Disa njerëz me ADHD mund të kenë IQ më të lartë. Por duke supozuar se ekziston një korrelacion mund të jetë i dëmshëm sepse mund ta pengojë fëmijën të marrë ndihmën që mund të ketë nevojë.
Çrregullimi i hiperaktivitetit të deficitit të vëmendjes (ADHD) klasifikohet si një gjendje neurozhvillimore që shfaqet zakonisht në fëmijërinë e hershme.
ADHD mund të paraqesë shumë sfida në aktivitetet e përditshme. Shumë njerëz e kanë të vështirë të kuptojnë pse fëmijët me ADHD mund të shkëlqejnë në detyra të caktuara ndërsa përballen me sfida të mëdha në të tjerat.
Për shembull, një prind mund të vërejë se fëmija është i shkëlqyer në matematikë, por nuk mund të kujtohet të lajë dhëmbët në mëngjes.
Në raste të tjera, prindërit ose mësuesit mund të supozojnë se një fëmijë me ADHD është më pak inteligjent nëse simptomat e ADHD ndikojnë në performancën e tyre në shkollë.
E vërteta është se inteligjenca dhe ADHD nuk shkojnë dorë për dore.
Çfarë është ADHD?
ADHD shpesh diagnostikohet rreth moshës 7 vjeçare. Megjithatë, simptomat e çrregullimit zakonisht shihen para moshës 12 vjeçare. ADHD njihet më së miri për shkaktimin e sjelljes hiperaktive dhe vështirësive të vëmendjes.
Ndonjëherë, simptomat që ishin të pranishme në fëmijëri zbehen në moshën madhore, kështu që shumë të rritur nuk i përshtaten kritereve diagnostikuese për gjendjen. ADHD është gjithashtu më i përhapur tek djemtë.
Disa nga simptomat më të zakonshme të ADHD janë:
- padurimi
- lëvizje konstante
- vështirësi për të qëndruar ulur
- e folur e vazhdueshme
- vështirësi në kryerjen e detyrave
- pamundësia për të dëgjuar ose ndjekur udhëzimet kur jepen
- mërzitje nëse nuk argëtohen vazhdimisht
- ndërprerja e bisedave të tjera
- duke bërë gjëra pa menduar (ose me impuls)
- probleme në mësimin e koncepteve dhe materialeve në shkollë
Crregullimi klasifikohet në tre nëntipe:
kryesisht të pavëmendshëm, ku ka më shumë simptoma të mosvëmendjes sesa hiperaktiviteti
kryesisht hiperaktiv-impulsiv
i kombinuar hiperaktiv-impulsiv dhe i pavëmendshëm, forma më e zakonshme e ADHD
Për t’u diagnostikuar me ADHD, një fëmijë duhet të shfaqë gjashtë ose më shumë simptoma. Të rriturit mund të kenë nevojë të shfaqin vetëm pesë ose më shumë simptoma për një diagnozë.
ADHD dhe IQ
Ekziston një keqkuptim i zakonshëm që një person me ADHD automatikisht ka një IQ ( koeficienti i inteligjencës) të ulët. Njerëz të tjerë mund të besojnë se ADHD shoqërohet gjithmonë me IQ të lartë. Por asnjë nga këto supozime nuk është e vërtetë.
Në varësi të ashpërsisë së simptomave, ADHD mund të ndikojë në aftësinë e një personi për të funksionuar në shkollë dhe në punë. Detyrat e përditshme mund të jenë gjithashtu të vështira. Kjo mund të japë përshtypjen se një person ka një IQ më të ulët kur nuk është kështu.
Sipas një studimi më të vjetër të vitit 2010, të rriturit që kishin IQ të lartë dhe ADHD u zbulua se kishin funksionim ekzekutiv në përgjithësi më të ulët në krahasim me pjesëmarrësit e tjerë që kishin IQ të lartë, por jo ADHD. Funksionimi më i ulët ekzekutiv do të thotë më pak kontroll mbi gjëra të tilla si vëmendja dhe vetërregullimi.
Në studim u përdorën një sërë testesh verbale, të kujtesës dhe të zgjidhjes së problemeve. Një problem me këtë studim, është se nuk kishte grupe të tjera kontrolli. Për shembull, nuk kishte grupe vetëm me ADHD ose me IQ të ulët për krahasim.
Ndërsa ADHD mund të ulë funksionimin ekzekutiv të një personi, IQ më e lartë mund të ndihmojë në rritjen e tij. Një studim i vitit 2016 i të rriturve me ADHD zbuloi se pjesëmarrësit me rezultate më të larta të IQ dolën më mirë në detyrat e funksionimit ekzekutiv sesa ata me rezultate më të ulëta të IQ.
Kjo mund të nënkuptojë se simptomat e ADHD duken ndryshe kur një person ka një IQ të lartë, gjë që mund ta bëjë më të vështirë marrjen e një diagnoze të saktë.
Një studim i vitit 2015 sugjeroi që simptomat e ADHD mund t’i vënë adoleshentët në rrezik për rezultate më të ulëta të IQ. Autorët vërejnë se shumë fëmijë me simptoma ADHD kanë probleme me detyrat e shkollës.
Edhe pse vetë ADHD nuk mund të shkaktojë rezultate më të ulëta të IQ-së, vështirësitë me të mësuarit në shkollë mund të çojnë në rezultate më të ulëta të IQ-së tek disa njerëz me ADHD.
Për më tepër, disa njerëz me ADHD duket se e përqendrojnë vëmendjen e tyre vetëm në diçka që u pëlqen të bëjnë, ndërsa detyrat që nuk ndihen argëtuese apo interesante janë vërtet të vështira për t’u fokusuar.
Në raste të tilla, nuk është se koeficienti i inteligjencës është i ulët – është thjesht se këta individë mund të fokusohen vetëm në gjërat që u interesojnë më shumë.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A e dini çfarë është ADHD dhe rreziku që sjell?
