MENU
klinika

Sindroma

Ç’ka nuk dinit për ‘Tourette’ , si e prek trurin dhe nervat?

01.04.2019 - 18:38

Ka shumë keqbesime rreth sindromës Tourette që e bëjnë jetën më të vështirë për njerëzit me këtë gjendje. Njohja e fakteve mund t’ju ndihmojë të kuptoni se çfarë është kjo sindromë.

Sindroma Tourette është një kusht që ndikon në trurin dhe nervat, duke i bërë njerëzit të bëjnë lëvizje të përsëritura dhe tinguj, të njohur gjithashtu si tikë motorike dhe vokale që nuk mund t’i kontrollojnë. Simptomat zakonisht fillojnë në fëmijëri, mund të ndryshojnë nga më  të lehta në më të rënda, dhe të ndryshojnë me kalimin e kohës. Tourette mund të shkaktojë probleme për mirëqenien fizike, mendore dhe emocionale të fëmijëve. Arsimi mund të ndihmojë në zvogëlimin e besimeve negative në lidhje me Tourette, përmirësimin e qasjes në kujdesin shëndetësor, sigurimin e një diagnoze në kohë dhe në fund të fundit të ndihmojë fëmijët me jetën e shëndoshë dhe produktive të Tourette.

Si pjesë e punës  për të edukuar njerëzit për gjendjen, këtu janë pesë gjëra që nuk i dini  për Tourette.

1 Njerëzit me Tourette nuk bëjnë  gjithmonë shaka.

Ndoshta më së shumti keqkuptimi në lidhje me Tourette, që shihet shpesh në televizor dhe në filma, është se njerëzit me këtë gjendje bëjnë shaka të tepruara . Realiteti është se shumica e njerëzve me Tourette nuk përdorin në mënyrë të tepruar ose të pakontrolluar gjuhën e papërshtatshme. I njohur si koprolalia, kjo ndikon vetëm 1 në 10 persona me Tourette. Koprolalia  është një tik kompleks që është i vështirë për të kontrolluar ose shtypur dhe njerëzit që kanë këtë tik shpesh përdorin fjalë të papërshtatshme po kjo ndodh në mënyrë të pakontrolluar . Ata nuk mund ta ndalojnë dot këtë tik.

2 Vetëm të paturit e një tik-u  nuk do të thotë që ju keni Tourette.

Tingujt  që krijojnë tike  (tics vokale) ose lëvizjet (tics motore ) që janë të vështira për të kontrolluar ose shtypur-janë një pjesë e të pasurit Tourette, por këtu ka shumë për të diskutuar . Të kesh një tik është e komplikuar. Një person mund të ketë tikë duke filluar nga më të thjeshta, të përkohshme, që zgjasin disa javë ose muaj, dhe më pas kthehen në  tike komplekse që janë afatgjata. Tiket  gjithashtu mund të shkojnë nga nga më të butë dhe vështirë të dukshme ,deri tek më  të rënda dhe paaftësi. Të pasurit Tourette do të thotë që një person ka të paktën dy tike të ndryshme motorike dhe të paktën një tik vokal, dhe ka pasur tik për më shumë se një vit.

3 Njerëzit me Tourette nuk mund të kontrollojnë tikun e tyre (lëvizje ose zë) edhe pse mund të dëshirojnë.

Duke pasur një tik është vështirë të kontrollohet. Tikë motorike dhe vokale të Tourette janë të pavullnetshëm, që do të thotë se njerëzit nuk e bëjnë qëllimisht  tikun . Ndërsa shkaku i saktë  ende nuk dihet, shumë njerëz krahasojnë ndjenjën e të pasurit një tik me një kruarje ose të teshtirë. Ju mund të përpiqeni ta ndaloni ndjenjën, por përfundimisht ju ndoshta do të gërvishtni ose do të teshtitni dhe do të ndiheni pak më mirë pasi e keni bërë këtë veprim . Kur njerëzit përpiqen të kontrollojnë  tiket , mund të shkaktojnë stres dhe ai mund të bëhet më keq.

4 Njerëzit me Tourette shpesh kanë  jetë të përmbushur.

Është e vërtetë se disa njerëz me Tourette kanë vështirësi gjatë gjithë jetës së tyre. Është gjithashtu e vërtetë se shumë njerëz me Tourette janë shumë të suksesshëm. Ata janë shpesh arritës të lartë dhe zbulojnë se tikët e tyre mund të bëhen më pak të rënda ose të largohen kur përqendrohen në një detyrë.  Shumë njerëz gjithashtu kanë më pak tike kur rriten. Ka njerëz me Tourette të cilët janë të suksesshëm në të gjitha sferat e jetës dhe punojnë në shumë fusha, duke përfshirë artet, mjekësinë, sportet dhe profesionet e tjera.

5 Hulumtuesit  dhe komuniteti i Tourette po punojnë  për të përmirësuar jetën e njerëzve me gjendjen dhe familjet e tyre.

Hulumtuesit po punojnë  për të zgjeruar njohuritë tona për Tourette, se si ndikon në jetën e njerëzve dhe se si ne mund të avancojmë përpjekjet për shëndetin publik për të përmirësuar jetën dhe shëndetin e njerëzve që jetojnë me Tourette.  Gjithashtu po punohet për të ofruar informata shëndetësore dhe programe edukimi për Tourette, në mënyrë që njerëzit me këtë  gjendje mund të marrin trajtimin dhe mbështetjen më të mirë në dispozicion.

Së fundmi po punohet për:

Rritjen  e vetëdijes dhe të kuptuarit e Tourette:

Për  të ofruar edukim dhe trajnim shëndetësor për mjekët , edukatorët dhe familjet në lidhje me Tourette.

Menaxhimi i çrregullimeve të Tourette dhe tikeve

Përmirësimi i qasjes në kujdesin cilësor për njerëzit me Tourette.