Skandali më i keq i korrupsionit në historinë e BE-së ka tronditur Parlamentin Evropian që nga e premtja.
Arrestimet e shumta, zyrat parlamentare nën vulën e policisë dhe fotoe parave të sekuestruara në çanta me zinxhir janë pritur me zemërim nga i gjithë spektri politik.
Në hapjen e seancës parlamentare të kësaj jave, presidentja Roberta Metsola denoncoi “armiqtë e demokracisë” dhe “aktorët keqdashës” të cilët dyshohet se ishin në gjendje të depërtonin dhe të ndikonin në proceset parlamentare evropiane.
Komisioni Evropian po distancohet dhe po ia hedh fajin tërësisht Parlamentit, pasi eurodeputetët e lartë kërkojnë të fokusojnë skandalin ekskluzivisht te individët nën hetim.
Por nuk bëhet fjalë për disa ‘mollë të kalbura’ të joshura nga aktorë keqdashës me thasë me para.
Kultura e mosndëshkimit ushqen korrupsionin.
Ky skandal po zbulon probleme të thella strukturore në politikëbërjen e BE-së dhe po ekspozon ndikimin e panevojshëm të aktorëve të fuqishëm, qofshin ato regjime shtypëse apo korporata të uritura për fitime.
Sa lobistë në fakt kishin akses në Parlament vitin e kaluar? Cilët komisionerë takuan cilin grup lobi dhe kur? Dhe sa takime mes lobistëve, përfaqësuesve të vendeve të treta dhe përfaqësuesve të Këshillit janë bërë publike?
Pandemia e Covid dhe krizat energjetike vetëm sa e kanë përkeqësuar gjendjen e transparencës në Bashkimin Evropian.
Kur presidenti i Komisionit Evropian mund të fshijë mesazhet me tekst me CEO të Pfizer dhe nuk duhet t’i marrë ato për shkak të “natyrës së tyre jetëshkurtër dhe kalimtare”; kur marrja e LNG-së nga Katari përmendet dy herë në planin REPowerEU të Komisionit dhe propozohet qasja pa viza për shtetasit e Katarit në BE, pavarësisht historisë së tmerrshme të vendit për të drejtat e njeriut; dhe kur kufiri midis korrupsionit dhe kapjes së korporatave është plotësisht i paqartë – si ta dimë se ku nis vërtet gjithçka?
E majta po bën thirrje për një reformë rrënjësore dhe degë të sistemeve të transparencës dhe integritetit të BE-së.
Duhet të krijohet një komision parlamentar hetimor në mënyrë që Parlamenti Evropian të mund të hetojë të metat e rregullave të veta dhe mekanizmave kundër korrupsionit.
Ne kemi nevojë dëshpërimisht për një autoritet të pavarur të etikës për institucionet evropiane me kompetenca hetimore dhe zbatuese.
Rregullat ekzistuese për transparencën, konfliktin e interesit dhe dyert rrotulluese në institucionet evropiane duhet të përforcohen në përputhje me kërkesat e Ombudsmanit Evropian dhe grupeve të avokimit të transparencës.
Regjistri i transparencës duhet të forcohet me mbikëqyrje dhe sanksione të ashpra për mospërputhje. Kjo duhet të përfshijë raportimin e detyrueshëm të të gjitha takimeve ndërmjet stafit dhe lobeve të jashtme.
Në një kohë kur njerëzit në Evropë po zgjedhin mes ngrohjes dhe ngrënies, skandalet e eurodeputetëve me valixhe me para janë veçanërisht shqetësuese.
Ky skandal ka prekur thellësisht besimin e publikut në BE – dhe është vetëm maja e ajsbergut.
Ky skandal duhet të shënojë fillimin e një llogarie me marrëdhëniet toksike të BE-së me lobet e korporatave.
Lufta kundër demokracisë dhe kundër atyre që kërkojnë ta minojnë atë do të thotë të luftosh një sistem të manipuluar.
Dështimi për ta bërë këtë mund të dobësojë më tej besimin midis Brukselit dhe njerëzve që ne jemi këtu për të përfaqësuar: është koha për ‘tu pastruar’ në mënyrë që etika të mund të mbizotërojë.
Burimi: The Times
Përktheu dhe përshtati: Konica.al
