Serbia ka qenë gjithmonë mirënjohëse ndaj Rusisë për ndihmën e saj dhe kurrë nuk është rreshtuar krah armiqve e Rusisë. Prandaj, anëtarësimi i mundshëm i Serbisë në NATO, nëse Rusia do të ishte kundër saj, do të ishte për herë të parë rasti kur Serbia do t’i bashkohej ndonjë organizate ushtarako-politike me qëndrim jo gjithmonë miqësor ndaj Rusisë. Prandaj kur të vijë koha që Serbia të zgjedhë anëtarësimin në NATO, Serbia duhet të kërkojë anëtarësim me kusht. Me fjalë të tjera anëtarësimi me një përcaktim të qartë se Serbia nuk do të ishte kurrë pjesë e asnjë operacioni të drejtuar kundër Rusisë. Megjithatë, duket se ka ardhur momenti që ky opsion të diskutohet, tanimë seriozisht. “Frika nga Lufta e Tretë Botërore është shumë e justifikuar”, tha dje presidenti i Bjellorusisë, Aleksandër Lukashenko, duke deklaruar se edhe Serbia do të futet në NATO.
Paralajmërimi i Lukashenkos
Në takimin e djeshëm me zyrtarët më të lartë të agjencive të sigurisë bjelloruse në Minsk, Lukashenko tha se nuk ka asnjë vend që mund ta quajë veten të sigurt. “Nuk ka asnjë vend apo komb që mund të ndihet absolutisht i sigurt në dhjetë vitet e fundit. Fuqia ushtarake është bërë sërish tema kryesore e qendrave botërore për zgjidhjen e problemeve. Tani, ne po shihim çdo ditë një valë informacioni për të e ashtuquajturën frikë nga Lufta e Tretë Botërore. Ka arsye për shqetësim”, tha lideri bjellorus, siç raporton agjencia Belta. Sipas tij, oreksi i perëndimit kolektiv vetëm do të rritet. “Në fakt, ne jemi në epiqendrën e një krize të madhe ushtarako-politike afatgjatë. Ata po përdorin metoda të frikësimit të vjetra. Parashikimet janë zhgënjyese. Orekset dhe aktiviteti i Perëndimit kolektiv vetëm sa do të rriten. Uashington dhe aleatët e saj do të vazhdojnë të zgjerojnë NATO-n. Situata është shumë e favorshme për ta. Sinqerisht, pa shumë diplomaci, pothuajse të gjithë liderët evropianë janë bërë nënshtetas të SHBA-së. Nuk ka dyshim se politika e kujt dhe interesat e kujt dominojnë Bashkimin Evropian. ”, tha presidenti bjellorus. “Hyrja e Finlandës dhe pranimi i afërt i Suedisë në NATO është vala e ardhshme e zgjerimit në lindje. Bosnja dhe Hercegovina, Moldavia, Gjeorgjia dhe Serbia do të tërhiqen në aleancë. E gjithë kjo do të bëhet sipas skenarit të Ukrainës”, shtoi Lukashenko.
Përfitimet
A duhet të bëhet Serbia anëtare e NATO-s dhe pse? Është e vështirë t’i përgjigjesh qartë kësaj pyetjeje. Si çdo vendim me rëndësi historike, edhe kjo dilemë nënkupton aspekte pozitive dhe negative. Anëtarësimi në NATO sigurisht që do t’i jepte një shtysë bashkëpunimit më të mirë me ushtritë e vendeve fqinje: Hungarinë, Rumaninë, Bullgarinë dhe Kroacinë, tashmë anëtare të Aleancës. Anëtarësimi në NATO do të mundësonte bashkëpunim shumë më të mirë dhe të përmirësuar ushtarak dhe të sigurisë në rajonin e Evropës Juglindore. Për më tepër, do t’i jepte mundësi Ushtrisë së Serbisë për edukim dhe trajnim në shkollat ??dhe qendrat ushtarake në vendet anëtare të NATO-s, si dhe mundësinë për të marrë mbështetje, pajisje ushtarake dhe armatim. Jo më pak i rëndësishëm është fakti se neni 5 i Kartës së Atlantikut do të detyronte çdo vend anëtar të mbrojë Serbinë në rast të ndonjë rreziku të huaj.
Dilema e Serbisë
Megjithatë, duket se në raportin aktual të fuqive, Serbia është në pozitë të veçantë në krahasim me shtetet e tjera të Ballkanit Perëndimor. Ka dy opsione: ose të anëtarësohet në NATO ose të qëndrojë neutral me bashkëpunimin e ngushtë me Rusinë. Mund të bashkëpunohet edhe me të dyja palët, si në kohën e RSFJ-së, sepse sot nuk kundërshtohen politikisht dhe ushtarakisht, siç ishin në kohën e Luftës së Ftohtë. Për më tepër, çështja e anëtarësimit në NATO nuk paraqet një lloj pyetjeje “të jesh apo të mos jesh”, siç paraqitet shpesh, por është një çështje e llogaritjeve konkrete strategjike, vlerësimeve strategjike-sigurie dhe arritjes së konsensusit maksimal të mundshëm në nivel politik kombëtar, si dhe mbështetjen e caktuar të opinionit publik në vend. Kjo mesa duket është arsyeja pse kjo pyetje nuk është e pranishme në axhendën politike për momentin.
