Jeni të hutuar që Krishtlindjet erdhën para se të kishit kohë për të blerë stolitë për pemën? Ndoshta e keni ndjerë – por nuk i keni kushtuar shumë rëndësi – që çdo vit, festa me xhenxhefil, fenerë dhe gnome mbërrin gjithnjë e më shpejt. Pra, nëse për miqtë tanë të vegjël u duket një shekull derisa Babadimri t’u sjellë dhuratën, për të rriturit, duke pasur parasysh temperaturat zakonisht të larta për stinën, kalimi nga vera në dimër ndodh në një kohë… të padyshimtë.
“Mënyra se si e përjetojmë kalimin e kohës ndryshon ndërsa plakemi, me rezultat që shpesh ndiejmë se po ‘përshpejtohet”, vëren Ruth Ogden, Profesore e Asociuar e Psikologjisë Eksperimentale në Universitetin e Liverpool John Moores, në artikullin e saj. Këtë e vërtetojnë edhe studimet shkencore: presioni nga detyrimet e jetës së të rriturve si dhe të pasurit fëmijë “përshpejtojnë” kthimin e faqeve në ditar. Dhe faktorët që formojnë këtë ndjenjë të “urgjencës” nuk ndalen këtu.
Kujtimi
Ndryshimet në mënyrën e funksionimit të kujtesës me kalimin e kohës janë një faktor kyç pasi ne mbështetemi tek ajo për të vlerësuar gjatësinë e kohës. “Ne e bazojmë vlerësimin tonë në atë se sa kujtime kemi krijuar gjatë një periudhe interesi, nëse ishte një udhëtim me makinë apo një marrëdhënie romantike”, shpjegon Dr. Ogden, duke shtuar se sa më pak kujtime, aq më i shkurtër është hapësira.
“Kujtesa zbehet dhe kujtimet zbehen ndërsa plakemi”, është titulli i një artikulli të mëparshëm nga ygeiamou rreth kërkimit që arriti në përfundimin se sa më pak ngarkesë emocionale të ketë një kujtesë, aq më shumë do të zbehet. Pra, ndërsa rritemi dhe emocionet tona janë të kufizuara – në fund të fundit jemi më pak të etur për përvoja të reja – duket e arsyeshme të mendojmë se koha ka fluturuar si uji deri në Krishtlindje.
Rutina
Duke qenë se ajo që bëjmë ndikon edhe në perceptimin tonë për kohën, kjo e fundit do të shqetësohet nga çdo ndryshim në rutinën tonë të përditshme. Koha rrjedh me një ritëm të qëndrueshëm kur dita shkon sipas planit. “U bë e dukshme globalisht gjatë pandemisë. Në një moment ne të gjithë po bënim jetën tonë të përditshme dhe, befas, rutina jonë u ndërpre… ” komenton profesori dhe citon gjetjet përkatëse nga Buenos Aires dhe Bagdadi, duke sqaruar se, megjithëse Krishtlindjet nuk shkaktojnë të njëjtën shkallë përçarjeje si një pandemi globale, ajo prish dhe përsëri zakonet tona.
Detyrimet
Koha deri në Krishtlindje do të kalojë torturues për fëmijët që numërojnë ditët deri në “festën e gëzimit”. Me përjashtim të atyre që tashmë fillojnë numërimin mbrapsht për verën – dhe e shpallin atë me postimet përkatëse në rrjetet sociale – shumica e të rriturve nuk do të shfaqin shumë emocione, të paktën jo deri në 15 ditë para Krishtlindjeve. Në shumicën e tyre do të “humben” në detyrimet e përditshme, shumëzuar me përparimin e teknologjisë që na lejon të përballojmë punët më shpejt se kurrë. Sipas Dr. Ogden, “ky përshpejtim i ritmit të jetës gjatë 20 viteve të fundit mund të kontribuojë gjithashtu në ndjenjën se Krishtlindjet po vijnë shumë shpejt”.
Në një farë mënyre, ndërsa për fëmijët Krishtlindjet janë një recetë për ‘magji’, për të rriturit receta është e ndërlikuar dhe përfshin orë të tëra planifikimi, përgatitjesh, blerjesh, mbështjellje dhe gatimi dhuratash, një grup presioni të madh dhe torturues.
Shpirti Tregtar
Mund të ndodhë që kalendari i besimit të krishterë e vendos Krishtlindjen më 25 dhjetor, për vitrinat dhe të gjitha format e marketingut festimi vjen shumë më herët, në fillim të nëntorit ose – pse jo? – në fund të tetorit. “Zhvendosja fjalë për fjalë e orarit të Krishtlindjeve padyshim përforcon ndjenjën se Krishtlindjet po vijnë më herët”, përfundon profesori.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë duhet të dini për sindromën e zemrës gjatë festave?
Nuk ju pëlqejnë Krishtlindjet?!
“Krishtlindjet erdhën bashkë me sëmundjen”
