Me lajmërimin e daljes në pension të kancelares, Gjermaninë, së bashku me pjesën tjetër të Evropës, e pret një periudhë të re pasigurie. Ka mundësi që të riorganizohet sistemit gjerman i partisë së pas luftës, siç dhe të vihet në pikëpyetje roli ndërkombëtar i vendit.
Me Angela Merkel që ka njoftuar se do të japë dorëheqjen si udhëheqëse e Bashkimit Kristian Demokratik (CDU) dhe nuk do të kërkojë rizgjedhje si kancelare kur mandati i saj i fundit të përfundojë në vitin 2021, Gjermaninë e presin moment të vështira.
Që nga viti 1949, vendi ka pasur vetëm tetë kancelarë, që do të thotë se largimi i Merkelit do të jetë ngjarje e pazakontë. Për më tepër, një ndryshim i tillë zakonisht shoqërohet me ndryshime të gjera politike dhe sociale.
Vendimi i Merkelit nuk ishte aspak i papritur. Votuesit gjermanë nuk kanë gjasa t’i japin asaj një mandat të pestë. Edhe pa njoftimin e saj, mandati aktual i Merkel do të ishte mandati i fundit i saj.
Por transformimi i vazhdueshëm i pozitës së politikës së brendshme dhe të jashtme të Gjermanisë është më i rëndësishëm se një ndryshim në udhëheqje. Po lëkunden themelet e demokracisë së Gjermanisë pas luftës. Nën udhëheqjen e Presidentit Donald Trump, Shtetet e Bashkuara e kanë hedhur poshtë Perëndimin. Më 29 mars 2019, Mbretëria e Bashkuar do të largohet nga Bashkimi Evropian. Dhe në lindje, Kina është shfaqur si një fuqi e re globale.
Më saktësisht, qendra ekonomike e botës së gravitetit po lëviz shpejt nga Atlantiku i Veriut në Azinë Lindore.
Revolucioni dixhital, big data dhe inteligjenca artificiale po ndryshojnë mënyrën se si punojmë dhe jetojmë.
Dhe krizat e brendshme të BE-së jo vetëm që vazhdojnë të intensifikohen, por edhe trazirat në Lindjen e Mesme dhe Afrikë përfaqësojnë një rrezik të vazhdueshëm të jashtëm për stabilitetin e Europës.
Këto dhe zhvillime të tjera kanë tronditur bazën e dikurshme të politikës së jashtme të Gjermanisë. Sfidat e sotme kërkojnë një perspektivë të re strategjike.
Pyetja për kancelarin e ardhshëm do të jetë: “Ku po shkon Gjermania?”
Kudo që po shkon Gjermania, një gjë tashmë është e qartë: tranzicioni nga Merkel tek pasardhësi i saj do të sjellë një riorganizim të gjerë të sistemit partiak të vendit.
Për dekada të tëra, CDU-ja e qendrës së djathtë (në aleancë me Unionin Kristian Social në Bavari) dhe Partia Social Demokrate e qendrës së majtë kanë shërbyer si dy garantues të mëdhenj të stabilitetit politik. Por, si partitë kryesore në të gjithë Evropën, CDU / CSU dhe SPD tani janë në krizë.
Në vitet para zgjedhjeve të para të Merkelit si kancelare në 2005, Gjermania ishte qeverisur nga një koalicion i përbërë nga SPD dhe të Gjelbër. Gjatë asaj periudhe, shteti i mirëqenies u harmonizua me papunësinë e lartë dhe një gjeografi të re ekonomike. Në të njëjtën kohë, politika e jashtme gjermane duhej të rregullohej për të llogaritur rolin e ri të vendit në kontekstin e luftërave post-jugosllave të viteve 1990 dhe për të adresuar kërcënimin e terrorizmit ndërkombëtar pas sulmeve të 11 shtatorit 2001.
Pas rënies së Murit të Berlinit, ribashkimit dhe një periudhe papunësie të lartë dhe reformave në dukje të pafundme, gjermanët kishin përjetuar shumë vështirësi. Merkeli kishte për qëllim t’i jepte fund të gjitha këtyre. Pragmatizmi i ftohtë u bë rendi i ditës. Me lulëzimin e ekonomisë, dukej sikur dielli gjithmonë shkëlqente dhe qielli ishte gjithnjë blu.
Tani, ditët me diell janë zhdukur. Shfaqja e një rendi të ri global i përball politikëbërësit dhe politikanët me pyetje strategjike të rëndësishme që lidhen me rolin që Gjermania dhe Evropa do të luajnë në vitet që po vijnë.
Merkel nuk ofron përgjigje të kënaqshme për këto pyetje. Me pragmatizmin e saj, ajo është bërë armiku më i keq i saj.
Qasja e Merkel ndaj krizës financiare do të ishte gabimi më i madh i saj. Në atë kohë, ajo kundërshtoi një përgjigje të përbashkët evropiane, përkundrazi përkrahu masat e nivelit kombëtar dhe koordinimin e thjeshtë midis qeverive të eurozonës.
Natyrisht, Merkel do të mbahet mend si kancelari i “dividentës së paqes”. Pasuesi i saj do të përballet me vështirësi të mëdha.
Çfarë do të ndodhë pas kësaj, s’mudn ta dijë askush. Shumë do të varet nëse Gjermania, së bashku me Francën, do të vazhdojnë të ndjekin misionin e tyre evropian.
Joschka Fischer ishte Ministri i Jashtëm dhe Zëvendës Kancelari gjerman nga 1998-2005. Fischer hyri në politikë pas pjesëmarrjes në protestat e viteve 1960 dhe 1970 dhe luajti një rol kyç në themelimin e Partisë së Gjelbër të Gjermanisë, të cilën ai e udhëhoqi për pothuajse dy dekada.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Rënia e Merkelit dhe e ardhmja e Evropës
Fundi i epokës “Merkel” erdhi
