Aldosteronizmi primar (PA) është një gjendje që ndodh kur veshkat prodhojnë shumë aldosteron. Aldosteroni është një hormon që ndihmon në balancimin e niveleve të natriumit (kripës) dhe kaliumit në trup.
Teprica e aldosteronit bën që trupi të mbajë sasi të mëdha natriumi, duke rezultuar në kripë dhe ujë të ngritur, e cila shkakton një rritje të presionit të gjakut. Presioni i lartë e i pakontrolluar i gjakut mund t’ju rrezikojë për goditje në tru, sulme në zemër ose dëmtime në veshka.
Rreziku i sëmundjeve të zemrës mund të jetë edhe më i madh tek njerëzit me PA sesa tek njerëzit e tjerë me presion të lartë të gjakut. Kur rritja e aldosteronit shkaktohet nga një problem në veshka , gjendja quhet aldosteronizmi primar.
Shkaqet kryesore të PA janë:
Mbiaktiviteti i të dy gjëndrave të veshkave, që ndodh në rreth 2/3 e rasteve;
Një rritje apo tumor jokancerik në veshkë (e quajtur edhe sindromi i Conn), që ndodh në rreth 1/3 e rasteve;
Një çrregullim i trashëguar që prek prodhimin e aldosteronit, i cili është i rrallë;
Një tumor kanceroz i gjëndrës adrenale, i cili është jashtëzakonisht i rrallë.
Cilat janë faktorët e rrezikut për aldosteronizmin primar?
Tensioni i lartë i gjakut që kërkon më shumë se tre lloje barnash për t’u menaxhuar;
Tensioni i lartë i gjakut që fillon në moshë të re (më pak se 30 vjeç);
Historia familjare e prekjes nga sëmundja në moshë të re;
Niveli i ulët i kaliumit në gjakun tuaj (i quajtur hipokalemi).
Si diagnostikohet aldosteronizmi primar?
Për të diagnostikuar PA, mjeku do të masë nivelin e aldosteronit dhe reninit në gjak. Renini është një proteinë e prodhuar nga veshkat që ndihmon në rregullimin e presionit të gjakut.
Në PA, nivelet e reninëve janë të ulëta dhe nivelet e aldosteronit janë të larta. Nëse PA është diagnostikuar, mjeku do të marrë një studim të imazhit adrenal (zakonisht CT ose MRI) për të parë nëse keni një tumor ose dy tumore adrenale dypalëshe (në të dy anët).
Trajtimi
Trajtimi i PA varet nga shkaku i saj dhe mund të përfshijë medikamente, ndryshime në stilin e jetës ose kirurgji.
Nëse keni nevojë për kirurgji, shumë herë mjeku do të urdhërojë një test të quajtur “marrja e mostrave të veshkave”, duke marrë mostra të gjakut nga çdo venë veshkore për të matur aldosteronin dhe kortizolin.
Ky test do të tregojë se cilat gjëndra veshkash prodhojnë aldosterone të tepërt. Kur të dy veshkat janë tepër aktive, trajtimi përfshin ilaçe dhe ndryshime të jetesës.
Mjeku mund të përshkruajë një lloj të veçantë diuretiku (“pilulë uji”) që punon për të bllokuar veprimin e aldosteronit në trup. Ju gjithashtu do të duhet të kufizoni natriumin (kripën) në dietën tuaj.
Kur vetëm një gjëndër veshkash është tepër aktive, medikamentet dhe ndryshimet e jetesës mund të trajtojnë PA.
Megjithatë, mjekët zakonisht e rekomandojnë kirurgjinë për të hequr gjëndrën e sipërme të veshkave. Pas operacionit, mund të keni nevojë të merrni ilaçe.
Gjithashtu duhet të ndiqni një mënyrë jetese të shëndetshme duke:
Reduktuar kripën;
Humbja e peshës, nëse nevojitet;
Të ushtroheni rregullisht;
Kufizimi i konsumit të alkoolit.
