MENU
klinika

Analiza nga "Deutsche Welle"

Katër ditë pune në javë: A po funksionon?

25.04.2023 - 18:30

Katër ditë punë, tre ditë relaksim me miqtë dhe familjen. Dhe e gjithë kjo për të njëjtat para. Çfarë nuk ju pëlqen? Sigurisht që shumica e punonjësve do ta shfrytëzonin rastin. Mbrojtësit e javës katërditore të punës sugjerojnë se kur zbatohet, kënaqësia e punëtorëve rritet, po ashtu edhe produktiviteti.

Belgjika tani do të prezantojë javë pune katër-ditore për ata që e dëshirojnë. Megjithatë, punonjësit nuk do të punojnë më pak. Ata thjesht do t’i kondensojnë orët e tyre në më pak ditë nëse dëshirojnë. Ata do të lejohen të vendosin në mënyrë fleksibël nëse do të punojnë katër apo pesë ditë në javë.

Kryeministri belg Alexander de Croo shpreson se modeli do të ndihmojë në krijimin e një ekonomie më dinamike dhe do ta bëjë më të lehtë për njerëzit të kombinojnë jetën e tyre familjare me karrierën e tyre. Por di#

sa punonjës me kohë të plotë do të punojnë ditë shumë të gjata nëse zgjedhin të përmbledhin orët e tyre. Të tjerët, si punëtorët me turne, thjesht nuk do të kenë mundësinë e atij fleksibiliteti.

DW eksploron se cilat vende dhe kompani kanë eksperimentuar tashmë me javën e punës katërditore.

Islanda: Më pak orë me pagesë të plotë
Islanda testoi një model të ngjashëm nga 2015 dhe 2019. Megjithatë, ajo reduktoi javën e punës nga 40 në 35 ose 36 orë dhe ruajti nivelet e pagave. Rreth 2,500 njerëz morën pjesë në fazën e testimit.

Një studim nga organizata jofitimprurëse islandeze Alda (Shoqata për Demokraci dhe Qëndrueshmëri) dhe instituti britanik i mendimit Autonomy zbuloi se mirëqenia e pjesëmarrësve ishte përmirësuar ndjeshëm, proceset e punës ishin optimizuar dhe kishte një bashkëpunim më të ngushtë midis kolegëve. Produktiviteti ose mbeti i njëjtë ose u përmirësua.

Pas fazës së testimit, sindikatat dhe shoqatat negociuan shkurtime të përhershme të orarit të punës. Rreth 86% e punonjësve tani kanë të drejtën e një jave katër-ditore.

Skocia dhe Uellsi: Një eksperiment i shtrenjtë
Skocia po teston gjithashtu javën e punës katër-ditore, me shtetin që mbështet kompanitë pjesëmarrëse me rreth 10 milionë funte (rreth 13.6 milionë dollarë). Në Uells, Sophie Howe, komisionerja e gjeneratave të ardhshme, i ka bërë thirrje gjithashtu qeverisë të prezantojë një provë të ngjashme katër-ditore në javë pune, të paktën në sektorin publik.

Rezultate të përziera në Suedi
Në Suedi, në vitin 2015 u testua një javë pune katërditore me pagesë të plotë, me rezultate të përziera. Edhe partitë e majta menduan se do të ishte shumë e shtrenjtë për ta zbatuar këtë në një shkallë të gjerë. Por disa kompani zgjodhën të mbanin orë të reduktuara për punëtorët e tyre. Firma e makinave Toyota kishte vendosur ta bënte këtë për mekanikët 10 vjet më parë dhe ka qëndruar me vendimin e saj.

Lajme të rreme nga Finlanda
Finlanda gjithashtu goditi titujt ndërkombëtarë për një moment të shkurtër, pasi thuhet se shkurtoi orët e punës në mënyrë dramatike. Vendi i Evropës veriore dyshohet se donte të prezantonte një javë pune katër-ditore, si dhe një ditë gjashtë-orëshe. Por rezultoi se ky ishte një lajm i rremë, të cilin qeveria më pas duhej t’i drejtonte.

Spanja lufton për të filluar fazën e provës
Në Spanjë, java katërditore e punës do të testohet edhe me kërkesë të partisë së majtë Mas Pais. Rreth 6000 punonjës të 200 kompanive të vogla dhe të mesme do të mund të zgjasin fundjavën me një ditë me pagesë të plotë. Faza e provës do të zgjasë të paktën një vit, por ende nuk është e qartë se kur do të fillojë.

Nga start-ups tek gjigantët e korporatave
Në Gjermani, janë kryesisht bizneset fillestare më të vogla që po eksperimentojnë me një javë më të shkurtër pune. Por në vende të tjera, si Japonia, janë kompanitë më të mëdha ato që po hyjnë në këtë territor: Për shembull, gjiganti i teknologjisë Microsoft ka eksperimentuar me modelin duke u ofruar punonjësve fundjavë tre-ditore për një muaj.

Në Zelandën e Re, gjigandi i mallrave të konsumit Unilever aktualisht po provon një javë pune katërditore me pagesë të plotë. Nëse eksperimenti rezulton i suksesshëm, thuhet se do të shtrihet në vende të tjera.

/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga “Deutsche Welle