“I fal të gjithë dhe të gjithëve u kërkoj falje.
Në rregull?
Mos bëni shumë thashetheme”.
Më 27 gusht të 1950 Cesare Pavese vetëvritet në një dhomë hoteli në Torino. Dhe ky ishte shënimi që la para së t’i jepte fund jetës.
Shkrimtari i famshëm italian kish shkruar më parë se: “Askush nuk e vret vetën nga dashuria për një grua, por sepse dashuria, çdo dashuri, na zbulon në lakuriqësinë, mjerimin, dobësinë dhe asgjënë tonë.”
Më poshtë po sjellim një ndër porzitë e tij më të bukura.
CESARE PAVESE – PËR MUA, TI JE NJË KRIJESË E TRISHTË
4 shtator 1927
Përktheu Beti Njuma
Për mua, ti je një krijesë e trishtë,
një lule e brishtë poetike
që, po atë grimë q’e shijoj
dhe dehshëm shtie në ngasje,
ndiej të ikë larg
shumë larg,
për mjerimin e shpirtit tim,
mjerimin tim të trishtë.
Kur të rrok çmendurisht në gji
dhe buzët t’i thith,
gjatë, pareshtur,
jam i trishtë, vogëlushe
sepse ndiej zemrën time të dërrmuar
që kaq ligsht të dua.
Ti më jep gojën tënde
dhe bashkë rrekemi të shijojmë
dashurinë tonë që kurrë s’do jetë e lumtur
ngase shpirti ynë është sfilitur
nga ëndrrat e ëndrruara tanimë.
Por jam unë, jam unë burracaku
e ti qëndron kaq lart
sa, kur për ty mendoj,
s’më mbetet veç të tretem dashurie
për atë pakëz gëzim që më jep,
s’di, për tekë a mëshirë.
Bukuria jotë është një bukuri e trishtë
që kurrë s’do guxoja ta ëndërroja
por, siç më ke thënë, veç një ëndërr është.
Kur të them më t’ëmblat fjalë
e në gji të shtrëngoj
e ti për mua s’mendon,
ke të drejtë, vogëlushe:
jam i trishtë i trishtë dhe shumë burracak.
E pra, ti për mua
s’je tjetër veç një iluzion i brishtë.
me sy të mëdhenj të ëndërrt
që për një orë më mbështillet në gji
e më ngop të tërin
me gjëra të ëmbla, me keqardhje rrëmbushur.
Kësisoj më ndodh kur i sfilitur
tretem që në vargjet e ëmbla
të shtie brengën time të trishtë.
Një lule e brishtë poetike,
asgjë më tepër, dashuria ime.
Por ti s’e di, vogëlushe
dhe kurrë s’do ta mësosh ç’më bën të vuaj
Lule e vogël e verdheme
që kaq shumë ke hequr në jetë,
s’do resht së sodituri fytyrën që t’vajton
edhe kur buzëqesh
– oh ëmbëlsia e trishtë e fytyrës sate!
kurrë s’do ta mësosh, vogëlushe –
do vazhdoj të adhuroj pranë teje
gjymtyrët e tua të vogla të melodishme
që kanë ëmbëlsinë e pranverës
e që kaq sfilitëse dhe erëmuese janë
sa unë thuajse marrosem
kur mendoj se një tjetër do t’i dojë
duke i shtrënguar pas t’vetit trup.
Do vazhdoj të t’adhuroj
të t’puth e të vuaj,
gjersa një ditë të më thuash
se gjithçka duhet të marrë fund.
E atëherë ti s’do të jesh më e largët
dhe zemrën më s’do ta ndiej të dërrmuar,
por nga dhimbja do këlthas
e në ëndërr rishtaz do të puth
e në kraharor do t’pushtoj
iluzionin e humbur.
Dhe për ty do të shkruaj
për kujtimin tënd rraskapitës
një grusht vargjesh të dhimbshme
që ti më s’do t’i lexosh.
Por për mua mizore do të jenë
të gozhduara në zemër
përgjithmonë.
