MENU
klinika

Henry Kissinger

Ndërron jetë “babai” i diplomacisë amerikane

30.11.2023 - 10:04

Ka ndërruar jetë në moshën 100 vjeçare ish-sekretari amerikan i Shtetit, Henry Kissinger.

Ai shërbeu si diplomati më i lartë i Amerikës dhe këshilltari i sigurisë kombëtare gjatë administratave të presidentëve Nixon dhe Ford.

Në një deklaratë, “Kissinger Associates”, një firmë konsulence politike që ai themeloi, tha se ish-diplomati me origjinë gjermane vdiq në shtëpinë e tij në Connecticut.

Gjatë karrierës së tij të gjatë prej dekadash, Kissinger luajti një rol kyç dhe ndonjëherë polarizues në politikën e jashtme të SHBA-së.

Pasi iu dha Çmimi Nobel për Paqe, ish-këshilltari i sigurisë kombëtare dhe sekretari i shtetit u dënua gjithashtu nga disa vende si kriminel lufte.

Henry Kissinger ishte 15 vjeç kur ai dhe familja e tij u larguan nga Gjermania naziste dhe u transferuan në Nju Jork në vitin 1938.

Pasi shërbeu në ushtrinë amerikane dhe u bë një akademik i respektuar, Kissinger hyri në Shtëpinë e Bardhë si dora e djathtë e Presidentit Richard Nixon në politikën e jashtme në vitin 1969.

Në vitin 1973, ai u emërua gjithashtu në rolin e Sekretarit të Shtetit, duke i dhënë atij një ndikim të paprecedentë mbi mënyrën se si u soll SHBA-ja në mbarë botën gjatë Luftës së Ftohtë.

Kissinger luajti një rol kyç në marrëdhëniet e SHBA me Rusinë Sovjetike dhe Kinën. Ai do të mbahet mend edhe për ndikimin e tij në Luftën e Vietnamit.

Ai negocioi tërheqjen ushtarake amerikane nga Vietnami i Jugut, duke i dhënë atij Çmimin Nobel për Paqe së bashku me Le Duc Tho të Vietnamit të Veriut. Megjithatë, përpjekjet e tij atje ishin të diskutueshme. Ai mbështeti Nixonin dhe sulmet me bombardime në Kamboxhia neutrale. Politika rezultoi në vdekjen e dhjetëra mijëra civilëve.

Dituria e tij diplomatike ndihmoi në arritjen e një armëpushimi pas luftës arabo-izraelite të vitit 1973.

Pas zgjedhjes së marksistit Salvador Allende, CIA kreu operacione të fshehta në Kili për të mbrojtur interesat e SHBA dhe për të rrëzuar qeverinë e re. Kissinger kryesoi komitetin që autorizoi veprimin.

Dhe, në vitet e mëvonshme, vetë Kissingeri do të ndiqej nga një numër gjykatash që hetonin abuzimin e të drejtave të njeriut dhe vdekjet e shtetasve të huaj nën regjimin ushtarak.
Gjithmonë me ndikim, ai e informoi Donald Trump për çështjet e jashtme pas zgjedhjes së tij në 2017, duke sugjeruar, ndër të tjera, pranimin e pushtimit të Krimesë nga Vladimir Putin.

Megjithëse kishte një reputacion të diskutueshëm në pjesë të Azisë për rolin e tij në Luftën e Vietnamit, në Kinë, Kissinger vlerësohej shumë për kontributin e tij unik në ndihmën për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike me SHBA-në.

Ai e kishte vizituar Kinën më shumë se 100 herë dhe udhëtimi i tij më i fundit ishte në korrik të këtij viti, ku u mirëprit nga presidenti Xi Jinping.

Edhe sot e kësaj dite, kinezët e mësojnë emrin e tij në klasat e historisë dhe e shohin atë si një “mik të vjetër” për ta.

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Nga The Washington Post

A mund ta besojë Amerika Kinën?

Çfarë mesazhi dha Biden në udhëtimin e parë jashtë SHBA-së si president?

Amerika është rikthyer dhe do që të gjithë të fokusohen tek Kina

Analiza e Project Syndicate

A do ta kalojë Biden testin e Kinës?