Teksa projekti i qeverisë për Portin e Durrësit ka zënë titujt kryesor të mediave dhe është kthyer në temën e nxehtë të politikës së ditës, kryeministri Edi Rama përmes një postimi në rrjetet sociale deklaroi se kjo që po ndodh në Durrës, ka ndodhur më parë edhe në Zagreb.
Sipas tij “Eagle Hills”, kompania e Muhammed El Alabbar që do të ndërtojë Portin Turistik të Durrësit është mirëpritur në Kroaci për të ndërtuar “Manhatanin e Zagrebit”.
Mbrëmë, teksa ndodhej në Beograd, Rama publikoi një foto të një shkrimi të BIRN në Zagreb ku thuhet se Eagle Hills është në garë për të ndërtuar “Manhatanin kroat”, duke pohuar vetë ekzistencën e garës.
“’Eagle Hills’ kompania e Muhammed El Alabbar që do të ndërtojë Portin Turistik të Durrësit, e mirëpritur në Kroaci për të ndërtuar “Manhatanin e Zagrebit”, një investim sa një e katërta e Durrësit që konsiderohet shumë i rëndësishëm për zhvillimin e kryeqytetit kroat”, shkruan Rama.
Por shkrimi i shpërndarë nga kryeministri me burim “Balkan Insight” është i marsit 2019 dhe që prej asaj kohe kanë ndodhur shumë zhvillime të tjera.
Fillimisht në shkrim mësohet se kryetari i Bashkisë së Zagrebit ka bërë një garë për “Manhatanin” e qytetit që drejton dhe nga tre kompani që ishin në garë, 2 prej tyre ishin kualifikuar.
“Synimi i deklaruar është të transformojë qarkun e kryeqytetit Novi Zagreb në një ‘zonë të re, inovative urbane, me shërbime të përziera dhe të ndryshme plotësuese, e cila do të përmirësonte cilësinë e përgjithshme të jetës së banorëve, do të shndërrohej në një atraksion turistik dhe do të formonte qendrën e Novit. Zagrebit’”, e mbronte kryebashkiaku i Zagrebit projektin.
Pas hapjes së garës në vitin 2019 shpërthyen protestat dhe në 5 tetor 2020, kreu i departamentit të ekonomisë të Zagrebit deklaroi se plani nuk ekziston pasi ndryshimet në planin e qytetit nuk ishin miratuar.
Në krahasim me atë që ka ndodhur në Zagreb, deri tani në Durrës është konsumuar vetëm akti i parë skenarit kroat, ku kompania e Alabbar është ftuar të ndërtojë mbi 12 mijë apartamente dhe 2 hotele.
Shkrimi i BIRN i 6 marsit 2019
“Eagles Hills” me bazë në Emiratet e Bashkuara Arabe, e cila ka duart plot duke ndërtuar gjigantin ujor të Beogradit në Serbi, po del si një fitues i mundshëm i një kontrate për të mbikëqyrur një projekt të përmasave të ngjashme në kryeqytetin kroat, Zagreb.
Pasi kryetari i Bashkisë së Zagrebit njoftoi së fundmi synimin e tij për të ndërtuar një “Qytet në qytet”, duke e krahasuar atë me Manhatanin, vëmendja në Kroaci është fokusuar se cila kompani do të marrë përsipër këtë detyrë të madhe.
Synimi i deklaruar është të transformojë qarkun e kryeqytetit Novi Zagreb në një ‘zonë të re, inovative urbane, me shërbime të përziera dhe të ndryshme plotësuese, e cila do të përmirësonte cilësinë e përgjithshme të jetës së banorëve, do të shndërrohej në një atraksion turistik dhe do të formonte qendrën e Novit. Zagrebit’.
Afati i fundit për investitorët për të dërguar letrat e synimit skadoi më 1 mars. Të pyetur nga BIRN se cilat kompani kishin aplikuar, bashkia dhe zyra e bashkisë thanë se ishin marrë tre oferta, dy prej të cilave plotësojnë kushtet.
Njëri ishte Bouygues Batiment International nga Franca. Tjetri ishte Eagle Hills, nga Emiratet e Bashkuara Arabe.
Zyra e qytetit dhe e bashkisë shtuan se “kualifikimet dhe përvoja e provuar e të dy ofertuesve janë mbresëlënëse dhe ata kanë vendosur një detyrë të vështirë për Komisionin [duke marrë parasysh planin e marrëveshjes]”.
Por ata gjithashtu thanë se referencat për “Eagle Hills” dukeshin “optimale për bashkëpunimin e ardhshëm”, duke sugjeruar që kjo firmë do të fitonte ofertën.
“Eagle Hills ka demonstruar … përvojë të jashtëzakonshme në zhvillimin e projekteve me shtrirje të ngjashme dhe detyrë kërkuese, veçanërisht të lidhura ngushtë me temën e rigjenerimit urban në qytetet me rritje të shpejtë”, shkroi të Shërbimi Informativ i Qytetit të Zagrebit.
E njëjta kompani ka drejtuar projektin e madh “Beogradi Ëaterfront”, duke zhvilluar një pjesë të madhe të bregut të lumit në kryeqytetin e Serbisë.
Ndërtimi i tij ka shkaktuar polemika në Serbi, veçanërisht pasi persona të maskuar rrënuan ndërtesat në zonën e Savamala të qytetit gjatë natës në vitin 2016.
Lëvizja qytetare “Të mos e mbysim Beogradin” u formua për të kundërshtuar projektin e Ujit të Beogradit dhe ka udhëhequr protesta të mëdha kundër tij në Beograd.
Në shkurt 2019, kryebashkiaku i Zagrebit Milan Bandiç njoftoi se donte të ndërtonte një qytet të ri brenda Zagrebit në parcelën prej 1.1 milion metrash katrorë midis lumit Sava dhe bulevardeve “Veceslav Holjevac” dhe “Dubrovnik”.
Investimi total në projekt nuk do të jetë më pak se 500 milionë euro.
“Nëse Radnicka [rruga] është Champs-Elysees e Zagrebit, atëherë [projekti] duhet të jetë Manhatani i Zagrebit – një qytet në një qytet”, tha Bandiç më 14 shkurt.
Vendi është në pronësi të autoriteteve të qytetit.
“Qyteti” i ri do të përfshinte ndërtesa banimi dhe biznesi, shëtitore, parqe, rrugë të reja, qendra tregtare, ambiente hotelerie, si dhe një sërë hapësirash publike për qytetarët.
Pasi qyteti zgjedh ofertuesin fitues, Shërbimi i Informacionit të Qytetit të Zagrebit thotë se hapi tjetër do të ishte miratimi i tekstit dhe nënshkrimi i një memorandumi mirëkuptimi.
Shkrimi për anulimin e projektit (5 tetor 2020)
Pas raportimeve se një projekt i quajtur “Manhatani i Zagrebit” nuk do të ndodhë, shoqatat civile që kanë bërë fushatë kundër tij thanë të hënën se dështimi i projektit ishte në të vërtetë një fitore për qytetarët që do të largonin gjithashtu kryebashkiakun Milan Bandiç nga pushteti në zgjedhjet lokale të vitit të ardhshëm.
Plani i kryebashkiakut Bandiç për t’i dhënë një kompanie private më shumë se një milion metra katror tokë të vlefshme të qytetit brenda Qendrës së Panairit të Zagrebit dhe hipodromit aty pranë ka dështuar përfundimisht”, thanë katër shoqata qytetare pasi kreu i departamentit të ekonomisë së qytetit Mirka Joziq, konfirmoi për të përditshmen Jutarnji List se planet për projektin nuk ekzistojnë, pasi ndryshimet në planin e qytetit që mundësojnë projektin nuk janë miratuar.
Një situatë të ngjashme me kundërshtimin e projektit nga opozita shqiptare, përshkruajnë mediat kroate për atë që ndodhi në Kroaci.
Katër shoqatat, “Veprimi i Gjelbër”, shoqata qytetare “Siget”, “Zagrebi po ju thërret”, dhe “E drejta në qytet” thanë se kjo ishte një fitore përfundimtare e të gjithë qytetarëve, shoqatave qytetare dhe profesionale, gazetarëve dhe “opozitës së vërtetë” në Kuvendin e Qytetit të Zagrebit.
Ata kujtuan se të gjithë kishin vënë në dukje me këmbëngulje faktin se projekti do t’i mundësonte një kompanie private të privatizonte një sipërfaqe të madhe në kurriz të qytetit.
“Ne kemi treguar se si këmbëngulja dhe një fushatë e fortë mund të ndalojnë edhe mega-projektet e Bandic”, thanë shoqatat.
Ata vunë në dukje se ende nuk dihej se sa do t’u kushtonte taksapaguesve këmbëngulja e Bandiq për projektin, pasi një marrëveshje fillestare për projektin, të cilën ai refuzoi ta bënte publike për muaj të tërë, thotë se çdo mosmarrëveshje do të zgjidhej përmes arbitrazhit në përputhje me rregullat e Dhomës Ndërkombëtare të Tregtisë me seli në Paris.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Porti i Durrësit, Rama publikon projektin 3D
Rama në Abu Dabi, takim me Sheikh Bin Zayed
Alabbar: Porti i ri i Durrësit nis në fillim të prillit
