Në gati të gjitha mediat e Shqipërisë këto ditë jepet lajmi tragjik mbi vetëvrasjen e një policeje. Në lajm bie në sy edhe një tragjedi tjetër, kësaj radhe gjuhësore: e ndjera i prezantohet opinionit si “efektivja” (“efektivja 21-vjeçare…, efektivja i jep fund jetës, efektivja vret veten, vetëvritet efektivja”).
Pyetje serioze: çka është efektivja? Sipas Fjalorit të Gjuhës Shqipe fjala “efektiv” domethënë: 1. Numri i përgjithshëm i ushtarëve a i ushtarakëve të një reparti, të një nënreparti, të një njësie ushtarake a të ushtrisë së një shteti.
Efektivi i ushtrisë. Efektivi i divizionit (i batalionit). 2. Numri i përgjithshëm i punonjësve në një ndërmarrje a institucion, i anëtarëve të një organizate, i atyre që marrin pjesë në një aksion etj. Efektivi i shkollës (i organizatës së rinisë, i brigadave vullnetare). U shtua efektivi.
Pra, fjala efektiv i referohet një numri të përgjithshëm, jo një individi. Kur e lexoni fjalën “efektiv”, a mund ta merrni me mend automatikisht se bëhet fjalë për një police? “Efektiv” nuk përshkruan një profesion të caktuar, të përveçëm. Krahas kësaj, efektiv edhe si fjalë është tejet e çuditshme, që si burim ka një fjalë të huaj: efekt, që domethënë pasojë a rrjedhim që vjen nga një shkak.
Gjuha shqipe është e pasur dhe nuk ka nevojë për ndërlikime e ngatërrime të panevojshme. Zgjidhja në këtë rast është tepër e thjeshtë: Një police vrau veten. Ose: Mbrojtësja e rendit vrau veten.
Nëse autoritetet policore në njoftimet e tyre përdorin fjalën “efektiv”, nuk është detyrë e mediave që këtë gjuhë burokratike ta përsëritin e shumëzojnë në mënyrë jokritike. Me këtë trend të gjymtymit të gjuhës shqipe, nuk do të ishte befasi nëse së shpejti lexojmë titullin: Uniforma blu vrau veten.
Tashmë ekziston titulli: “Uniforma blu, herë e mbrojtur dhe herë e sulmuar nga pushteti”. Mund ta imagjinojmë tani uniformën blu: një palë pantallona, një setër dhe një kapele duke ecur nëpër qytet.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Vrau veten me armën e shërbimit, kush është policja Aldorjana Loshi
“Do e gjej forcën në dhimbje”, çfarë shkruante në rrjetet sociale efektivja që u vetëvra
