Duke qenë se reduktimi i pabarazisë u bë një objektiv zyrtar i bashkësisë ndërkombëtare, pabarazitë në të ardhura janë zgjeruar. Ky trend, zakonisht i shkakturar nga liberalizimi i tregtisë dhe përparimet teknologjike që kanë dobësuar fuqinë e punësimit ndaj kapitalit, ka bërë që votuesit në shumë vende të fajësojnë të tjerët për gjendjen e tyre ekonomike dhe jo politikat kombëtare
Por në një artikull të ri të rëndësishëm, ekonomisti i Universitetit të Kembrixhit, José Gabriel Palma argumenton se shpërndarjet kombëtare të të ardhurave janë rezultat jo i forcave jopersonale globale, por i zgjedhjeve të politikave që pasqyrojnë kontrollin dhe fuqinë lobuese të të pasurve.
Në veçanti, Palma përshkruan rritjen e konsiderueshme të pabarazisë në vendet e OECD-së, ish-ekonomitë socialiste të Evropës Qendrore dhe Lindore, si dhe Kina dhe India. Këto vende, thotë i ngjajnë gjithnjë e më shumë ekonomive të pabarabarta latino-amerikane.
Me fjalë të tjera, ndryshimi i madh në pabarazinë midis vendeve, dhe veçanërisht midis ekonomive me të ardhura të mesme, është në thelb rezultati i një lufte për rreth gjysmën e të ardhurave kombëtare që përfshin një gjysmën e popullsisë.
Forca lëvizëse prapa këtyre tendencave është pabarazia e tregut.
Por politika fiskale është një mënyrë e komplikuar dhe gjithnjë e më e paefektshme për të reduktuar pabarazinë, sepse sot ajo mbështetet më pak në taksimin progresiv dhe më shumë në transferimet që rrisin borxhin publik.
Në vendet e pasura, grupet me të ardhura të mesme kanë ruajtur kryesisht pjesën e tyre të të ardhurave kombëtare. Por standardet e tyre të jetesës kanë rënë, për shkak të rritjes së shpenzimeve të mallrave dhe shërbimeve esenciale (si strehimi, kujdesi shëndetësor dhe arsimi), rënia e pensioneve reale, taksimi regresiv dhe rritja e borxhit personal.
Ky trend jo vetëm që rrit rrezikun e stagnimit ekonomik dhe dështimeve në treg; por gjithashtu është bërë një kërcënim për demokracinë.
Nëse politikëbërësit nuk arrijnë të përgjigjen në mënyrë proporcionale me këtë problem, të pasurit do të vazhdojnë të pasurohen dhe të varfërit të bëhen më të varfër, më shpejt se kurrë. Kush do ta trajtojë këtë problem atëherë?
Jayati Ghosh është Profesor i Ekonomisë në Universitetin Jawaharlal Nehru në Nju Delhi.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Defektet e sistemit të sotëm kapitalist…
Kriza ekonomike mund të sjellë Luftën e Tretë Botërore…
