Ka një presion të madh nga Komisioni Evropian, por edhe nga shtetet anëtare individuale, mbi të gjitha nga Hungaria, e cila kryeson Këshillin e BE-së, për të hapur disa kapituj në negociatat për anëtarësim të Serbisë me Bashkimin Evropian. Nëse kjo ndodh, do të jetë hapi i parë konkret në këto negociata pas gati tre vjetësh, që kanë kaluar nga hapja e fundit e kapitullit. Komisioni ndoshta ka të drejtë kur thotë se Serbia i ka plotësuar kushtet për hapjen e të ashtuquajturit grupi 3, i cili ka të bëjë me konkurrencën në treg dhe rritjen ekonomike. Por problemi është se në negociatat për anëtarësim, sipas qasjes dhe metodologjisë së re për hapjen dhe mbylljen e çdo kapitulli, duhet të ketë progres edhe në kapitullin 23 që ka të bëjë me shtetin e së drejtës. Kjo është ajo ku Komisioni Evropian shpesh “kafshon gjuhën”.
Partneri i preferuar
Midis gjashtë vendeve shpresëdhënëse të BE-së, megjithatë, Serbia spikat si partneri i preferuar i Budapestit, i cili, ndoshta jo rastësisht, ishte ndalesa e Xi-t përpara se të mbërrinte në Hungari javën e kaluar. Marrëdhëniet e ngushta të Hungarisë me Beogradin, të çimentuara mbi lidhjet e forta politike, ekonomike dhe sociale, përbëjnë një pjesë të madhe të qasjes së saj ndaj zgjerimit të BE-së. Në dritën e këtij partneriteti të privilegjuar, shfaqen disa shqetësime në lidhje me marrëdhëniet e Hungarisë me vendet e tjera në rajon – rasti më kritik është Kosova. Hungaria përfiton nga lidhjet e kultivuara me kujdes me Serbine dhe mban marrëdhënie të përzemërta diplomatike me dhe njeh Kosovën. Megjithatë, bilanci është vendosur të anohet në favor të Beogradit.
Interesat e Hungarisë
Tre dimensionet e interesit të Hungarisë gjejnë shprehjen e tyre më të fuqishme përballë Serbisë, ku fusha ekonomike është veçanërisht e rëndësishme. Hungaria është partneri i pestë më i madh tregtar i Serbisë në nivel global, ndërsa Serbia është e shtatëmbëdhjeta e Hungarisë, shkëmbimi i tyre tregtar arrin në 3.6 miliardë euro, pesë herë më i lartë se një dekadë më parë . Bashkëpunimi i fortë mbizotëron gjithashtu në fushën e energjisë, i zgjeruar nga lufta e Rusisë në Ukrainë dhe nga vendimi i shumicës së vendeve anëtare të BE-së për t’u larguar nga furnizimet me energji të Moskës. Si Serbia ashtu edhe Hungaria refuzojnë bojkotime të tilla mbi baza pragmatike. Në dimensionin e sigurisë, Budapesti dhe Beogradi shfaqin një shkallë të konsiderueshme konvergjence. Të dy kryeqytetet e interpretojnë luftën kundër migrimit të paligjshëm dhe azilkërkuesve si një luftë për ekzistencë,.
Premtimet për Serbinë
Kujtojmë se në muajin shkurt, Ministri i Punëve të Jashtme të Hungarisë, Peter Szijjarto, në një intervistë për agjencinë e lajmeve kroate “Hina”, ka thënë se Serbia është e gatshme për anëtarësim në Bashkimin Evropian, duke shtuar se anëtarësimi i saj nuk duhet të kushtëzohet me normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën. Shefi i diplomacisë hungareze vlerësoi asokohe se lidhja e anëtarësimit të Serbisë në BE me normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën “është e padrejtë ndaj Beogradit, sepse nuk varet vetëm nga Serbia”.
Ai tha gjithashtu se projekti i BE-së nuk përfundon derisa të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor të bëhen anëtare të saj, sepse “Brukseli ka nevojë për rajonin më shumë se sa i duhet rajonit”. Szijarto bëri të ditur se gjatë presidencës së BE-së në gjysmën e dytë të këtij viti, Hungaria do të theksojë përshpejtimin e këtij procesi, pasi kjo do t’i japë BE-së “freski dhe vrull të ri”. Presidenca e Hungarisë e bllokut është e diskutueshme duke pasur parasysh përplasjet e saj të shpeshta me Brukselin mbi vlerat e BE-së dhe, së fundmi, politikën ndaj Rusisë që nga pushtimi i saj në Ukrainë. Në prag të 1 korrikut, pati edhe diskutime në disa vende anëtare rreth kërkimit potencial për të zëvendësuar Hungarinë në krye të Këshillit të BE-së.
