Steriliteti ose infertiliteti do të thotë që ju nuk mund të mbeteni shtatzënë.
Ka dy lloje të infertilitetit:
Infertiliteti primar i referohet çifteve që nuk kanë mbetur shtatzënë pasi të paktën 1 vit kanë marrëdhënie pa përdorur metoda të kontrollit të lindjes.
Infertilitet dytësor,i referohet çifteve që kanë qenë në gjendje të mbeten shtatzënë të paktën një herë, por tani nuk janë në gjendje.
Shkaqet
Shumë faktorë fizikë dhe emocionalë mund të shkaktojnë infertilitet. Mund të jetë për shkak të problemeve tek gruaja, tek burri ose në të dy.
INFERTILITETI FEMËROR
Infertiliteti mund të ndodhë kur:
Një vezë apo embrion i fekonduar nuk mbijeton sapo t’i bashkëngjitet mitrës.
Veza e fekonduar nuk i bashkëngjitet rreshtës së mitrës.
Vezët nuk mund të lëvizin nga vezoret në mitër.
Organet riprodhuese kanë probleme në prodhimin e vezëve.
Infertiliteti i femrës mund të shkaktohet nga:
Çrregullime autoimune, të tilla si sindroma antifosfolipide (APS)
Dëmtime të lindjes që ndikojnë në traktin riprodhues
Kanceri ose tumori
Çrregullime të mpiksjes
Diabet
Pirja e alkoolit
Stërvitja shumë e tepruar
Çrregullime të ushqimit ose ushqim të dobët
Rritjet (të tilla si fibroids ose polips) në mitër dhe qafën e mitrës
Barna të tilla si kimioterapia
Pabarazitë të hormoneve
Mbipeshë
Mosha
Infeksioni i legenit që rezulton në dhëmbëza ose ënjtje të tubave fallopiane (hydrosalpinx) ose sëmundjes inflamatore pelvike (PID)
Dhëmbje nga infeksioni seksualisht i transmetuar, kirurgji abdominale ose endometrioza
Pirje duhani
Kirurgjia për të parandaluar shtatzëninë
Sëmundje tiroidale
INFERTILITETI MASHKULLOR
Moria e infertilitetit mund të jetë për shkak të:
Numri i zvogëluar i spermës
Bllokimi që parandalon shkarkimin e saj
Dëmtime në spermatozoide
Steriliteti i mashkullit mund të shkaktohet nga:
Defekte të lindjes
Trajtimet e kancerit, duke përfshirë kimioterapinë dhe rrezatimin
Ekspozimi ndaj nxehtësisë së lartë për periudha të zgjatura
Përdorimi i alkoolit, marihuanës ose kokainës
Mosbalancimi i hormoneve
Impotencë
Infeksion
Barna të tilla si cimetidine, spironolactone, dhe nitrofurantoin
Mbipeshë
Mosha
Dhëmbje nga infeksionet e transmetuara seksualisht (STI), plagosje ose kirurgji
Pirje duhani
Toksinat në mjedis
Çiftet e shëndetshme nën moshën 30 vjeç , kanë një shans 25% deri në 30% në muaj për të mbetur shtatzënë .
Një grua është më pjellore në të 20-at e saj. Shansi që një grua mund të mbetet shtatzënë pas moshës 35 (dhe sidomos pas moshës 40 vjeçare) është më i vogël. Mosha në të cilën pjelloria fillon të bjerë varion nga gruaja tek gruaja.
Problemet e infertilitetit dhe normat e abortit rriten ndjeshëm pas 35 vjetësh. Tani ekzistojnë mundësi për rikthim të hershëm të vezëve dhe ruajtje për gratë në 20-at e tyre. Kjo do të ndihmojë në sigurimin e një shtatzanie të suksesshme në qoftë se lindja e fëmijës shtyhet deri pas moshës 35 vjeç. Ky është një opsion i shtrenjtë, por për gratë që e dinë se do të duan të vonojnë lindjen e fëmijës, mund të merren parasysh.
Vendosja se kur duhet të trajtohet për infertilitet varet nga mosha. Mjekët shpesh sugjerojnë që gratë nën moshën 30 vjeç të përpiqen të mbesin shtatzënë për një vit përpara se ti nënshtrohen trajtimit.
Shumë ekspertë rekomandojnë që gratë mbi 35 vjec të përpiqen për të rënë shtatzënë vetëm 6 muaj. Nëse një shtatzëni nuk ndodh brenda asaj kohe, duhet të flasin me mjekun.
Testimi i infertilitetit përfshin një histori mjekësore dhe test fizik për të dy partnerët.
Testet e gjakut dhe imazhit janë shumë të nevojshme.
Tek gratë, këto mund të përfshijnë:
Testet e gjakut për të kontrolluar nivelet e hormoneve, duke përfshirë progesteronin dhe hormonin stimulues të folikulit (FSH)
Test i urinës
Matja e temperaturës së trupit çdo mëngjes për të parë nëse vezoret po prodhojnë vezë
Testin e FSH
Testimi i hormoneve antimulleriane (AMH)
Histerosalpingografi (HSG)
Eko e legenit
Laparoskopi
Testet e funksionit të tiroides
Testet tek meshkujt mund të përfshijnë:
Testimi i spermës
Eko e organeve gjenitale mashkullore
Testet e gjakut për të kontrolluar nivelet e hormoneve
Biopsi Testikulare (bëhet rrallë)
Trajtimi
Trajtimi varet nga shkaku i infertilitetit.
Mund të përfshijë:
Edukimi dhe këshillimi për gjendjen
Trajtimet e fertilitetit të tilla si inseminimi intrauterin (IUI) dhe fekondimi in vitro (IVF)
Barna për trajtimin e infeksioneve dhe çrregullimeve të koagulimit
Ilaçe që ndihmojnë në rritjen dhe prodhimin e vezëve nga vezoret
Mardhëniet para ovulimit janë shumë të dobishme.
Prognoza
Deri në 1 çift në 5 çifte të diagnostikuar me infertilitet, përfundimisht arrijnë shtatzani pa trajtim.
Më shumë se gjysma e çifteve me infertilitet mbesin shtatzënë pas trajtimit. Kjo shifër nuk përfshin teknika të avancuara të tilla si IVF.
Parandalimi
Parandalimi i sëmundjeve seksualisht të transmetueshme , të tilla si gonorreja dhe klamidia, mund të zvogëlojnë rrezikun e infertilitetit.
Ruajtja e një diete të shëndetshme, peshe dhe mënyre jetese mund të rrisë mundësinë për të mbetur shtatzënë dhe për të pasur një shtatzëni të shëndetshme.
