Thaujse 100 vjet më parë, shkrimtari i mirënjohur holandez A. den Doolaard vizitoi Shqipërinë dhe u ndal në veriun e saj gjatë udhës së tij nga Selaniku drejt Sarajevës. Duke udhëtuar, dashurohet pas këtij “vendi të humbur” dhe interesohet për traditat e tij. Krahina ku ndalet gjatë është ajo e Alpeve të Veriut, ku gjen edhe farën e librit të tij më të famshëm.
Si udhëtar, në dejet e tij vlonte dëshira për të zbuluar e hulumtuar gjëra me vlerë, prandaj përshtypje i bën një fenomen krejt i panjohur për të, ai igjakmarrjes. Nisur nga njohja e tij me këtë realitet shumë të përhapur në zonat ku qëndroi më gjatë, vendos të shkruaj një libër i cili për disa dekada do të ribotohej thuajse 40 herë. Ky libër është “Bujtina me potkua”.
Aty tregohet historia e një gjeologu i cili dërgohet nga kompania e tij angleze për të kontrolluar në Shqipëri nëse ka rezerva minierale. Duke u rruajtur, njihet me një djalosh të vogël i cili e merr për ofendim kur e quan kështu, pasi, sipas tij, ai ishte burrë. Djaloshi jetonte në qytet, sepse në malin ku rrinte, ishte në gjak. Këtu fillojnë aventurat e librit.
Akoma dhe sot, më tepër se 80 vjet pas botimit të parë (1933), libri njihet gjërësisht në Hollandë. Kjo ndodhi për shkak se ky libër u solli holandezëve të qetë frymën e një jete krejt të panjohur për to, por tepër të veçantë.
Duhet kuptuar se libri nuk ka karakter ekzotik dhe nuk u prit si i tillë në Hollandë. Libri ka në vetvete një pjesë të një të vërtete që e njeh autori e cila u mvesh shqiptarëve ata zakone dhe ata cilësi për të cilat duhet të ndihen krenarë.
Romani është i shkurtër, rrëfimi i ngjeshur dhe personazhet e pakët ku secili ka një rol me rëndësi.
“Bujtina me potkua”, sikurse thamë, është botuar thuajse 40 herë në gjuhën e shkrimtarit si dhe është përkthyer në gjermanisht, spanjisht, danisht dhe shqip nga Sherefedin Mustafa dhe është botuar nën logon e “Skanderbeg Books”.
/Andreas Dushi
