Përballë dëshmive të vazhdueshme të mos-angazhimit nga ana e Serbisë së Presidentit Aleksandër Vuçiç si dhe provokimeve të drejtpërdrejta ose jo, Bashkimi Evropian duket në tërësi si “i palëvizshëm” dhe i paaftë për të reaguar. Sepse nëse disa institucione janë në gjendje të dalin kundër dhe të marrin qëndrime edhe shumë të ashpra, siç ka bërë Parlamenti Europian kohët e fundit, disa të tjerë as që po përpiqen ta bëjnë Beogradin të kuptojë se çdo veprim negativ në rrugën drejt anëtarësimit në BE mund të çojë në një reagim të kundërt nga Brukseli. “Momenti i ri i procesit të zgjerimit të BE-së i ofron Serbisë dhe Ballkanit Perëndimor mundësinë për të ecur përpara, ndërsa Plani i Rritjes do të përshpejtojë integrimin, koha për të vepruar është tani”, shkruhet në një postim të Presidentit të Këshillit Evropian, Charles Michel, pas një bisede telefonike me liderin serb lidhur me “rrugën e Serbisë drejt BE-së”. Një mesazh, i cili në një farë mënyre bie ndesh me javën e deklaratave dhe veprimeve politike në emër të marrëveshjes historike midis Beogradit dhe Moskës, pavarësisht pengesave të luftës në Ukrainë për marrëdhëniet midis Vuçiçit dhe Putinit. Gjatë dy viteve të fundit, presidentit serb i është dashur të ecë në litar për të mos u bërë i pari në Evropë që “përqafon” kundërshtimin total ndaj qëndrimit të ashpër të BE-së kundër Kremlinit, por në të njëjtën kohë për të mos e gjetur veten të detyruar për të shkëputur lidhjen me Moskën duke miratuar sanksione ndërkombëtare.
Sanksionet ndaj Rusisë
Me fjalë të tjera, ndërkohë që rruga drejt anëtarësimit në BE mbetet e hapur, Serbia e Vuçiçit është partneri i vetëm i Bashkimit që pretendon mospërputhje me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë, veçanërisht për sanksionet kundër Moskës për pushtimin e Ukrainës. “Ju keni shumë miq në të gjitha vendet evropiane dhe të gjithë kanë vendosur sanksione ndaj Rusisë, i vetmi vend që nuk e ka bërë këtë është Serbia e vogël ”, ishte mesazhi i vetë presidentit Vuçiç në një intervistë për agjencinë e lajmeve rus Tass, ku nuik kursehet një provokim i qartë drejtuar Brukselit. “Një mik i vërtetë njihet në momentet e vështirësisë, pikërisht në këto momente shfaqet fytyra e vërtetë”, tha presidenti serb. Vuçiç përsëriti se “ne do të përpiqemi të mbrojmë pozicionin tonë për aq kohë sa të jetë e mundur , kemi pasur sukses për dy vjet, shpresoj se do të jemi në gjendje të vazhdojmë ta bëjmë”.
“Ura” Rusi-Ballkan
Nuk janë vetëm sanksionet ndaj Rusisë që përfaqësojnë “thelbin” në marrëdhëniet midis Brukselit dhe Beogradit. Pavarësisht se ka marrë një paketë të mbështetjes energjetike nga Brukseli në shumën prej 165 milionë eurosh, përveç asaj që parashikohet tashmë në Planin Ekonomik dhe Investiv dhe ndarjeve të mundshme të Planit të Rritjes për Ballkanin Perëndimor, në maj të vitit 2022, Vuçiç nënshkroi një marrëveshje me Putinin për tre vjet gaz rus me kushte të favorshme. Për Kremlinin, Serbia është një lloj “ure” në Ballkanin Perëndimor, aq sa Brukseli vazhdon të shprehë shqetësime për destabilizimin e mundshëm rus të rajonit pas sulmit në Ukrainë. Një nga metodat e preferuara të Rusisë është përmes dezinformimit dhe propagandës antiperëndimore, e cila në territorin serb mundësohet nga Russia Today Balkan, një transmetues i ndaluar nga Bashkimi Evropian.
Armatosja e Beogradit
Dhe pastaj është çështja e marrëdhënieve ushtarake, e cila është shfaqur në mënyrë shqetësuese gjatë ditëve të fundit. Vetë presidenti Vuçiç prezantoi së fundmi sistemin kundër dronëve Repelent të blerë nga Rusia: një sistem celular që mund të shkatërrojë dronët e vëzhgimit dhe sulmit, duke lejuar zbulimin dhe neutralizimin automatikisht dronët e zbulimit të armikut dhe dronët kamikaze në distanca deri në 30 kilometra. Kësaj i shtohet edhe investimi prej 300 milionë eurosh në industrinë kombëtare, veçanërisht në sistemet e artilerisë. Duke i prezantuar ato, Vuçiç dërgoi një mesazh tjetër jo pak të paqartë: “Ne mund t’i duam dronët dhe helikopterët, por është artileria që fiton në front, e shohim këtë në Ukrainë “.
