Për gati tre vjet politikëbërësit e Kinës kanë luftuar një luftë me dy fronte: kundër një pandemie virulente dhe një treg të paqëndrueshëm pronash. Instrumentet e politikës së tyre të zgjedhur kanë rezultuar të jenë me dy tehe. Testimi masiv “zero-kovid” ka shpëtuar jetë me kosto të madhe për ekonominë. Kufizimet e ashpra ndaj zhvilluesve të pronave kanë ndaluar huamarrjen e tepërt, por gjithashtu kanë çuar në dhjetëra mospagime dhe një ngadalësim të zgjatur të një prej nxitësve më të mëdhenj të rritjes në vend.
Ditët e fundit, politikëbërësit e Kinës kanë sinjalizuar një tërheqje taktike në të dy frontet. Më 11 nëntor zyrtarët publikuan 20 masa që rregullonin politikat zero-kovid për t’i bërë ato pak më të vështira dhe të kushtueshme për t’u administruar. Më 13 nëntor, banka qendrore e Kinës dhe rregullatori bankar qarkulluan 16 masa për të lehtësuar krizën e kredisë në industrinë e pronave, për të rifilluar ndërtimin në projektet e ngecura dhe për të parandaluar një valë të re mospagimi. Masat së bashku përbëjnë ndryshimin më të madh në politikëbërjen kineze në vite. Indeksi Hang Seng China Enterprise i firmave kontinentale të listuara në Hong Kong është rritur me 21% deri më tani këtë muaj. Një tjetër indeks që ndjek zhvilluesit kinezë u rrit me 13% vetëm në 14 nëntor.
Masat e Covid-19 përfshijnë një reduktim të kohës së karantinës për udhëtarët që vijnë dhe një fund të “ndërprerësit”, i cili pezullon linjat ajrore që transportonin pa dashje pasagjerë të infektuar. Njerëzit në dy shkallë të ndarjes nga një bartës kovid nuk do të kenë më nevojë të karantinohen. Dhe kontaktet e ngushta tani duhet të kalojnë vetëm pesë ditë, në vend të shtatë, në një strukturë karantine (plus tre të tjera të mbyllura në shtëpitë e tyre).
20 hapat nuk janë domosdoshmërisht një prelud për braktisjen e politikës zero të Kinës për kovid – ato mund të jenë thjesht një përsosje e saj. Në të vërtetë, me rritjen e infeksioneve, përfshirë në qytetet e mëdha si Guangzhou, Kina mund të shohë më shumë bllokime në të ardhmen e afërt, sesa më pak. Por 20 hapat përfaqësojnë ende relaksimin më të madh të qëndrimit pandemik të vendit që kur kovid filloi të përhapet.
Po kështu, 16 masat për tregun e pronës përfaqësojnë “strumbullarin më të rëndësishëm” në politikat e strehimit të Kinës që nga kthesa e ashpër e politikëbërësve verën e kaluar, sipas Ting Lu të Nomura, një bankë. Në atë kohë, rregullatorët filluan të zbatonin me rigorozitet kufizime në shumat që zhvilluesit mund të merrnin hua dhe bankat mund të jepnin hua. Qëllimi i tyre ishte të vrisnin vrullin spekulativ të tregut të pronave dhe të reduktonin sektorin në madhësi. Ata ia dolën shumë mirë. Zhvilluesit ranë në dështim ose vështirësi, ndërtimi u ndal në projektet e para-shitura, besimi i blerësve të shtëpive u shemb dhe shitjet ranë. Strehimi është për të jetuar, jo për spekulime, këmbëngul qeveria e Kinës. Por banesat e papërfunduara janë të këqija për të dy.
Ashtu si kufizimet e vitit të kaluar shtrënguan aksesin në financim, këto masa e lehtësojnë atë. Ato synojnë të rrisin kreditimin për zhvilluesit dhe firmat e ndërtimit të qëndrueshme, të shmangin një valë të re të mospagesës së kredive ose obligacioneve, të financojnë rifillimin e ndërtimit për projektet e ngecura dhe të lehtësojnë gjendjen e pengmarrësve. Kreditë e zhvilluesve duhet të zgjaten në gjashtë muajt e ardhshëm. Obligacionet duhet të rinegociohen. Rregullatorët do të garantojnë gjithashtu obligacione të reja të emetuara nga zhvillues të qëndrueshëm, duke përfshirë firmat e sektorit privat. “Bankat e politikave” të drejtuara nga shteti i Kinës do të ndihmojnë në financimin e projekteve të bllokuara të strehimit dhe çdo bankë tregtare që jep hua përkrah tyre do të marrë trajtim të favorshëm rregullator. Bankat do të udhëzohen të jenë të buta kur riprogramojnë hipotekat e siguruara ndaj banesave të papërfunduara ose që u detyrohen individëve të futur në vështirësi nga kovid.
Suksesi nuk është aspak i garantuar. Masat parashikojnë qeveritë vendore, firmat shtetërore të administrimit të aseteve dhe bankat tregtare të punojnë së bashku për të ristrukturuar zhvilluesit në vështirësi, pa ofruar një model për këtë koreografi financiare. As 16 masat nuk janë përpjekja e parë e qeverisë për të ringjallur sektorin e pronave. Në të vërtetë, ato përfshijnë disa hapa që tashmë janë ndërmarrë. Në gusht u njoftua se dy banka politikash do të jepnin hua 200 miliardë juanë (28 miliardë dollarë) për të ndihmuar në përfundimin e projekteve të strehimit. Një njoftim i ngjashëm një muaj më vonë tha se gjashtë banka shtetërore do të jepnin hua 600 miliardë juanë në tre muajt e fundit të këtij viti. U zbulua gjithashtu më parë se rregullatorët e Kinës do të ndihmojnë firmat private të lëshojnë deri në 250 miliardë juanë obligacione.
Masat, të vjetra dhe të reja, së bashku duhet të ndihmojnë zhvilluesit të përmbushin detyrimet ekzistuese. Por a do t’i ndihmojë ata të shesin prona të reja? Kur qasja në financa mbyllet, shitjet vuajnë shpejt. Kur rihapet, shitjet nuk ringjallen domosdoshmërisht. Do të duhet kohë që projektet e ngecura të përfundojnë, veçanërisht nëse fillimisht duhet të ristrukturohet zhvilluesi. Do të duhet gjithashtu kohë për një rrjedhë të qëndrueshme të përfundimeve për të rikthyer besimin. Dhe edhe kur blerësit ndihen të sigurt se një apartament që blejnë do të ndërtohet, ata mund të mos ndihen mjaft të sigurt për të blerë një të tillë, duke pasur parasysh rëniet e çmimeve të shtëpive dhe dobësinë e një ekonomie të prirur ndaj bllokimeve.
Investitorët kanë mirëpritur 36 hapat e kombinuar që po ndërmarrin politikëbërësit për të ringjallur rritjen. Por shumë mbeten të pasigurta, jo më pak se si do të reagojnë zyrtarët ndaj shpërthimeve të përhapura të kovid vitin e ardhshëm. Mund të ndodhë që Kina nuk mund të ringjallë vërtet shitjet e shtëpive derisa të ndërmarrë hapa të mëtejshëm për të jetuar me sëmundjen. Nëse është kështu, 20 hapat për kovid mund të jenë një sinjal po aq i rëndësishëm për tregun e banesave sa 16 hapat në pronë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “The Economist“
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Investitorët e huaj po ikin nga Kina
A do të shtojnë problemet në furnizim bllokimet e Kinës?
Si një rënie e strehimit mund të shkatërrojë arritjet e Kinës
