Lindja e ortodoksisë, ndodhi menjëherë pas ndarjes së kishave midis asaj të Lindjes dhe Perëndimit.
Vendi ynë edhe pse për kohën i vogël dhe i izoluar nën thundrën pushtuese, ndoqi hapat e Rrugës Egnatia që të çonin në qëndrën e besimit Ortodoks, në Kostandinopolis.
Me kalimin e shekujve, ngjarjet historike që rrodhën ndoqën njëra-tjetrën, duke e shkëputur pjesën më të madhe të Shqipërisë nga ortodoksia e duke i lidhur më fort me katolicizmin.
Megjithatë në Korçën e kulturës e historisë shekullore, besimi ende do të mbrohej po me aq fanatizëm sa në fillim.
Nuk mund të mohohet asesi fakti që edhe bashkësia myslimane i ruajti rrënjët e besimit të saj në këtë qytet, i dalluar ashtu edhe për bashkëjetesën fetare.
Megjithatë korçarët patën fatin të jenë dëshmitarë të një prej madhështive më të rëndësishme të arkitektonikës shqiptare, Katedrales “Ringjallja e Krishtit”, apo Notre Damit të Korçës.
Ku i ka fillesat kjo katedrale ?
E ndërtuar rreth fundviteve 50’ me kontributin shqiptaro-grek, duke kujtuar se për një përiudhë të gjatë kohore, Korça ishte nën forcat ushtarake greke, katedralja fillimisht mbante emërtimin Katedralja e “Shën Gjergjit”.
Ishte e dalluar për pozicionin e saj në qendër të qytetit e për arkitekturën baroke, tipike klasike, ngjyrat e argjendta e të arta e numrin e madh te ikonave.
Megjithatë kjo katedrale do t’u shërbente korçarëve vetëm për pak kohë.
Me ardhjen e komunizmit, e shpalljen e Shqipërisë vend ateist, i vetmi vend i tillë në botë, katedralja më 1968 do të shembej dhe rrënojat do të zëvendësoheshin më ndërtime të reja betoni të tipit banesa.
Duke parë që qyteti ishte një nga pikat baze të këtij religjioni, korçarët me forcat e vullnetin e tyre, pak vite pas epokës gati 50 vjeçare të ateizmit, iu rikthyen traditës religjionale më fort se kurrë.
Kjo dëshirë e miksuar më punën qindra korçarëve bëri që në përfundim të 1992 të diltë në dritë Kateralja “Ringjallja e Krishtit”.
Vitet e konflikteve të ashpra civile 96-97’ do të bënin që një pjesë e saj të shkatërrohej.
Në një gjendje të tilllë mjerimi, katedralja qëndroi deri më 1995 kur përsëri fondacione organizata greke do të financonin një ndërhyrje në të.
Sot katedralja është e pozicionuar në të njëjtin vend ku u ndërtua gati gjysmëshekulli më parë.
Nga Kulla Red e Korçës, mund të këtë një pamje të plotë të saj, në qendër të qytetit, si një simbol përfaqësie për të.
Është katedralja më e madhe në Shqipëri dhe më e psura në ikonografi.
Me një sipërfaqe prëj 1800 metrash , është ngritur “Notre Dami” i Korçës, prej tre katesh.
I ndërtuar nga afreske e kupola, katedralja është jo vetëm simbol i vendasve e kulturës, por edhe atraksion për turistët.
E ndërtuar kryesisht nga lidhje beton-hekur, katedrales i është dhënë një stil tipik kalsik, që i rikthen epokat pas.
Numri i lartë i besimtarëve, shpesh edhe të pa kujdesshëm ka çuar në djegjen e dëmtimin e disa pjesëve të katedrales disa here radhazi.
Përmbajtja e pasur ikonografike rreth 200 ikona, ka bërë që jo vetëm ikonat, por edhe arka të grabitet disa herë.
E ndërtuar në formë kryqi, ka katër apsidata, katedralja ka një kupolë qëndrore që rrethohet nga dy kambanore prej rreth 28 metrash lartësi e nga hajati qëndror.
Përveç tre kateve mbi tokë, ka një kat të nëndheshëm, hapësirë prej rreth 970 metrash katrorë, që shërben si mjedis për praklis, pagëzimet e shpesh edhe si sallë mbledhjesh.
Sot e vizituar nga qindra turistë shqiptarë e të huaj, katedralja, Zonja e Korçës i afron qytetasit me religjionin, e kthehet në identifikim të hapur të tyre, ngase zemra e saj rreh së bashku me zemrën e korçarëve.
