Gurët e veshkave janë një rrezik në rritje.
Një nga shkaqet është një gjendje e quajtur hiperoksaluria – kur keni shumë oksalate në urinë. Oksalati është një lëndë kimike natyrale në trup, gjithashtu gjendet në disa lloje të caktuara të ushqimi. Kjo lëndë eliminohet nga trupi si një mbetje përmes veshkave. Por shumë oksalate në urine mund të shkaktojnë probleme serioze.
Kur oksalata e tepërt lidhet me kalciumin formohen gurët në veshka.
Hiperoksaluria mund të shkaktohet nga konsumimi i shumë ushqimeve të pasura me oksalat, nga një sëmundje e zorrëve ose një çrregullim i trashëguar (gjenetik). Në disa njerëz shkaku i sëmundjes nuk dihet, por mund të rezultojë nga ndryshimet në mënyrën se si veshkat eleminojnë sasinë normale të oksalatit të trupit.
Hiperoksaluria është e pazakontë, edhe pse mund të gjendet në rreth 20 % të individëve me gurë në veshka. Diagnoza e shpejtë dhe trajtimi i hiperoksalurisë është i rëndësishëm për shëndetin afatgjatë të veshkave.
Shkaqet:
Hiperoksaluria primare (PH). Është një çrregullim i rrallë, i trashëguar (gjenetik) i metabolizmit të mëlçisë që shpesh rezulton në dëmtime kërcënuese për jetën. Në këtë lloj, mëlçia nuk krijon mjaftueshëm proteina (enzimë) që parandalon mbiprodhimin e oksalatit, ose enzima nuk funksionon siç duhet.
Hiperoksaluria e mesme. Shkaktuar nga absorbimi i tepërt i oksalatit nga traktit gastrointestinal për shkak të gjendjes themelore të stomakut: si bypass stomakut, semundja Crohn ose crregullime të tjera të sistemit tretës .
Shmangia e ushqimeve me oksalat të lartë është shumë e rëndësishme.
Llojet e PH:
PH është një gjendje e rrallë, që ndodh në një ose tre njerëz nga një milion. Mund të ndodh te të gjitha moshave, nga foshnjat deri në moshën e rritur. Tre lloje të PH janë të njohura deri tani dhe mund të diagnostikohen lehtë.
Secili prej llojeve të PH shkakton një rënie në aktivitetin e një enzime specifike në mëlçi që shkakton një rritje në prodhimin e oksalatit. Rënia e aktivitetit enzimë në çdo rast ndryshon mënyrën se si mëlçia e eleminon oksalatin.
Sasi shumë të mëdha të oksalatit prodhohen kur nuk ka mjaftueshëm enzima në mëlçi. Oksalati i tepërt eliminohet nëpërmjet veshkave, dhe del me urinën. Oksalati shtesë mund të kombinojë me kalcium për të krijuar gurë në veshka dhe kristale, të cilat mund të dëmtojnë veshkat dhe t’i bëjnë ato të ndalojnë punën (dështimi i veshkave).
Oksalosis:
Oksalosis është një çrregullim i rrallë metabolik që ndodh kur veshkat ndalojnë eliminimin e kristaleve të oksalatit dhe të kalciumit nga trupi përmes urinës. Për shkak se veshkat ndalin punën e tyre, kristalet e oksalatit depozitohen diku tjetër në trup.
Oksalosis në fazat e saj të vonshme mund të shkaktojë një sërë kushtesh mjekësore jashtë veshkës, duke përfshirë sëmundjen e eshtrave, aneminë, ulcerat e lëkurës, problemet e zemrës dhe syve, dhe tek fëmijët, ndikon në zhvillimin dhe rritjen normale.
