Për fat të keq, shumica e njerëzve me skizofreni nuk janë në dijeni se simptomat janë shenja paralajmëruese të një çrregullimi mendor.
Jeta e tyre mund të shpërbëhet, por ata mund të besojnë se përvojat janë normale. Ose mund të mendojnë se janë “të bekuar ose të mallkuar” me njohuri të veçanta që të tjerët nuk mund ta shohin.
Skizofrenia është një çrregullim i trurit që prek rreth 1 në 100 njerëz. Ajo prek burrat dhe gratë në mënyrë të barabartë në të gjitha grupet etnike. Simptomat shpesh fillojnë në moshën 16 dhe 30 vjeç, por më së shpeshti në mes 18 dhe 22 vjeç. Është e pazakontë të zhvillohet skizofreni pas moshës 45 vjeç.
- Shenjat e skizofrenisë
-Halucinacione (duke parë, duke dëgjuar apo ndjerë gjëra që askush tjetër nuk mund ta bëjë);
-Deluzione (gjëra që besojnë se janë të vërteta);
-Probleme të lidhura me mendimin që e bëjnë të vështirë të keni një punë ose të kujdeseni për veten;
-Mungesa e shprehjes së fytyrës;
-Duke folur shumë pak ose me një zë të shurdhër;
-Pamundësia për të ndjekur aktivitetet e planifikuara;
-Probleme fokusimi ose vëmendje;
Disa dekada më parë, studiuesit mendonin se skizofrenia ishte shkaktuar nga prindërit e papërshtatshëm.
Tani shkencëtarët pranojnë se një kombinim i gjeneve dhe mjedisit duhet fajësuar.
Nga studimet e binjakëve identikë është zbuluar se kur një binjak ka skizofreninë, binjaku tjetër ka një shans 50% që të ketë sëmundjen, duke treguar se gjenet mund të përbëjnë gjysmën e mekanizmave të përfshirë në skizofreninë.
Por, meqë këto binjakë janë gjenetikisht të njëjtë, faktorë të tjerë duhet të kontribuojnë gjithashtu në skizofreninë. Disa shkencëtarë kanë identifikuar faktorë mjedisorë që mund të luajnë një rol. Por studiuesit ende nuk janë dakord plotësisht nëse ose si këto faktorë shkaktojnë sëmundjen.
“Disa gjene janë lidhur me skizofreninë. Por secili duket se ka vetëm një efekt të vogël në shanset e marrjes së çrregullimit. Nëse mund t’i kuptojmë gjenet dhe mekanizmat, ne mund të jemi në gjendje të zhvillojmë ilaçe që trajtoujnë më mirë sëmundjen“, thotë njëri nga mjekët që ndoqi studimin.
Megjithëse skizofrenia nuk ka shërim, mund të ndihmojnë 2 lloje kryesore të trajtimit.
Linja e parë e trajtimit është gjithmonë ilaçe, veçanërisht antipsikotikë.
Së dyti, përdoren lloje mbështetëse të psikoterapisë dhe trajtimeve psikosociale. Këto mund të ndihmojnë me aftësitë e përditshme të jetesës dhe ndoshta gjetjen e një pune të përshtatshme.
Pacientët shpesh provojnë ilaçe të ndryshme për të parë se cilat punojnë më së miri. Disa lloje të antipsikotikëve mund të shkaktojnë shtim në peshë, të cilat mund të çojnë në diabet ose kolesterol të lartë. Llojet e tjera mund të shkaktojnë një çrregullim ku personi nuk mund të kontrollojë lëvizjet e muskujve. Përkundër këtyre pengesave, antipsikotikët përmirësojnë shumë jetën e shumicës së pacientëve.
Problemet lindin kur pacientët ndalojnë marrjen e medikamenteve, gjë që është e zakonshme.
Një studim zbuloi se shumica e pacientëve ndalojnë marrjen e antipsikotikëve brenda 18 muajve të parë të trajtimit.
Për shkak të problemeve me gjykim dhe njohuri, ata mund të ndihen sikur nuk kanë më nevojë për trajtim. Efektet anësore gjithashtu luajnë një rol të madh në pajtueshmërinë e dobët të pacientëve me ilaçe.
Njerëzit me skizofreninë shpesh duhet të mbështeten tek familja ose miqtë për të marrë trajtim. Kujdesi dhe mbështetja e një anëtari të familjes me skizofreni mund të jetë sfiduese.
Mund të ndihmojë në gjetjen e një grupi mbështetës. Duke folur për të tjerët që kujdesen për njerëzit me skizofreninë mund të ndihmojnë gjithë familjen tuaj.
