Hapi i parë për të mbrojtur Evropën nga armiqtë e tij, si brenda ashtu edhe jashtë, është të njohin madhësinë e kërcënimit që ata paraqesin. E dyta është të zgjojë shumicën pro-evropiane të fjetur dhe të mobilizojë atë për të mbrojtur vlerat mbi të cilat BE është themeluar.
Evropa është duke ecur e përgjumur dhe populli i Evropës duhet të zgjohet para se të jetë tepër vonë. Nëse nuk e bëjnë këtë, Bashkimi Evropian do të ecë në rrugën e Bashkimit Sovjetik të vitit 1991.
As udhëheqësit tanë, as qytetarët e zakonshëm nuk e kuptojnë se po përjetojmë një moment revolucionar, se sfera e mundësive është shumë e gjerë dhe se rezultati është në këtë mënyrë shumë i pasigurt.
Një pikë kyçe do të jenë zgjedhjet për Parlamentin Evropian në maj 2019. Për fat të keq, forcat antievropiane gëzojnë një avantazh.
Ka disa arsye për këtë, duke përfshirë sistemin e vjetër të partisë që mbizotëron në shumicën e vendeve evropiane, pamundësinë praktike të ndryshimit të traktatit dhe mungesën e mjeteve ligjore për disiplinimin e shteteve anëtare që shkelin parimet mbi të cilat u themelua Bashkimi Evropian. BE mund të imponojë acquis communautaire (organi i së drejtës së Bashkimit Evropian) për vendet kandidate, por nuk ka kapacitete të mjaftueshme për të zbatuar pajtueshmërinë e shteteve anëtare.
Sistemi i vjetëruar i partisë pengon ata që duan të ruajnë vlerat në të cilat BE u themelua, por ndihmon ata që duan t’i zëvendësojnë këto vlera me diçka krejtësisht të ndryshme. Kjo është e vërtetë në vendet individuale dhe akoma më shumë në aleancat trans-evropiane.
Sistemi partiak i shteteve individuale pasqyron ndarjet që kanë rëndësi në shekujt e nëntëmbëdhjetë dhe të njëzetë, siç është konflikti midis kapitalit dhe punës. Por ndarja që ka më shumë rëndësi sot është midis forcave pro dhe anti-evropiane.
Vendi dominues i BE-së është Gjermania dhe aleanca politike dominuese në Gjermani, midis Bashkimit Kristian Demokratik (CDU) dhe Bashkimit Kristian Social (CSU), është bërë i paqëndrueshëm. Aleanca ka funksionuar r për aq kohë sa nuk ka pasur parti të rëndësishme në Bavari. Kjo ndryshoi me rritjen e partisë Alternativa për Gjermaninë (AfD). Në zgjedhjet e fundit të shtatorit, rezultati i CSU ishte më i keqi në më shumë se gjashtë dekada, dhe AfD hyri për herë të parë në parlamentin bavarez.
Gjithsesi aleanca CDU-CSU nuk mund të ndahet pa shkaktuar zgjedhje të reja që as Gjermania as Evropa nuk mund të përballojnë.
Edhe në Mbretërinë e Bashkuar, një strukturë e panjohur e partisë pengon vullnetin popullor të gjejë rrugën e duhur.
Të dyja partitë, Laburistët dhe Konservatorët janë të përçarë, por udhëheqësit e tyre, Jeremy Corbyn dhe Theresa May, janë kaq të vendosur të përfundojnë Brexit saqë kanë rënë dakord të bashkëpunojnë për ta arritur atë.
Situata është kaq e komplikuar sa që shumica e britanezëve duan t’i japin fund, edhe pse kjo do të jetë ngjarja përcaktuese për vendin për dekada të tëra.
Publiku po bëhet gjithashtu i vetëdijshëm për pasojat e tmerrshme të Brexit. Shanset që marrëveshja e Majit do të refuzohet më 14 shkurt po rriten gjatë ditës. Kjo mund të bëjë që të fitohet mbështetja për një referendum apo, edhe më mirë, për revokimin e nenit 50 të Britanisë.
Italia e gjen veten në një situatë të ngjashme. BE-ja bëri një gabim fatal në vitin 2017 duke zbatuar në mënyrë rigoroze Marrëveshjen e Dublinit, e cila padrejtësisht i ngarkon vendet si Italia ku emigrantët hyjnë për herë të parë në BE. Kjo gjë e nxiti elektoratin italian pro-evropian dhe pro-imigracionit në krahët e partisë së Lidhjes anti-evropiane dhe të Lëvizjes Pesë Yje në 2018. Partia Demokratike, më parë dominante, tani është në rrëmujë totale. Si rezultat, pjesa e elektoratit që mbetet pro-evropiane nuk ka asnjë parti për të votuar.
Megjithatë, ekziston një përpjekje për të organizuar disa parti pro-evropiane. Një riorganizim i ngjashëm i sistemeve partiake po ndodh në Francë, Poloni, Suedi dhe ndoshta diku tjetër.
Kur bëhet fjalë për aleancat trans-evropiane, situata është edhe më e keqe. Partitë kombëtare të paktën kanë disa rrënjë në të kaluarën, por aleancat trans-evropiane janë krejtësisht të diktuara nga vetë interesimi i liderëve të partive. Partia Popullore Evropiane (PPE) është shembulli më i keq. PPE është pothuajse tërësisht pa parime, siç tregohet nga gatishmëria e saj për të lejuar anëtarësimin e vazhdueshëm të Fideszit të kryeministrit hungarez Viktor Orban në mënyrë që të ruajë shumicën e saj dhe të kontrollojë shpërndarjen e vendeve të punës në BE. Forcat anti-evropiane të paktën kanë disa parime, edhe nëse janë të urryeshme.
Është e vështirë të shihet se si partitë pro-evropiane mund të dalin fitimtare nga zgjedhjet në maj nëse nuk i vënë interesat e Evropës përpara vetes. Ende mund ta ruajmë BE-në, nëse e rishpikim atë. Por kjo do të kërkonte një ndryshim zemre në BE.
Hapi i parë për të mbrojtur Evropën nga armiqtë e tij, si brenda ashtu edhe jashtë, është të njohin madhësinë e kërcënimit që ata paraqesin. E dyta është të zgjojë shumicën pro-evropiane të fjetur dhe të mobilizojë atë për të mbrojtur vlerat mbi të cilat BE është themeluar. Përndryshe, ëndrra e një Evrope të bashkuar mund të bëhet një makth i shekullit të njëzet e një.
George Soros është kryetar i fondacionit “Shoqëria e Hapur”, autor i shumë librave, duke përfshirë “Alkimia e Financave”, “Paradigma e Re për Tregjet Financiare: Krizat e Kreditit të vitit 2008 dhe çfarë do të thotë”, dhe “Tragjedia e Bashkimit Evropian”.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Soros: Zyrtarët marrin ryshfete për të pranuar investimet e Kinës
A ka lidhje Kotzias me Sorosin?
Në një botë mishngrënësish gjeopolitikë, evropianët janë…
