Zgjerimi i kërkesës për makina elektrike është ushqyer pjesërisht nga shpenzimet në rënie të baterive litium-jon, të nxitura nga progresi teknologjik, të cilat fuqizojnë gjithçka: nga makinat elektrike te smartphone-et.
Litiumi dhe kobalti janë komponentë kritikë në bateritë e makinave elektrike. Rritja e shpejtë e kërkesës për bateritë me rimbushje i ka rritur çmimet e këtyre lëndëve të para dhe ka dhënë shqetësime rreth potencialit të kobaltit dhe likuiditetit të litiumit që mund të ngadalësojë rritjen e shtrirjes së automjeteve elektrike.
Çmimi i kobalt pritet të mbetet i lartë për shkak të furnizimit të kufizuar dhe kërkesës në rritje.
Çmimi i karbonatit të litiumit u rrit me më shumë se 30 për qind në vitin 2017. Edhe më tronditëse është rritja e çmimit të kobaltit, e cila është rritur me 150 për qind mes shtatorit 2016 dhe korrikut 2018.
Dhe siç tregohet në grafikun e mëposhtëm, rritja e çmimeve të kobaltit nuk është pa precedent historik.
Ndryshe nga litiumi, çmimi i kobaltit pritet të mbetet i lartë për shkak të furnizimit të kufizuar dhe kërkesës në rritje. Në 2016, më shumë se 50 për qind e furnizimit global të kobaltit erdhi nga Republika Demokratike e Kongos.
Çmimet e kobaltit kanë qenë gjithashtu të paqëndrueshme për shkak të zinxhirëve të pasigurt të furnizimit. Grafiku gjithashtu tregon se që nga viti 1915 ka pasur katër episode të bumit të çmimeve. Periudhat 1978-81 dhe 1995-96 nxitën reagime të mprehta: prodhimi botëror u rrit me 54.1 dhe 36.1 për qind në vitin 1983 dhe 1995, respektivisht, dukshëm më i lartë se mesatarja 50-vjeçare prej 4.8 për qind.
Rritja e vogël e çmimeve që nga viti 2016 dhe çmimet e të ardhmes për 2018-19 sugjerojnë se historia mund të përsëritet dhe prodhimi përsëri mund të përshpejtohet, të paktën përkohësisht.
Në të vërtetë, çmimet e kobaltit kanë zbritur disi në muajt e fundit, pas rritjeve të forta të prodhimit në Republikën Demokratike të Kongos dhe kërkesave të reduktuara nga Kina.
Megjithatë, disa zhvillime mund të kufizojnë këtë paqëndrueshmëri të çmimeve. Këto përfshijnë rritjen e riciklimit të kobaltit dhe teknikat e reja të minierave të prodhimit primar.
Ndoshta më e rëndësishmja, teknologjia e baterisë po vazhdon të përmirësohet dhe mund të sjellë një rritje të lartë të çmimeve të kobaltit. Një nga alternativat kryesore të konceptit të baterisë së litium-jonit – bateria e gjendjes së ngurtë – do të nënkuptonte bateri më të vogla dhe më energjike, që nuk kanë nevojë për kobalt.
Hulumtimi i vazhdueshëm dhe risitë në këtë fushë mund të nxisin përparim të mëtejshëm në zhvillimin e automjeteve elektrike dhe elektronike portative.
Burimi: World Economic Forum
