Infeksionet nekrotizuese të lëkurës, përfshirë celulitin nekrotizues dhe fascitin nekrotizues, janë forma të rënda të celulitit që karakterizohen nga vdekja e lëkurës së infektuar dhe indeve (nekroza).
Lëkura e infektuar është e kuqe, e ngrohtë në prekje, nganjëherë e fryer dhe flluska me gaz mund të formohen nën lëkurë.
Personi zakonisht ka dhimbje të forta, ndjehet shumë i sëmurë dhe ka ethe të lartë.
Trajtimi përfshin heqjen e lëkurës së vdekur, e cila ndonjëherë kërkon një operacion të gjerë, dhe dhënien e antibiotikëve intravenoz.
Shumica e infeksioneve të lëkurës nuk rezultojnë në vdekjen e lëkurës dhe indeve të afërta. Megjithatë, ndonjëherë, infeksioni bakterial mund të shkaktojë mpiksje të enëve të vogla të gjakut në zonën e infektuar. Ky koagulim bën që indi i ushqyer nga këto enë të vdesë nga mungesa e gjakut. Për shkak se mbrojtja imune e trupit që udhëton nëpër rrjedhën e gjakut (të tilla si qelizat e bardha të gjakut dhe antitrupat) nuk mund të arrijë më në këtë zonë, infeksioni përhapet me shpejtësi dhe mund të jetë i vështirë për t’u kontrolluar. Vdekja mund të ndodhë, edhe me trajtimin e duhur.
Disa infeksione nekrotizuese të lëkurës përhapen thellë në lëkurë përgjatë sipërfaqes së indit lidhës që mbulon muskujt (fascia) dhe quhen fasciiti nekrotizues.
Infeksione të tjera nekrotizuese të lëkurës përhapen në shtresat e jashtme të lëkurës dhe quhen celulit nekrotizues. Disa baktere të ndryshme, të tilla si Streptococcus dhe Clostridia, mund të shkaktojnë infeksione nekrotizuese të lëkurës, megjithëse në shumë njerëz infeksioni shkaktohet nga një kombinim i baktereve. Infeksioni streptokoksik në veçanti është quajtur “sëmundje e ngrënies së mishit”, edhe pse ndryshon pak nga të tjerët.
Disa infeksione nekrotizuese të lëkurës fillojnë në plagë ose çarje, veçanërisht plagë të ndotura nga papastërtitë dhe mbeturinat.
Infeksione të tjera fillojnë në prerje kirurgjikale apo edhe në lëkurë të shëndetshme. Ndonjëherë njerëzit me divertikulit, shpuarje të zorrëve ose tumore të zorrëve zhvillojnë infeksione nekrotizuese të murit të barkut, zonës gjenitale ose kofshëve.
Këto infeksione ndodhin kur disa baktere shpëtojnë nga zorrët dhe përhapet në lëkurë. Bakteret fillimisht mund të krijojnë një absces (një xhep qelb) në zgavrën e barkut dhe të përhapet drejtpërdrejt në lëkurë, ose ato mund të përhapen përmes rrjedhës së gjakut në lëkurë dhe organe të tjera. Njerëzit me diabet janë në rrezik të veçantë për infeksione nekrotizuese të lëkurës.
- Simptomat
Lëkura mund të duket e zbehtë në fillim por shpejt bëhet e kuqe ose bronz , e ngrohtë në prekje dhe nganjëherë e fryrë. Më vonë, lëkura kthehet në vjollcë, shpesh me zhvillimin e fshikëzave të mëdha të mbushura me lëng (bullae). Lëngu nga këto fshikëza është i errët dhe eme erë të ndezur.
Zonat me lëkurë të vdekur kthehen të zeza (gangrene). Disa lloje të infeksionit, përfshirë ato të shkaktuara nga Clostridia dhe bakteret e përzier, prodhojnë gaz. Gazi krijon flluska nën lëkurë dhe nganjëherë në fshikëza vetë, duke bërë që lëkura të ndjehet e brishtë kur shtypet. Fillimisht zona e infektuar është jashtëzakonisht e dhimbshme, por ndërsa lëkura vdes, nervat ndalojnë së punuari dhe zona humbet ndjesinë.
Personi zakonisht ndjehet shumë i sëmurë dhe ka një ethe të lartë, një rrahje të shpejtë të zemrës dhe përkeqësim mendor duke filluar nga konfuzioni deri tek pavetëdija. Presioni i gjakut mund të bjerë për shkak të toksinave të sekretuara nga bakteret dhe reagimi i trupit ndaj infeksionit (shoku septik). Njerëzit mund të zhvillojnë sindromën e shokut toksik.
- Diagnoza
Një mjek bën një diagnozë të infeksionit nekrotizues të lëkurës bazuar në pamjen e tij, veçanërisht praninë e flluskave të gazit nën lëkurë. Rrezet X mund të tregojnë gaz nën lëkurë gjithashtu. Një test gjaku zakonisht tregon që numri i qelizave të bardha të gjakut është rritur (leukocitoza).
Bakteret specifike të përfshira identifikohen nga analiza laboratorike e mostrave të gjakut ose indeve. Sidoqoftë, trajtimi duhet të fillojë përpara se një mjek të jetë i sigurt se cilat baktere po shkaktojnë infeksionin.
- Prognoza
Shkalla e përgjithshme e vdekjeve është rreth 30%. Njerëzit e moshuar, ata që kanë çrregullime të tjera mjekësore dhe ata tek të cilët sëmundja ka arritur në një fazë të përparuar kanë një rezultat më të dobët. Një vonesë në diagnozë dhe trajtim dhe heqje të pamjaftueshme kirurgjikale të indeve të vdekura përkeqësojnë prognozën.
- Trajtimi
Trajtimi për fascitin nekrotizues është heqja kirurgjikale e indit të vdekur plus antibiotikë të dhënë nga vena (intravenozisht). Sasi të mëdha të lëkurës, indeve dhe muskujve shpesh duhet të hiqen, dhe në disa raste, një krah apo këmbë e prekur mund të duhet të amputohet.
Njerëzit mund të kenë nevojë për vëllime të mëdha të lëngjeve intravenoze para dhe pas operacionit. Disa mjekë rekomandojnë trajtimin në një dhomë oksigjeni me presion të lartë (hiperbarik), por nuk është e qartë se sa ndihmon kjo. Njerëzit të cilët gjithashtu zhvillojnë sindromën e shokut toksik mund të marrin globulin imunitar intravenoz.
