MENU
klinika

Editoriali i The Washington Post

Ukraina digjet ndërsa Evropa zgjohet ngadalë

27.03.2023 - 09:00

Dy artikuj javën e kaluar përmbledhin atë që Evropa po bën dhe nuk po bën, për të siguruar mbrojtjen e Ukrainës – dhe të sajën. Njëri shkruante se kontinenti është tronditur nga kërcënimi vdekjeprurës i paraqitur nga agresioni shkatërrues i Vladimir Putinit. Tjetri është një tregues i mëtejshëm se me gjithë pasurinë, fuqinë industriale dhe sofistikimin e tij, blloku mbetet “i mpirë”, duke harruar paaftësinë e tij për prodhimin e armëve nevojën për mbrojtje nga Shtetet e Bashkuara.

Së bashku ato pasqyrojnë disonancën njohëse të Evropës për sigurinë dhe duhet të përforcojnë kambanat e alarmit të vendosura nga pushtimi i pajustifikuar i Moskës 13 muaj më parë.

Lajmi pozitiv ishte një marrëveshje historike, sipas së cilës Bashkimi Evropian ra dakord për një paketë prej 2.2 miliardë dollarësh për të dërguar 1 milion fishekë artilerie në Ukrainë gjatë vitit të ardhshëm dhe në të njëjtën kohë për të përshpejtuar aftësinë e kontinentit për të rritur prodhimin edhe më shumë.

Qëllimi i menjëhershëm është të plotësojë rezervat e pakësuara të rrezikshme të Kievit të predhave 155 mm të obusit.

Më afatgjatë, ideja është t’u mundësohet prodhuesve evropianë të armëve të trefishojnë prodhimin e tyre të municioneve si një përpjekje e koordinuar.

Kjo nismë, e propozuar nga Estonia, ishte historike për BE-në, i njohur kryesisht për burokracinë, jo për dërgesat e armëve.

Shumë vende evropiane ofruan ndihmë. Fakti që Finlanda dhe Suedia thyen një traditë dhjetëvjeçare të neutralitetit dhe aplikuan për t’u bashkuar me NATO-n, përfaqësonte ndryshim drastik në pikëpamjet evropiane për Rusinë.

Megjithatë, Evropa e ka lënë të pa adresuar problemin afatgjatë të industrive të mbrojtjes në shumicën e BE-së.

Kjo dilemë u lehtësua nga lajmi i dytë i fundit – publikimi i raportit vjetor të NATO-s të martën e kaluar, i cili detajonte përparimin e ngadaltë të bërë nga shumica e aleatëve evropianë të Uashingtonit në rritjen e shpenzimeve për forcat dhe pajisjet ushtarake, pavarësisht nga angazhimet e tyre.

Shkalla e vlerësuar me të cilën vendet e NATO-s rritën shpenzimet e mbrojtjes vitin e kaluar, 2.2 përqind, ishte ndryshimi më i vogël që nga viti 2015, duke reflektuar buxhetet e miratuara në prag të një pushtimi që shkaktoi luftën më të madhe të Evropës në shtatë dekada.

Asnjë nga ekonomitë më të mëdha të kontinentit nuk e ka përmbushur qëllimin e përbashkët të aleancës për të caktuar të paktën 2 për qind të prodhimit ekonomik për mbrojtjen, një objektiv i vendosur nëntë vjet më parë pas rrëmbimit të paligjshëm të tokës nga Putin dhe aneksimit të Krimesë;

Shtetet e Bashkuara përfaqësojnë rreth 54 për qind të prodhimit të brendshëm bruto të kombinuar të 30 vendeve anëtare të NATO-s, por përbëjnë 70 për qind të shpenzimeve totale të mbrojtjes. Përveç Shteteve të Bashkuara, shpenzimet e mbrojtjes së të cilave janë afërsisht 3.5 për qind të PBB-së, vetëm Mbretëria e Bashkuar, Polonia, Greqia dhe shtetet baltike e kalojnë pragun prej 2 për qind, për të cilin të gjithë anëtarët ranë dakord se do ta arrinin vitin e ardhshëm.

Një shembull i theksuar i hendekut midis synimeve të deklaruara dhe veprimit aktual ishte premtimi i kancelarit gjerman Olaf Scholz, i bërë disa ditë pasi trupat ruse pushtuan Ukrainën, se Berlini do të shpenzonte 100 miliardë euro shtesë (108 miliardë dollarë) për mbrojtjen gjatë katër viteve. Por edhe Gjermania, ekonomia e katërt më e madhe në botë, ka qenë e paaftë për të nxitur prodhimin industrial ushtarak në një afat kohor të përshtatshëm për nevojat e Ukrainës. Edhe pse një e treta e financimit të premtuar nga Scholz është caktuar, asnjë nuk është shpenzuar deri më tani.

Megjithatë, siç theksuan Max Bergmann i Qendrës për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare dhe Sophia Besch i Carnegie Endowment for International Peace në një artikull të fundit në Foreign Affairs, “nëse BE-ja mund të blejë bashkërisht municione, nuk ka asnjë arsye pse nuk mund të marrë hapa të ngjashëm për të marrë së bashku artilerinë ose për të rritur prodhimin e tankeve Leopard.

Zgjimi i kontinentit ka qenë shumë i ngadaltë dhe përpjekjet e tij kolektive për të siguruar sigurinë e tij dhe të Ukrainës janë tepër të ngadalta.

Financimi i BE-së për predha artilerie i përgjigjet një nevoje akute urgjente, një nevojë që Evropa me të drejtë e konsideron në interesat e veta, duke pasur parasysh mbështetjen e tepërt të saj në forcën e SHBA-së, dhe duke menduar të ardhmen në të cilën Uashingtoni mund të zhvendosë vështrimin e tij strategjik drejt Kinës.

Por ndërsa Evropa e sheh qartë kërcënimin, anemia në planifikimin, aftësinë dhe strategjinë e saj afatgjatë mbetet aty.

Burimi: The Washington Post

Përktheu dhe përshtati: Konica.al