruara në dollarin amerikan mund të ndalohen. Përveç gjithë kësaj, projektligji i NOPEC heq menjëherë të gjithë imunitetin sovran që ekziston aktualisht në gjykatat amerikane për OPEC-un si grup dhe për shtetet e tij anëtare individuale – duke përfshirë, Arabinë Saudite. Sipas burimeve ligjore në Uashington të njohura me legjislacionin dhe me të cilat u fol nga OilPrice.com javën e kaluar, kjo do të hapte asetet e Arabisë Saudite prej 1 trilion dollarësh në SHBA për t’u sekuestruar në padi në lidhje me një sërë akuzash, duke përfshirë rolin e Riadit në sulmet terroriste të 11 shtatorit në SHBA.
Pas shkurtimit të OPEC-ut të udhëhequr nga Arabia Saudite në prodhimin e naftës javën e kaluar, Këshilltari i Sigurisë Kombëtare i Shtëpisë së Bardhë, Jake Sullivan dhe drejtori i Këshillit Ekonomik Kombëtar, Brian Deese, deklaruan se administrata e Presidentit Joe Biden do të konsultohet me Kongresin për masat e mundshme që do të godasin Kontrolli i OPEC-ut mbi çmimet e naftës, dhe kjo do të përfshinte një ringjallje të projektligjit (NOPEC). Projektligji i NOPEC-ut tashmë ka kaluar në Komitetin Gjyqësor të Senatit në maj, pasi ka kaluar një komitet të Dhomës së Përfaqësuesve vitin e kaluar. Udhëheqësi i shumicës në Senat dhe demokrati, Chuck Schumer, deklaroi menjëherë pas njoftimit të fundit për shkurtimin e prodhimit të naftës së papërpunuar se: “Ne po shikojmë të gjitha mjetet legjislative për t’u marrë më mirë me këtë veprim të tmerrshëm dhe thellësisht cinik, përfshirë projektligjin NOPEC”. Pas kësaj dhe duke treguar mbështetjen ndërpartiake për një qasje të re agresive ndaj Arabisë Saudite, Senatori republikan Chuck Grassley, një sponsor origjinal i projekt-ligjit NOPEC, tha se ai do t’i bashkëngjisë masën si një ndryshim në Aktin e ardhshëm të Autorizimit të Mbrojtjes Kombëtare.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga OilPrice.com
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“NOPEC” mund t’i dërgojë çmimet e naftës në 300 dollarë
Ndalimi i plotë i naftës ruse/ A do të dështojë plani i BE?
