Zgjedhjet e fundit të vitit 2023 duket se po e ndjekin si “hije” presidentin serb Aleksandër Vuçiç, duke rrezikuar ta fusin në telashe të mëdha. Beogradi është në prag të zgjedhjeve të reja për qeverisjen e qytetit pasi seanca konstituive e Kuvendit të qytetit u shty për në 1 mars për shkak të mungesës së kuorumit, me tensione dhe protesta nga këshilltarët e opozitës, të cilët akuzojnë SNS në pushtet për vjedhjen e zgjedhjeve të dhjetorit. Partia Progresive Serbe (SNS) në pushtet fitoi 49 mandate në zgjedhjet e 17 dhjetorit dhe koalicioni pro-evropian opozitar i qendrës së majtë “Serbia kundër dhunës” (SPN) fitoi 43 nga gjithsej 110 këshilltarë, ndërsa partnerët e koalicionit të Socialistët Progresivë (SPS) kanë pesë. Koalicioni konservator i djathtë NADA ka shtatë këshilltarë dhe grupi “Mi-glas naroda”, i udhëhequr nga mjeku kontrovers Branimir Nestoroviç, ka gjashtë, por SNS dështoi në përpjekjet e saj për t’i fituar ata për të formuar një shumicë të përbashkët parlamentare.
Kritikat e BE-së
Opozita akuzon partinë në pushtet për “vjedhjen e vullnetit të qytetarëve” duke bërë mashtrime zgjedhore dhe duke sjellë votues nga Republika Srpska dhe qytete në Serbi ku nuk kishte zgjedhje lokale më 17 dhjetor. Vërejtje të shumta kanë pasur edhe vëzhguesit ndërkombëtarë, raporti i të cilëve pritet në fund të shkurtit. Më 8 shkurt, Parlamenti Evropian miratoi një rezolutë që kërkon një hetim ndërkombëtar për parregullsitë e supozuara zgjedhore dhe propozon pezullimin e aksesit të Serbisë në fondet evropiane, nëse vërtetohet se autoritetet ishin të përfshira drejtpërdrejt në mashtrimin e votuesve. Këshilltarët e zgjedhur të opozitës dje kanë hyrë në Kuvendin e Beogradit dhe kanë qëndruar para kryeparlamentarit me pankarta “Beogradi nuk të lë!”, “Vjedhja nuk do të largohet”. Presidenti serb Aleksandër Vuçiç, emri i të cilit ishte në listën elektorale të progresistëve “Aleksandër Vuçiç – Serbia nuk duhet të qëndrojë në vend”, pohoi dje se SNS ka një “shumicë ligjore, por ende jo legjitime”, pa përjashtuar mundësinë e përsëritjes së zgjedhjeve të Beogradit. nëse SNS dështon të sigurojë më shumë se gjysmën e mandateve në parlamentin e qytetit. Në mënyrë të ngjashme, presidenti i SNS-së Millosh Vuçeviç dhe ish-kryetari i komunës Aleksandër Shapiç përsëritën të njëjtën gjë.
Akuzat e opozitës
“Ne fituam dhe besoj se jo vetëm që do ta konfirmojmë atë fitore nëse përsëriten zgjedhjet, por do ta bëjmë edhe më bindëse”, u tha Shapiç gazetarëve para fillimit të seancës së djeshme, e cila më pas u shty. Vladimir Obradoviç, kandidati për kryetar bashkie i opozitës SPN, u tha gazetarëve se kuvendi i qytetit nuk ishte konstituuar dhe se SNS dhe SPS nuk siguruan një shumicë, kështu që ata nuk mund të krijonin një qeverisje. Është paralajmëruar se në seancë do të merrnin pjesë 60 këshilltarë, por nuk kanë qenë aty, që do të thotë se nuk kanë shumicë”, ka thënë Obradoviç, duke vlerësuar se “kjo është një fitore e madhe për opozitën”. Lideri i koalicionit NADA, Millosh Jovanoviç, insistoi para seancës së paralajmëruar se zgjedhjet në Beograd duhet të përsëriten sepse “rezultatet janë jolegjitime”, duke theksuar se “çdo kushtetutë e qeverisë në Beograd do të ishte jolegjitime”. “Kjo do të ishte një ftesë e hapur për të gjithë qytetarët e Beogradit që të mbrojnë vullnetin e tyre zgjedhor”, tha Jovanoviç.
Përsëritja e zgjedhjeve
Në krizën paszgjedhore pas 17 dhjetorit, mijëra njerëz protestuan në kryeqytetin serb për të kërkuar një përsëritje të zgjedhjeve dhe qeveria e quajti përpjekjen e një grupi këshilltarësh të zgjedhur të opozitës për të hyrë në Kuvendin e Beogradit gjatë një prej protestave ” përmbysja e rendit kushtetues”. Nëse deri më 3 mars, kur mbaron afati i fundit ligjor, nuk konstituohet parlamenti i qytetit dhe nuk zgjidhet presidenti, nënkryetari, sekretari dhe këshillat administrative, atëherë fillon të fillojë një periudhë njëmujore, gjatë së cilës kryetari i Kuvendi i Serbisë, brenda një periudhe prej 45 deri në 60 ditë, duhet të shpallë zgjedhje të reja, opsioni më pak i mirë për Vuçiçin.
