Hemodializa është një ndër proceset renale zëvendësuese ku pacientët me pamjaftueshmëri kronike të veshkave (IRK) i nënshtrohen për të korrigjuar humbjen e fuksionimit normal të veshkave.
Mirëpo për të zbuluar “Betejën” që folëm më lart duhet të rikujtojmë se në këtë organ jetik sigurohet 90% e sasisë së hormonit Eritropoetinë (EPO) i cili stimulon palcën e kockave në gjenerimin e rruazave të kuqe të gjakut.
Ky problem është i pranishëm çdo muaj kështu që e mendoj me rëndësi të detajohemi si më poshtë në këtë artikull në dobi të informimit dhe ndërgjegjësimit të këtyre pacientëve.
Kur duhet nisur trajtimi i anemisë për pacientët me IRK?
– Hb<11 g/dl (Hct<33%) te gratë para menopauzës dhe pacientët para pubertitetit;
– Hb<12 g/dl (Hct <37%) te meshkujt dhe femrat pas menopauzës.
Si do të vlerësohet anemia?
Vlerësimi i anemisë do të konsistojë në monitorimin e parametrave të mëposhtëm:
– Hemoglobina dhe hematokrit (Hb , Hct);
– Rruazat e kuqe të gjakut;
– Numërimi i Retikulociteve.
Parametrat e hekurit:
– Hekuri serik;
– Kapaciteti lidhës i hekurit (TBIC);
– Përqindja e saturimit të transferinës (hekuri serik x 100/TBIC);
– Ferritinemia;
– Feçe gjak okult.
Gjithë kjo linjë trajtimi duhet nisur përpara se të fillojë trajtimi me eritropoetinë.
Trajtimi me hekur:
Tek të gjithë pacientët që kanë defiçite të hekurit dhe sidomos te ata që marrin EPO duhet të kihet parasysh:
– Humbjet e hekurit janë të mëdha sidomos te pacientët e HD;
– Hekuri oral nuk arrin të mbajë të qëndrueshme depot e hekurit sidomos te pacientët e HD;
– Përdorimi i EPO-s stimulon eritropoezën dhe kërkon një nivel më të lartë të depove të hekurit;
– Parandalimi i defiçitit funksional të hekurit bëhet duke dhënë rregullisht doza të vogla të hekurit çdo javë;
– Hekuri serik, TBIC, ferritinemia janë indikatorët kryesorë për eritropoezën dhe depot e hekurit, por jo kritere absolute;
– Hekuri që përdoret është Iron Dextran;
– Gjendja e hekurit të monitorohet nga përqindja e saturimit të transferrinës dhe ferritina serike.
Terapia me hekur oral
Nëse vendoset përdorimi i hekurit oral, duhen dhënë 200 mg hekur në ditë, e ndarë kjo në tre doza dhe 2-3 mg/kg për moshat pediatrike.
Hekuri oral absorbohet më mirë kur merret pa ushqim, pra larg vakteve dhe i pa shoqëruar me medikamentë të tjerë.
Rruga e administrimit të EPO-s
Epoetina duhet administruar te pacientë me IRK dhe ata nën dializë peritoneale. Mendohet se rruga më efektive e administrimit të epoetinës te pacientët nën hemodializë është ajo subkutane.
Kur Epo jepet subcutan vendi i injektimit duhet të jetë brenda një rrethoreje gjatë gjithë administrimeve.
Kalimi nga administrimi IV në S/C
Për pacientët e hemodializës te të cilët nuk arrihen vlerat e kërkuara të Hb dhe/ose Hct mund të tentojmë kalimin nga IV në S/C, pasi është parë në disa studime që përdorimi SC kërkon doza më të vogla se ai IV dhe është më efektiv. Doza gjatë kalimit nga IV në S/C do të jetë 2/3 e dozës së mëparshme.
Shkaqet e një përgjigje jo adeguate ndaj trajtimit:
– Infeksioni ose inflamacioni;
– Humbje kronike të gjakut;
– Osteiti fibroz;
– Toksiciteti ndaj aluminit;
– Hemoglobinopatite;
– Defiçiti në folate ose vitaminë B12;
– Myeloma multiple;
– Malnutricioni;
– Hemoliza.
Nëse rezistenca ndaj EPO-s ndodh në një situatë të ndryshme nga ato të përshkruara më sipër atëherë është e nevojshme një konsultë me hematologun.
Roli i transfuzioneve të gjakut
– Transfuzionet e gjakut duhen konsideruar te pacientët me IRK;
– Ato janë të indikuara në rastet e mëposhtme;
– Anemi severe e shoqëruar me instabilitet hemodinamik;
– Rezistenca e EPO-s te pacientë që kanë humbje klinike të gjakut;
Tek pacientët të cilët janë rezistentë ndaj EPO-s duhet vazhduar mjekimi i përdorur përpara fillimit të EPO-s.
Vital Innovative
