Ngjarjet e fundit, lidhur me korrupsionin në bashki dhe jo vetëm, kanë treguar përveç makutërisë së një grupi (si ky i drejtorëve të 5D) dhe mungesën e instrumenteve parandalues dhe ata sinjalizues. E habitshme sesi në bashki por edhe në institucione të tjera, këto struktura janë krejt pa zë dhe tashmë duken si gjymtyrë parazitare. Në morinë e skandaleve në vend, lajmet për “Bilbilfryrësit” kanë humbur sepse kjo strukturë është realisht gati inaktive. Kohë më parë, Kuvendi i kërkonte Inspektoratit të Lartë të Deklarimit të Kontrollit të Pasurive dhe Konfliktit të Interesit, që të kishte vëmendje për zbatimin korrekt të ligjit “Për sinjalizimin dhe mbrojtjen e sinjalizuesve” dhe forcim të rolit të njësive të ngritura. Për fat të keq, veç dezinformimit të madh, që u bë lidhur me ta, duke i paragjykuar dhe akuzuar si fuksa dhe spiunë pak është dëgjuar për ta. Paradoksi shqiptar është se më frikë dhe turp është ta denoncosh korrupsionin përmes “bilbilfryrësve” sesa të bësh korrupsionin e kapur në orët e fundit. Kur lexon përgjimet, që kanë rrjedhur në media, kupton sesi bëhet korrupsioni dhe sa pak frikë ka, për të mos thënë sesi shfaqet cinizmi në dosjet dhe përgjimet e njerëzve të bashkisë. Në raportin vjetor të vitit 2021, ILDKPKI raportoi se ekzistonin 362 njësi përgjegjëse në sektorin publik, si dhe 527 njësi përgjegjëse sinjalizuesish në sektorin privat të cilat duhet të raportonin. Ato shumë pak sinjalizime ishin në Bashkinë e Tiranës (6 raste sinjalizimi), Bankën Qendrore (një rast, që ishte tërhequr pastaj), Drejtoria e Burgjeve (2 raste), kurse në bashkitë e tjera pothuaj nuk ekzistonin. Të dhënat e fundit nuk janë të përditësuara nga autori, por fakti është se “Ligji i Sinjalizuesve” ka dështuar sepse tek ne është e vështirë të denoncosh, ndërsa është më e thjeshtë ta bësh korrupsionin. Ekspertët, në dalje të ndryshme publike, kanë renditur një sërë shkaqesh, që e kanë dështuar, prej frikës së hakmarrjes por edhe mosbesimi ndaj institucioneve. Fatkeqësisht, interesi publik preket në çdo moment, kurse më keq se kaq, njerëzit kanë humbur besimin, por më keq akoma: mungesa e ndëshkimeve dhe kultura e pasurimit të pamerituar i bën shumë personazhe që tashmë ta quajnë se u përket kjo kamje, e pamerituar! Të mjafton të shikosh rrjetet sociale, sesi e paraqesin jetën e tyre në luks të frikshëm, që është në përpjestim të zhdrejtë me rrogat zyrtare e kupton se si është sot kjo kulturë. Edhe Heminguejt nuk i shpëtoi ky fakt për vendin e vet, kur te libri i tij i famshëm “Për kë bie kambana” do të shkruante diku: “Ai nuk u kujdes për gënjeshtrat në fillim. I urrente. Pastaj më vonë ai filloi t’i pëlqente. Tashmë, ishte pjesë e të qenit i brendshëm, edhe pse ishte një biznes shumë korruptues”.
Ligji për “sinjalizuesit” hyri në fuqi, më 1 tetor të vitit 2016 për sektorin publik dhe më 1 korrik të vitit 2017 për sektorin privat. Paradoksalisht, përkundër trumbetimit si një prej akteve normative më të rëndësishme antikorrupsion nuk ka dhënë ndonjë rezultat të spikatur, qoftë në administratën publike ashtu edhe sektorin privat.
