“Il Giornale” ka bërë një reportazh mbi paktin Rama-Meloni për refugjatët duke udhëtuar nga Tirana në Gjadër….
Në Shëngjin, 70 km larg Tiranës dhe një grusht milje detare më shumë nga Bari, një refugjat afgan i gatshëm për të biseduar ndalon për të folur në anglisht, nën tabelat e resortit “Rafaelo”.
Ai mbërriti këtu në vitin 2021, duke ikur nga vendi i tij përpara se amerikani i fundit për të cilin ai punonte të largohej nga Kabuli. Kosovarët dhe shqiptarët e kthyer vijnë këtu në verë, thotë ai që jeton atje me gruan dhe dy të vegjlit e tij me sy të gjallë.
Jemi pak minuta më këmbë nga porti i Shëngjinit, vend që na tregon teksa luanim volejboll në plazh. Në hyrje ka një pengesë. Afrohemi, gojët mbyllen, nuk kalojmë dot. Shkojmë në kodrën pas portit, mes pishave dhe shegave që janë rritur mes rrënojave të dy kamionëve sovjetikë dhe asaj që ka mbetur nga disa ndërtesa ushtarake. Shkojmë atje me makinë, të marrë me qira jo shumë larg nga një shitës i interesuar më shumë për pulat e tij sesa për makinat, të shoqëruar nga një miku i tij shqiptar i heshtur, që u ofrua të na shoqëronte.
Ky është vendi i identifikuar nga marrëveshja mes Giorgia Melonit dhe kryeministrit shqiptar Edi Rama, këtu do të zbarkojnë anijet e marinës italiane me ngarkesën e tyre të njerëzve të dëshpëruar.
Në pranverën e vitit 2024 kjo zonë do të të jetë një enklavë italiane, me personel nga organet tona ligjzbatuese që do të kujdesen për procedurat e zbarkimit dhe identifikimit të atyre që kërkojnë azil në Evropë dhe që më pas do të transferohen në ish-aeroportin ushtarak të Gjadrit, jo shumë larg këtu. “Do t’ju shoqëroj sepse është zonë ushtarake”, na thotë Ciceroni ynë, siç na e vërteton ushtari i kamuflazhuar që na ndalon te porta, nën shkrimin “Ndal! Zonë ushtarake”.
Rrugës disa flamuj amerikanë, një flamur i NATO-s, asgjë që nuk të kujton gjurmët komuniste. Ai regjim është një kujtim, i shëmtuar dhe i largët. “Ne kemi përjetuar komunizmin. Një gjë është e sigurt: ai mund të kthehej kudo në Lindje, por jo këtu”, na thotë duke buzëqeshur pompisti i karburantit, të cilit i ankohemi për çmimin e naftës, më shumë se dy euro për litër me kursin e këmbimit me lekun shqiptar.
Aeroporti ushtarak ka qenë jashtë përdorimit që nga vitet 1990, kujton një fermer që kullot tre lopët e tij aty pranë: “Asgjë nuk ka fluturuar nga këtu që atëherë”, thotë ai. Por engjëlli ynë mbrojtës, një ish-ushtar që na pëlqen, tund kokën. “Nuk është e vërtetë,” buzëqesh ai por nuk shton asgjë tjetër. Ka shumë pak shtëpi përreth.
Objektivi i marrëveshjes Romë-Tiranë është të lëvizë deri në tre mijë shpirtra nga Italia në Shqipëri, me një fluks vjetor të llogaritur “në 35-40 mijë njerëz” që dëshirojnë të hyjnë në mënyrë legjitime në Evropë nga dera kryesore. Siç po bën Tirana, në një rrugëtim kompleks që zgjat të paktën pesë apo shtatë vjet, gjithsesi më pak se ai i kombëtares së futbollit që tashmë ka në xhep një biletë për Kampionatin Evropian 2024.
“Ata në Itali që janë të indinjuar, si e majta italiane, harrojnë se në 2014 Frontex kishte identifikuar tre pika të nxehta në Shqipëri, në kufirin mes Turqisë dhe Bullgarisë dhe midis Greqisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë për regjistrimin e emigrantëve”, kujton Ilir Kulla, eminenca gri e politikës shqiptare.
Shqipëria po studion për t’u pasuruar dhe kjo shihet në trafikun që na paralizon për orë të tëra. Kontradiktat e një vendi që u shkatërrua nga rënia e komunizmit janë të gjitha të dukshme, mes kazermave me aromë sovjetike dhe blloqeve të reja banesash të projektuara nga arkitektë italianë.
Para Melonit, e cili u ndal në Shqipëri për shtatë ditë, kishte ardhur Giuseppe Conte pas tërmetit që goditi Ballkanin në vitin 2019. “Kur e bëri të qartë se nuk do të ndalej as edhe një natë, vizita e tij shtetërore zgjati shtatë minuta e gjysmë, e jo shtatë ditë”, tregon një burim i pranishëm në takim.
Ne jemi vëllezërit e tyre më të mëdhenj, në vendin tonë janë 700 mijë shqiptarë, në Shqipëri janë afërsisht 2800 biznese të vogla dhe të mesme italiane, shumë bashkatdhetarë tanë kanë ardhur këtu për të punuar, për të kaluar dimrin por edhe për të studiuar. “Është një trend në rritje”, pohon ambasadori italian në Tiranë që na pret. “Të kesh një partner si Shqipëria është thelbësore, veçanërisht pas luftës në Ukrainë – është arsyetimi i Fabrizio Bucci, i cili ka katër vjet në Adriatik pas Uashingtonit dhe Brukselit – sepse Ballkani është një tokë kufitare. Një vijë faji edhe më e ngushtë pas konfliktit mes Moskës dhe Kievit”. Marrëveshja për emigracionin vjen pas një marrëdhënieje të gjatë me Shqipërinë në shumë sektorë, nga drejtësia, me forca të kryqëzuara prej rreth dhjetë prokurorë italianë, deri te transporti dhe energjia.
Në Ballkanin që po zien për shkak të historisë së tepërt që prodhojnë (Ëinston Churchill gjithmonë kështu thoshte) ka shumë fije për t’u lidhur, me Maqedoninë e Veriut por edhe me Kosovën, vëllezërit e tjerë më të vegjël për Shqipërinë, tampon ideal diplomatik me Serbinë dhe Turqinë, aq sa edhe Arabia Saudite gjykon dhe lajkaton kryeministrin Rama, kreun e vendit të parë mysliman që hyn në Bashkimin Evropian.
Disa muaj më parë në Chatham House, kryeministri u ankua kur mendoi se ishte jashtë rekordit për “Evropa ishte hiperkritike ndaj nesh, edhe nëse i kemi bërë detyrat e shtëpisë. Por nuk u mjafton atyre, sepse edhe BE-ja ka problemet e saj, është një federatë egosh”.
Në Tiranë, Rama i paarritshëm ditën e djeshme për shkak të zisë së Presidentit të Republikës së Shqipërisë Bajram Begaj i cili humbi nënën e tij, nuk pëlqehet nga të gjithë.
Një personazh, si Matteo Renzi (me të cilin shkon shumë mirë) që nuk i pëlqen aspak të djathtës shqiptare. “Për korrupsionin dhe të drejtat, lista e gjërave për të bërë është e gjatë. Nuk është gabim të ndihmosh Italinë, i detyrohem shumë vendit tuaj ku kam ardhur në 1991, por ne kemi nevojë për një zgjidhje evropiane. Nëse memorandumi parashikon qendrën e paraburgimit, nuk jam dakord”, na thotë, sigurisht jo i butë me Ramën, deputeti i opozitës shqiptare Agron Shehaj: “Ai është tjetër veçse i majtë, është një despot i vogël ballkanik që ka shitur veten. Shumë mirë. Shqiptarët po ikin nga korrupsioni, janë 50 mijë në vit dhe Rama do të jetë Ruanda e Europës?”, thotë konservatori, duke kujtuar refuzimin e fundit të planit të kryeministrit anglez Rishi Sunak për transferimet në Afrikë.
“Fuqia punëtore është thelbësore për ne, prandaj kemi nevojë për emigrantë të rinj”, shpjegon Kulla, sipas të cilit problem janë pagat dhe punët që të rinjtë shqiptarë nuk duan t’i bëjnë më, aq sa qeveria ka rritur pagat e punonjësve të sektorit publik.
“Ata shkojnë në Gjermani dhe Angli, mjekët dhe infermierët tanë janë shumë të kërkuar”, këtu duhen punëtorë dhe shërbëtorë për oligarkët e rinj. Dhe për të ndihmuar Shqipërinë të hyjë në një Evropë që do të shikojë Perëndimin dhe Lindjen, si shqiponja, simbol i flamurit shqiptar.
