Moxarti është një nga kompozitorët më të famshëm të shekullit 18 që në dimesionin e tij muzikor ishte një gjeni i papërsëritshëm i muzikës. Ai e tregoi veten që në fëmijërinë e hershme dhe habiti, si oborrin mbretëror francez, deri te të gjitha sallonet europiane të kohës.
Një nga fenomenet më të jashtzakonshme dhe një personalitet e muzikës klasike që ka, si drithijet e veta, edhe kuriozitete që janë mjaft interesante për publikun. Po rreshtojmë disa prej tyre:
Ishte një frankomason
Moxarti u anëtarësua tek Frankomasonët e Vjenës në dhjetor 1784 dhe historia e ka nënvlerësuar për përzierjen me masonë të ndryshëm dhe anëtarë të Iluminatit. Në të vërtetë, një prej klientëve të Moxartit, Joseph von Sonnenfels, ishte udhëheqës i Iluminatit të Vjenës në të gjitha shëmbëlltyrat, dhe Moxarti kompozoi kantatën e tij “Die Maurerfreude” (Hareja e Masonëve) K.471 për një event ku shoku dhe përkrahësi i tij Mason Ignaz von Lindur u nderua nga perandori Jozef II. Disa prej veprave të mirënjohura të Moxartit, përfshirë “The Magic Flute K.620” dhe kantata “Dir Seele des Weltalls, K.429” janë frymëzuar nga Masoneria.
Kishte sensin e humorit skatologjik
Letrat e Moxartit zbulojnë një sens humori më tepër fëminor, sesa mund të pres dikush nga një gjeni i muzikës klasike. Në të vërtetë, letrat mes kompozitorit dhe kushëririt të tij 19-vjeçar zbulojnë një sens humori të pështirë, njëra daton 5 nëntor 1777, duke përfshirë një pasazh ku Moxarti shkruan: “Po, me dashurinë e lëkurës sime, unë të dh… turirin, që të të rrjedhë poshtë mjekrës”.
Më vonë, në të njëjtën letër, kompozitori i ri zbulon: “Oh, të ndenjurat më kanë marrë zjarr! Cili është kuptimi i kësaj? Ndoshta të pëgërët dëshiron të dalë?” Shumë informacione, Ëolfgang Amadeus, shumë informacione.
Moxarti rridhte nga një familje muzikantësh
Babai i Moxartit, violinisti dhe kompozitori Leopold, ishte zëvendës dirigjent në orkestrën e Kryepeshkopit të Salzburgut dhe autor i librit të porsalindur për të luajtur violinë në atë epokë Versuch einer grundlichen Violinschule. Ai e inkurajoi Moxartin të ndjekë talentin që në fëmijëri, kur ishte ende tre vjeç, djali filloi të zgjedhë akordet e pianos dhe, në pesë, filloi të improvizonte minuetat në tastierë.
Në të vërtetë, Leopoldi ndonjëherë është kritikuar për shfrytëzimin e talentit të jashtëzakonshëm të të birit për para dhe famë, siç bëjnë në ditët tona baballarët e futbollistëve të famshëm ose të ngjashme.
Moxarti ishte një nga dy fëmijët, të cilët i mbijetuan fëmijërisë
Leopoldi dhe Anna Marie Mozart kishin shtatë fëmijë, por vetëm dy mbijetuan nga foshnjëria: Maria Anna (me emrin Nannerl) dhe Wolfgang Amadeus, i cili ishte më i vogli. Maria Anna ishte gjithashtu një muzikante, pasi kishte filluar të mësonte tastierë me të atin në moshën shtatë vjeçare.
Motra e Mozartit mund të ishte një gjeni po aq sa edhe i vëlla
Vajza e Leopold Mozartit, Maria Anna, ishte një klaviçembale e shkëlqyer dhe pianiste e përkryer. Ajo ishte ekspozuar edhe me vëllain e saj më të vogël, si një figurë muzikore në vitet e para.
Kjo ishte derisa (ndodhi që të lindte femër) nuk i lejohej të tregonte talentet e saj artistike së bashku me vëllain, sepse ajo kishte arritur moshën për t’u martuar dhe për një grua nuk ishte e hijshme të ndiqte një jetë në publik.
Mozart mori titullin e kalorsiakut që në moshën 14-vjeçare, por rrallëherë e përdorte këtë titull
Në vitin 1770, kur ai ishte ende adoleshent, Moxartit iu dha Urdhi i Papelit të Spursit të Golden Spur. Babai i tij e bëri të nënshkruante kompozimet e tij me “Cavaliere Amadeo” për një kohë, por Moxarti shpejt hoqi dorë nga formaliteti.
Moxarti kalonte shumë kohë në tavolinën e bilardos
Kur kishte kohën e joprokutivitetit artistik, Moxarti pëlqente të kënaqej në bilardo dhe lojën me birila. Ndoshta rrotullimi i topave shoqëronte edhe rrotullimin e vazhdueshëm të mendjes së tij muzikore. Në të vërtetë, historia e ka hedhur poshtë se meloditë e plota moxartiane e merrnin shtysën nga loja. Moxarti preferonte të luante vetëm.
Ai eksperimentoi me shumë tonalitete, kohë më parë se Benjamin Britten, John Cage
Disa nga veprat e Moxartit, duke përfshirë “Një shaka muzikore, K.522”, përfshijnë disonanca dhe përdorimin e çelësave të ndryshëm muzikorë në të njëjtën kohë. Këto janë teknika që do t’i hasim tek kompozitorët më modernë si John Cage dhe Benjamin Britten.
I adhuronte kafshët
Moxartët kishin një qen të quajtur Bimberl dhe midis shumë nënshkrimeve ekstravagante të Wolfgangut është një në dhjetor 1774 ku shkruan: “Lamtumirë! Një mijë puthje Bimberl”. Kjo na kënaq, kur imagjinojmë që Moxarti është duke u argëtuar nëpër rrugë me Bimberlin, njëherazi duke kënduar një nga meloditë e tij të gëzuara, para se të hidhej në një kafene për një dorë bilardo.
Ekziston një bretkocë me emrin Moxart
“Eleutherodactylus Amadeus” është një specie e bretkosave haitiane, frymëzuar nga Moxarti, për spektrin e mrekullueshëm të frekuencave të zërit që prodhon dhe ngjashmërinë midis këtyre dhe shënimeve muzikore. Pandehej si specje e zhdukur në vitin 1991, por në vitin 2011 u raportua për rizbulimin e tyre. Jo vetëm bretkosa, por ka edhe kafene, orkestra, ëmbëlsira të shumta, madje edhe asteroide të emërtuara në nder të Moxartit.
