Këto ditë duket sikur jemi kthyer në kohën e liderit sovjetik Leonid Brezhnev. Duke skanuar televixionet ruse, etorika nxitëse e luftës është rikthyer dhe po kështu kritika kryesore ndaj Perëndimit dekadent.
Në 30-vjetorin e shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik, publiku rus ushqehet me një dietë të shëndetshme nostalgjie për ditët e vjetra të mira të rendit dhe stabilitetit shoqëror.
Kthimi në të kaluarën duket se është edhe disponimi në politikën e jashtme të Moskës. Samiti SHBA-Rusi po bëhet një tipar i rregullt i marrëdhënieve, një rikthim në kulmin e Luftës së Ftohtë. Më 30 dhjetor, presidenti amerikan Joe Biden dhe ai rus Vladimir Putin patën një telefonatë për të diskutuar tensionet rreth Ukrainës. Thuhet se secili prej tyre kishte paralajmëruar palën tjetër, por në përgjithësi toni ishte “konstruktiv”.
Shkëmbimi erdhi pas një takimi midis dy liderëve nëpërmjet një lidhjeje video të mbajtur më 7 dhjetor për të diskutuar një sërë çështjesh, përfshirë Ukrainën. Gjashtë muaj më parë ata patën një samit ballë për ballë në Gjenevë, i cili rezultoi me kthimin e ambasadorëve të SHBA-së dhe Rusisë në kryeqytetet përkatëse.
Komunikimi është intensifikuar edhe në nivele të ndryshme qeveritare. Në fillim të nëntorit, William Burns, drejtori i CIA-s dhe ish-ambasador në Rusi, udhëtoi për në Moskë, ku takoi Putinin, Sekretarin e Këshillit të Sigurimit të Rusisë, Nikolai Patrushev dhe shefin e Shërbimit të Inteligjencës së Jashtme Ruse, Sergei Naryshkin për të diskutuar tensionet me Ukrainën. Këshilltari i Sigurisë Kombëtare i SHBA-së, Jake Sullivan, ka qenë gjithashtu në kontakt me ndihmësin e Putinit për politikën e jashtme, Yuriy Ushakov.
Për Kremlinin, të kesh vëmendjen e plotë të Bidenit është një sukses. Është një shenjë e qartë se grumbullimi i trupave dhe kërcënimi për veprime ushtarake kundër Ukrainës funksionon.
Gjatë gjashtë viteve të fundit, Moska është frustruar me bllokimin e konfliktit në Ukrainë. Marrëveshja Minsk II e krijuar në vitin 2015 me ndërmjetësimin e Francës dhe Gjermanisë nuk ka arritur t’i japë fund luftimeve.
Kievi dhe Moska po fajësojnë njëri-tjetrin për mungesën e progresit. Rusët pohojnë se Ukraina nuk e ka përmbushur zotimin e saj për të zbatuar ndryshimet kushtetuese që i japin autonomi të gjerë Republikave Popullore të vetëshpallura të Donetskut dhe Luhanskut, si një hap drejt riintegrimit të tyre.
Ukrainasit, nga ana e tyre, po akuzojnë Rusinë se nuk e lejon qeverinë në Kiev të rivendosë kontrollin mbi kufirin ruso-ukrainas.
Për të kapërcyer bllokimin, Kremlini do të donte të detyronte një marrëveshje të re dhe ta bënte atë përmes SHBA-së, duke anashkaluar Parisin dhe Berlinin. Ideja është që presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy do të përballej me një fakt të kryer dhe nuk do të kishte zgjidhje tjetër.
Më 17 dhjetor, ministria e jashtme ruse qarkulloi dy propozime traktate, një me SHBA-në dhe një me NATO-n. Ata parashtruan një kërkesë për Aleancën Atlantike që të anulojë premtimin e dhënë Ukrainës dhe Gjeorgjisë në prill 2008 se ata një ditë mund të bashkohen.
Drafti kërkon gjithashtu që NATO të mos vendosë forca të mëdha luftarake në anëtarët e saj lindorë, siç filloi të bënte pas aneksimit të Krimesë nga Rusia në vitin 2014. Moska gjithashtu dëshiron që NATO të angazhohet që të mos vendosë raketa me rreze të mesme veprimi afër kufijve të saj.
E fundit, por jo më pak e rëndësishme, propozimet bëjnë thirrje për t’i dhënë fund ndihmës ushtarake për Ukrainën, qoftë ajo e ofruar nga SHBA ose nëpërmjet NATO-s, si dhe ndalimin e stërvitjeve të aleancës që përfshijnë vendet post-sovjetike.
Në thelb, Rusia dëshiron ta kthejë kohën pas në fund të viteve 1990, duke dëbuar Perëndimin nga Evropa Lindore dhe duke çimentuar pozicionin e saj hegjemonist në të ashtuquajturën “afër jashtë vendit”.
Në ndjekjen e këtyre qëllimeve, Kremlini po përdor ndikimin e tij ushtarak.
Përgjigja e SHBA-së dhe aleatëve të saj evropianë ka qenë tërheqja e Rusisë në tryezën e bisedimeve për të zbutur tensionet.
Me kalimin e kohës, bisedimet mund të sjellin marrëveshje të pjesshme sigurie, të pranueshme për të dyja palët, si dhe për Ukrainën dhe Gjeorgjinë, të cilat, në kundërshtim me atë që beson Kremlini, kanë interesat dhe agjencinë e tyre.
Por për të qenë të sigurt, ka edhe shumë skepticizëm. Disa ekspertë sugjerojnë se publikimi i projekt-traktateve nga Rusia, përpara bisedimeve aktuale, është një dredhi e zgjuar për të minuar rrugën diplomatike dhe për të krijuar një pretekst për veprime ushtarake kundër Ukrainës.
Për të pasur sukses në këtë lojë, SHBA-të dhe aleatët e saj duhet të negociojnë me rusët nga një pozicion i fortë.
Ashtu si në ditët e Brezhnevit, ata duhet të pengojnë në mënyrë të besueshme Moskën në mënyrë që të hapin hapësirë për negociata reale. Kjo është arsyeja pse, SHBA po i komunikon Putinit gatishmërinë e saj për të rritur sanksionet ekonomike – “si asnjë që nuk kishte parë ndonjëherë”, sipas Bidenit – në rast lufte.
Eshtë e panevojshme të thuhet se Rusia do të bëjë çmos për të shfrytëzuar çdo çarje politike që mund të shfaqet brenda NATO-s.
Deri më tani, strategjia e Putinit po jep rezultate. Moska ka bërë transaksione me Uashingtonin si një homolog i afërt gjeopolitik.
Në një kohë kur SHBA-ja është e fiksuar në rritjen e Kinës, kjo nuk është diçka e vogël. BRSS e Brezhnevit mund të jetë zhdukur prej kohësh dhe Rusia e sotme mund të jetë një hije e zbehtë e paraardhësit të saj, por nga këndvështrimi i Kremlinit, ajo po bën çmos për të qëndruar në lojë.
Burimi: The Spectator
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
