MENU
klinika

Almanak

Histori/ Çfarë ka ndodhur më 11 Korrik?

11.07.2019 - 08:11

472 – Pasi u rrethua në Romë nga gjeneralët e tij, perandori Anthemius kapet në bazilikën e Shën Pjetrit, ku ishte strehuar, dhe vritet. Është fjala për bazilikën e vjetër të Shën Pjetrit që shërbeu nga shekulli 4 deri 16, kur mbi themelet e saj u ngrit bazilika që qëndron sot në qytetin e Vatikanit. Bazilika e vjetër, ndërtuar mbi sheshin historik të njohur si Cirku i Neronit, filloi gjatë sundimit të perandorit Konstantin I në vitin 318 dhe mori rreth 30 vjet për të përfunduar.

1789 – Francë; Jacques Necker shkarkohet nga posti i ministrit të Financave; zhvillimi nxiti trazira të cilat dy ditë më vonë (14 korrik) do të sillnin sulmin ndaj këshjellës së Bastijës. Shkarkimi i Nekerit ishte provokuar nga mos marrja pjesë në një mbledhje ku mbreti Luigji i XVI do të mbante fjalim. Shkarkimi i ministrit zemëroi francezët, duke ngjallur zëra se mbreti kishte plane për të sulmuar Parisin apo për të arrestuar deputetët.

1798 – Ri-themelohet Korpusi i Marinës i Shteteve të Bashkuara, në përgatitje për një luftë me Francën; Korpusi i marinës ishte shpërbërë pas luftës amerikane për pavarësi. Por në vitin 1798 – 1800 Shtetet e Bashkuara, në aleancë me Britaninë, kishin hyrë në konflikt, ose luftë të pashpallur apo luftë pirate, me Francën.

1804 – Një duel midis nën-presidentit amerikan Aaron Burr dhe ish-sekretarit të Thesarit, Alexander Hamilton, shkakton plagosjen rëndë të këtij të fundi, i cili vdes të nesërmen.

1889 – Themelohet qyteti Tijuana, Meksikë. Në dokumentet e para historike qyteti përmendet me emrat: La Tia Juana, Tiguana, Tiuana, Teguana, Tiwana, Tijuan, Ticuan, dhe Tijuana. Teoria e pranuar nga historianët është se toponimi Tijuana rrjedh nga një fjalë e gjuhës Kumeyaay – fis autokton – dhe do të thotë ‘bregdet, ndanëujë’. Etimologjia popullore shpjegon se emri Tijuana është bashkim i Tia dhe Juana, versionin spanjisht ‘Teze Juana’, etimologji e nxitur nga banorët për ta paraqitur Tijuanën si qytet mikpritës për turistët.

1919 – Dita 8-orëshe e punës dhe e diela pushim bëhet ligj për punëtorët në Holandë. Lëvizja për 8 orë punë në ditë është pjesë e historisë së hershme për festimin e Ditës së Punës dhe Ditës së 1 Majit mes shumë popujve dhe kulturave.

1920 – Me anë të një referendumi banorët e Prusisë Lindore vendosin të mbeten pjesë e Gjermanisë. Pas referendumit, turma gjermanësh filluan sulmet ndaj banorëve prusiano-lindorë polakë (priftërinj e politikanë), të cilët u dëbuan nga shtëpitë tyre.

1930 – Në Kajro, Egjipt, vdiq Çajupi, Andon Zako (64 vjeç), atdhetar, rilindas, poet romantik i madh midis De Radës e N. Frashërit. Vdiq në korrik – por la pas (mes të tjerash) këtë poezi – me shpresë që shqipëtarët të zgjoheshin:

Korriku
(A.Z. Çajupi)

“…O korrik, O faqezjarr,
je dukur dhe luftëtar:
në Francë, kush nuk e di,
u ngre vëndi për liri;
në korrik lufta u zu,
u bë gjaku gjer në gju…
kryengritjet q’u bënë,
prej korriku janë zënë;
se zjarrë që ndez korriku,
nuk’ e shuan dot armiku;
se dielli është i ngrohtë,
ndez gjakun në gjithë botë.
Gjaku i trimit vërtetë
për liri ndizetë vetë,
gjaku yt, o shqipëtar,
s’të ndizet as në behar!
Të ndeztë vap’ e korrikut,
t’i biesh në kok’ armikut!..”

1947 – Anija Exodus 1947 niset nga Franca për në Palestinën britanike. Shumica e emigrantëve ishin mbijetues të Holokaustit dhe ishin pajisur me dokumenta për të emigruar në Palestinë. Pas mbulimit të gjerë nga shtypi, marina mbretërore britanike e kapi anijen dhe i ktheu të gjithë pasagjerët në Evrope. Historianët thonë se Exodus 1947 ndihmoi për të bashkuar komunitetin hebre të Palestinës, si dhe thelloi dukshëm simpatinë ndërkombëtare për gjendjen e vështirë të të mbijetuarve të Holokaustit, duke shtuar mbështetje për idenë e një shteti hebre (Izrael).

1962 – Projekti Apollo: Në një konferencë shtypi, NASA shpall misionin për vajtje ardhje në Hënë. Dhe projekti Apollo ia arriti me sukses qëllimit, pavarësisht nga fillmi i keq më 1967, kur gjatë një provë nisjeje paraprake, zjarri shpërtheu në kabinën e anijes Apollo 1, duke shkaktuar vdekjen e të gjithë ekuipazhit. Pas zbritjeve të para të njerëzve në Hënë (1969), plane u bënë për eksplorimin afatgjatë gjeologjik dhe astrofizikë; shkurtimet e buxhetit detyruan anulimin e disa prej tyre. Pesë nga gjashtë misionet arritën të kryenin ulje të suksesshme në Hënë, por Apollo 13 u pengua të ulej nga humbja e oksigjenit në anije. Ekuipazhi u kthye në Tokë në mënyrë të sigurt duke përdorur Sondën Hënore si “varkë shpëtimi”.

1995 – Masakra e Srebrenicës; këtë ditë ndodhi vrasja e më shumë se 8 mijë boshnjakëve, kryesisht burra dhe djem, në dhe rreth qytetit të Srebrenicës, gjatë luftës në Bosnjë. Vrasjet u kryen nga njësite të Ushtrisë së Republikës serbe të Bosnjes, nën komandën e gjeneralit Ratko Mlladiç, me ndihmë vullnetarësh nga Serbia e Rusia.

Çfarë u diskutua gjatë takimit në Tiranë më 1989-ën

Refuzimi që Nexhmije Hoxha i bëri Nënë Terezës për një shtëpi bamirësie!

Në 40-të vjetorin e filmit “Proka”

Mbrëmje kinematografike me regjisorin Isa Qosja

"Kur jeni zënë për herë të fundit me gruan?"

Përgjigjet plot humor që jepte Dritëroi për Sadijen

“Pasuria që s’e blejnë dot paratë”

Libri për suksesin e vërtetë dhe rritjen personale