MENU
klinika

"Serbia e di që nuk duhet të..."

BBC: Në Kosovë s’ka rrezik të ndodhë gjë

12.12.2022 - 13:03

Presidenti serb Aleksandar Vuçiç është takuar me Këshillin e Sigurisë Kombëtare, ndërsa tensionet në Kosovë janë rritur mes autoriteteve atje dhe serbëve etnikë.

Të shtunën një shashkë u hodh në drejtim të policisë së BE-së në veri të Kosovës, ku serbët përbëjnë shumicën, dhe policia lokale shkëmbeu zjarr me grupe të panjohura.

Serbët etnikë vendosën barrikada në rrugë pasi policia kosovare u vendos në një mosmarrëveshje mbi targat e makinave. Serbia refuzon ta njohë Kosovën si shtet të pavarur.

Kosova, e cila ka një shumicë dërrmuese shqiptare etnike, u shkëput nga Serbia pas një lufte në 1998-99.

NATO, e cila ka trupa paqeruajtëse në Kosovë, u bëri thirrje të gjitha palëve që të shmangin provokimet. BE-ja ka bërë të njëjtën gjë, duke paralajmëruar se nuk do të tolerojë sulme ndaj policisë së BE-së ose akte kriminale.

Trazirat e fundit u shkaktuan nga arrestimi i një ish-oficeri serb të policisë të shtunën.

Duke folur për agjencinë e lajmeve Reuters pas takimit me këshillin e tij të sigurisë kombëtare, Vuçiç tha se donte të qetësonte situatën.

Kryeministri i Kosovës Albin Kurti i përshkroi protestuesit si “banda kriminale” dhe kërkoi nga Forcat paqeruajtëse të Kosovës (KFOR) të udhëhequra nga NATO që të heqin barrikadat.

Kosova vendosi policinë në zonat me shumicë serbe – të cilat nuk e njohin qeverinë e Kosovës në kryeqytetin Prishtinë – në fund të javës së kaluar. Kjo i rriti edhe më tej tensionet, pasi ato u ngritën tashmë prej muajsh në një grindje për targat e automjeteve.

Vuçiç tha se përdorimi i policisë ka shkelur marrëveshjet e mëparshme të paqes. Ai tha se planifikonte t’u kërkonte paqeruajtësve të NATO-s leje për të dërguar policinë dhe trupat serbe në zonë, megjithëse pranoi se kishte pak mundësi që kjo të jepej.

Sa herë që rriten tensionet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë – ose ndërmjet pakicës serbe të Kosovës dhe autoriteteve në Prishtinë – paqeruajtësit e KFOR-it të NATO-s luajnë një rol vendimtar.

Ata nuk duhet të bëjnë asgjë të veçantë. Thjesht prania e 4000 trupave shumëkombëshe ka qenë e mjaftueshme për të parandaluar çdo problem serioz për pjesën më të mirë të dy dekadave.

Autoritetet në Beograd mbështeten në KFOR për të garantuar sigurinë e serbëve të Kosovës. Ata i frikësohen përsëritjes së dhunës në vitin 2004, e cila rezultoi në vdekjen e më shumë se një duzinë serbësh, qindra të tjerë lëndime dhe zhvendosjen e mijëra familjeve serbe.

Në të njëjtën kohë, prania e KFOR-it vepron edhe si garanci se Serbia nuk do të dërgojë asnjë nga forcat e veta në Kosovë. Beogradi është i vetëdijshëm se angazhimi me trupat e NATO-s nuk do të ishte gjë e mençur.

Pra, ndërsa tensionet mund të mbeten të larta, çdo incident ka të ngjarë të jetë i izoluar. Megjithatë, BE-ja do të punojë jashtë orarit për të sjellë të dyja palët rreth tryezës për të arritur një zgjidhje afatgjatë.

Kosova shpalli pavarësinë në vitin 2008, pas luftës së përgjakshme njëvjeçare një dekadë më parë. Serbia nuk e njeh atë si një shtet sovran, megjithatë pranon autoritetin qeverisës sipas një marrëveshjeje të ndërmjetësuar në 2013 për normalizimin e marrëdhënieve.

Nga 1.8 milionë banorë që jetojnë në Kosovë, 92% janë shqiptarë dhe 6% janë serbë.

Oficeri i policisë i arrestuar të shtunën ishte një nga rreth 600 serbët etnikë që dhanë dorëheqjen nga forca në nëntor në shenjë proteste pasi autoritetet në Kosovë thanë se do t’u kërkonin serbëve të ndërronin targat serbe që datonin para luftës me ato kosovare.

Rreth 50,000 njerëz në zonat me shumicë serbe kanë refuzuar deri më tani të përdorin targat e Kosovës sepse nuk e njohin pavarësinë e saj nga Serbia.

Një marrëveshje e ndërmjetësuar nga BE-ja në fund të nëntorit pa një marrëveshje jo të lehtë të arritur midis dy palëve, me Kosovën që hoqi dorë nga planet për të gjobitur njerëzit që nuk ndërronin targat dhe Serbia pranoi të ndalonte lëshimin e regjistrimeve me inicialet e qyteteve në Kosovë./ BBC

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN