Trupi ruan yndyrnat e gjakut të quajtura trigliceride për të siguruar energji gjatë gjithë ditës. Kaloritë shtesë, sheqeri dhe alkooli që konsumoni shndërrohen në trigliceride. Kur keni nevojë për një rritje të energjisë midis vakteve, hormonet çlirojnë trigliceride.
Mëlçia mund të konvertojë trigliceridet në glukozë, dhe trigliceridet ruhen gjithashtu në qelizat yndyrore, të quajtura ind dhjamor.
Një nivel i lartë i triglicerideve në qarkullimin e gjakut mund të çojë në një grumbullim yndyrash në arterie, duke rritur rrezikun e kushteve serioze shëndetësore si goditje në tru ose sulm në zemër. Ato gjithashtu mund të shkaktojnë pankreatit, një inflamacion i pankreasit.
Ka mënyra për të ulur trigliceridet dhe për të reduktuar këto rreziqe.
Çfarë shkakton trigliceridet e larta?
Shumë faktorë mund të shkaktojnë që ju të keni një nivel të lartë të triglicerideve, i cili quhet edhe dislipidemia.
*Çfarë dhe sa hani dhe pini
Trigliceridet krijohen kryesisht nga vajrat, gjalpi dhe yndyrat që hani. Kaloritë shtesë që konsumoni prodhojnë gjithashtu trigliceride.
Një dietë e pasur me sheqer dhe karbohidrate të thjeshta, të tilla si ushqime që përmbajnë yndyrna trans, vajra të hidrogjenizuara ose miell të bardhë, mund të rrisin nivelin e triglicerideve.
Pirja e sasive të tepërta të alkoolit mund të shkaktojë gjithashtu trigliceride të larta. Një studim i besuar i 1,519 njerëzve që pinin tetë ose më shumë pije në ditë zbuloi se shanset e tyre për nivele të larta të triglicerideve u rritën dy deri në tetë herë.
*Mungesa e ushtrimeve
Kur ushtroni, trupi djeg kaloritë e tepërta, duke i penguar ato të shndërrohen në trigliceride. Ushtrimi gjithashtu rrit prodhimin e lipoprotein lipazës, një enzimë që largon trigliceridet nga qarkullimi i gjakut.
Një studim i vogël i 38 njerëzve me sëmundje koronare të zemrës zbuloi se ata që kryen ushtrime aerobike mesatarisht intensive për 8 javë ulën ndjeshëm nivelet e tyre të triglicerideve krahasuar me ata që nuk ushtroheshin.
*Disa kushte mjekësore
Më poshtë janë disa nga kushtet mjekësore që mund të shkaktojnë një nivel të lartë të triglicerideve:
Sëmundja kronike e veshkave: Veshkat e dëmtuara mund të rrisin prodhimin e triglicerideve dhe ta lënë trupin më pak në gjendje t’i pastrojë ato nga qarkullimi i gjakut.
Diabeti i tipit 2: Kjo sëmundje metabolike zakonisht rrit nivelin e triglicerideve për shkak të rezistencës ndaj insulinës, e cila mund të shkaktojë një grumbullim në qarkullimin e gjakut.
Sëmundja e mëlçisë: Cirroza, sëmundja e mëlçisë yndyrore joalkoolike dhe hepatiti mund të shkaktojnë probleme metabolike që ndikojnë në aftësinë e mëlçisë për të sekretuar trigliceridet dhe për të rritur prodhimin e tyre.
Obeziteti: Yndyra e tepërt trupore e lidhur me obezitetin, veçanërisht rreth stomakut, lëshon acide yndyrore të lira në qarkullimin e gjakut që shndërrohen në trigliceride.
Sëmundja e tiroides: Hipotiroidizmi, ose një tiroide joaktive, ngadalëson prodhimin e hormoneve dhe shpejtësinë me të cilën djegni kalori, gjë që mund të rrisë nivelin e triglicerideve.
Hipertrigliceridemia familjare: Kjo gjendje gjenetike shoqërohet me një histori familjare të niveleve të larta të triglicerideve.
Si të reduktoni trigliceridet e larta
Para se të përshkruajë medikamente, një mjek mund të rekomandojë së pari ndryshimet e mëposhtme të stilit të jetesës për të ndihmuar në uljen e nivelit të triglicerideve:
ngrënia e një diete të shëndetshme me pak sheqer, yndyrna të ngopura dhe yndyrna trans
shmangia e pirjes së sasive të tepërta të alkoolit
duke u ushtruar rregullisht (150–300 minuta ushtrime javore aerobike me intensitet të moderuar për të rriturit)
Nëse niveli i lartë i triglicerideve vazhdon pavarësisht këtyre ndryshimeve në stilin e jetës, mjeku mund të përshkruajë disa nga medikamentet e mëposhtme:
statina si atorvastatin (Lipitor)
fibrate si fenofibrati (Tricor)
Suplemente të acideve yndyrore omega-3 (me recetë ose pa recetë)
suplementet e niacinës (me recetë ose pa recetë)
Meqenëse ndoshta nuk do të keni simptoma nëse niveli juaj i triglicerideve është i lartë, rekomandohet të flisni me një mjek ose profesionist të kujdesit shëndetësor nëse keni ndonjë gjendje shëndetësore ose faktorë rreziku që mund të shkaktojnë një nivel të ngritur.
