Në pak 24 orë do të bëhet një vit nga fillimi i luftës në Ukrainë.
Që atëherë, shumëçka ka ndryshuar, jo vetëm në tokat në veri të Detit të Zi, por edhe në të gjithë botën, pasi nocionet e rrënjosura janë shembur, aleanca të reja janë shfaqur, ndërsa jeta e përditshme e të gjithëve ka ndryshuar për shkak të efekteve ekonomike të luftës. “Bloomberg” shpjegon se si liderët ndërkombëtarë bënë “gjithçka që ata dinin”, por veçanërisht presidenti rus Vladimir Putin, ishte gabim.
Në veçanti, Andreas Kluth, kolumnist për agjencinë e lajmeve dhe analist për çështjet evropiane, shpjegon se si Putini u josh nga ideologjitë, fantazitë dhe iluzionet për të marrë vendimin për të pushtuar Ukrainën. Bazuar në një rrëfim të njëanshëm, por kryesisht fantastik të historisë nga ana e Moskës, Putini e ka bindur veten se Ukraina nuk është një komb, por një shtojcë e thjeshtë e Rusisë së Madhe. Megjithatë, faktet e përgënjeshtruan atë. Gjatë vitit të kaluar, ukrainasit kanë vërtetuar të kundërtën: se janë jashtëzakonisht të pavarur.
Nga ky iluzion, presidenti rus mendoi se ukrainasit ose do t’i mirëprisnin pushtuesit rusë me duar dhe këmbë si çlirimtarë nga gjoja shtypja e Kievit. Ka ndodhur pikërisht e kundërta: ukrainasit po e mbrojnë atdheun e tyre nga çdo pikë, duke “detyruar” skenën ndërkombëtare të pranojë se populli ukrainas është një popull që meriton të ndihmohet për të luftuar pushtuesit.
Vladimir Putin gjithashtu e kishte gabim mënyrën se si e shikonte homologun e tij ukrainas, Volodymyr Zelenskyy. Ai besonte se ose mund ta vriste brenda pak 24 orësh, ose do e bënte të largohej nga vendi i tij me familjen për jashtë vendit. Ai dështoi në të dyja parashikimet e tij, pasi në këtë moment, siç shkruajnë shumë media ndërkombëtare, Zelenskyy është kthyer në një lider ndërkombëtar që frymëzon kundër shtypjes.
Por Kremlini gjithashtu dështoi edhe në parashikimin e reagimit e Perëndimit. Ai besonte se kishte krijuar një precedent me sulmet në Gjeorgji në 2008, Krime dhe Donbass në 2014 dhe nuk priste lëvizje të koordinuara. Siç shkruan Bloomberg, ai ishte i sigurt se kryeqytetet perëndimore do të tërhiqeshin nga frikësimi bërthamor dhe se ata kurrë nuk do të rrezikonin influencën e tyre. Nga sulmet e tij të mëparshme – kundër Gjeorgjisë në 2008 ose Krimesë dhe Donbasit që nga viti 2014 – ai arriti në përfundimin se NATO dhe Bashkimi Evropian nuk do të bashkohen kurrë për ta parë në sy. Ai ishte i sigurt se kryeqytetet perëndimore do të tkurreshin nga kërcënimet e tij.
Por Putini e lexoi keq edhe pjesën tjetër të botës.
Ai ishte i sigurt se Kina do të ishte gjithmonë pranë tij. Por Xi Jinping u befasua nga pushtimi dhe u tmerrua nga kërcënimet e mëvonshme të Putinit. Kinezët ende nuk janë kthyer kundër Rusisë.
Megjithatë lëvizjet janë treguese.
Megjithatë, Andreas Kluth në analizën e tij e bën të qartë se nuk ka gabuar vetëm Putini, por edhe gjithë pjesa tjetër e Perëndimit.
Siç raporton ai, në muajt para pushtimit rus, kryeqytetet perëndimore dukej se injoronin informacionin që ndahej nga Uashingtoni se Moska po përgatitej për luftë. As vetë Zelenskyy nuk mund të imagjinonte ende një skenar kaq të egër sa ai që u bë realitet. Askush, siç doli, nuk e kuptoi gjendjen shpirtërore të Putinit.
Por edhe analistët gjeopolitikë në 24 orët e para treguan se sa të vegjël ishin, pasi pakkush parashikoi që Ukraina do të rezistonte ashtu siç bëri. Siç raporton Bloomberg, ne të gjithë e mbivlerësuam shumë ushtrinë ruse. Ne numëruam ushtarët, tanket dhe materiale të tjera. Por ne nuk e pamë mosfunksionimin e grupit të shkaktuar nga korrupsioni endemik, por edhe nga kultura dhe lidershipi i dobët – veçanërisht në nivel nënoficerësh. Të gjithë besonin se Putini ishte rivali i tmerrshëm i ushtrisë amerikane, ndoshta sepse ai u pasua nga “glamuri” i epokës sovjetike. Por ky version ra.
Këtu Herodoti hyn në diskutim, të cilin po ta kishte lexuar Putini, ndoshta viti i fundit që ndryshoi jetën e të gjithë neve, veçanërisht rusëve dhe ukrainasve, do të ishte shmangur. Siç vë në dukje Bloomberg, Herodoti përshkruan një figurë historike që ka shumë të përbashkëta me Vladimir Putin, mbretin lidian Croesus, emri i të cilit është bërë sinonim i pasurisë në kohët moderne.
Croesus, i cili sundoi në shekullin e 6 para Krishtit ishte i famshëm për dy gjëra. E para ishte pasuria e tij e madhe në ar.
Dikush do të thoshte se ai ishte po aq i fuqishëm me Putinin, i cili sot përdor hidrokarburet e Rusisë për të bërë diplomaci ekonomike. E dyta ishte mendjemadhësia e tij. Croesus sundoi ndoshta tokën më të pasur në botë në atë kohë, në atë që sot është Anadolli. Por kur një komandant i ri lufte, i njohur më vonë si Kiri i Madh, mori pushtetin në atë që do të bëhej Perandoria Persiane që ne të gjithë e njohim, ai u ndje i kërcënuar dhe i tunduar.
Pra, Croesus pyeti Orakullin e Delfit për të zbuluar nëse ai duhej të shkonte në luftë kundër Persianëve? Orakulli i Delfit, i cili gjithmonë jepte përgjigje të paqarta që pyetësi i interpretonte sipas dëshirës, u përgjigj se nëse Croesus sulmonte, “ai do të shkatërrojë një mbretëri të madhe”. Kështu ai vendosi të shkonte në luftë sepse besonte se mbretëria që do të shpërbëhej do të ishte e Kirit. Por ndodhi e kundërta. Gruaja e tij vrau veten, dhe ai vetë u gjet i lidhur në një zjarr, gati për t’ju vënë flaka.
Kështu Andreas Kluth shkruan: Problemi i Croesus-it, si ai i Putinit, ishte se atij i mungonte përulësia shpirtërore. Kjo veçori nuk ka domosdoshmërisht shumë të bëjë me modestinë në vetvete.
Por shumica e historianëve besojnë se Croesus u dogj për vdekje përballë Kirit. Por Herodoti ka versionin se Croesus kërkoi t’i sillnin Apollonin, perëndinë që e kishte futur në këtë rrëmujë. I prekur, Apolloni qau derisa lotët e tij e shuanin zjarrin.
Croesus më pas pyeti pse orakulli e kishte joshur atë drejt shkatërrimit.
Orakulli u përgjigj se ai i kishte thënë vetëm të vërtetën – një perandori e madhe u shkatërrua. Më në fund, Croesus e kuptoi – dhe “rrëfeu se mëkati nuk ishte i Zotit, por i tij”. Po Putin, do e bëjë këtë gjë?
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Burrat me armë’ po ‘mbajnë peng’ bukën!
“Diplomacia e butë”, ilaçi i kësaj bote të sëmurë
