Proteza është një pajisje artificiale që zëvendëson një pjesë të humbur të trupit.
Ka ndodhur që njerëzit kanë humbur një gjymtyrë për shkak të çrregullimi ,si psh dëmtimi për shkak të arteriosklerozës ose diabeti , kanceri, një dëmtim në një aksident me automjet ose një defekt lindjes.
Në Shtetet e Bashkuara, pak më pak se 0.5% e njerëzve kanë bërë amputim. Amputimi është operacioni për zëvëndësimin e një pjese të humbur të trupit. Megjithatë, përqindja ka gjasa të rritet në vitet e ardhshme për shkak të ritmit në rritje të rrezikut të arteriosklerozës dhe diabetit.
Mund të amputohet një gjymtyrë e tërë ose vetëm një pjesë.
Aamputim i gjymtyrëve mund të përfshijë një pjesë në dorë , një këmbë, pjesë të këmbës nën gju ose të gjithë këmbën.
Një amputim i gjymtyrës së sipërme mund të përfshijë edhe një gisht, një dorë, pjesë të krahut ose një krah të tërë.
Nëse një pjesë e trupit mungon, shpesh rekomandohet një pajisje artificiale (protezë) për të zëvendësuar atë pjesë. Në minimum, një protezë duhet t’i mundësojë përdoruesit të kryejë aktivitete të përditshme (të tilla si ecja, ngrënia dhe veshja) në mënyrë të pavarur dhe të qetë. Megjithatë, një protezë mund t’i mundësojë përdoruesit të funksionojë po aq sa edhe para amputimit.
Për shkak se teknologjia është përmirësuar kaq shumë në dekadën e fundit, janë në dispozicion proteza shumë më funksionale dhe të rehatshme. Njerëzit me motivim të lartë dhe të shëndetshëm me një protezë mund të kryejnë shumë gjëra të jashtëzakonshme. Për shembull, disa shkojnë hidhen me parashutë, ngjiten maleve, të marrin pjesë plotësisht në sporte, ose kthehen përsëri në punë. Ata jetojnë pa kufizime. Dhe nëse një person përdor një protezë vetëm për aktivitete në shtëpi ose për një maratonë, proteza mund të ofrojë përfitime të thella psikologjike.
Efektshmëria e një protezë dhe funksioni varet nga anatomia e saj dhe disa faktorë të tjerë si:
-Qëndrueshmëria dhe komoditeti i protezës;
-Lloji i materialit dhe komponentët e përzgjedhur;
-Qëllimet e përdoruesit, shëndeti i përgjithshëm, mosha;
Suksesi është më i mundshëm , kur një ekip klinik (mjek, terapist fizik, këshilltar rehabilitimi) punojnë së bashku.
Në rastin e të aksidentuarve për të përcaktuar, punohet për përshtatur në mënyrën sa më të mirë të mundshme llojin e protezës për pacientin.
Një përdorues i motivuar do të rrisë gjasat e suksesit afatgjatë.
