Kortikosteroidet janë ilaçet më të forta të disponueshme për uljen e inflamacionit në trup.
Ato janë të dobishme në çdo gjendje në të cilën shfaqet inflamacioni, përfshirë artritin reumatoid dhe çrregullime të tjera të indit lidhës, sklerozën e shumëfishtë, dhe në raste urgjente siç janë ënjtja e trurit për shkak të kancerit, sulmeve të astmës dhe reaksioneve të rënda alergjike. Kur inflamacioni është i rëndë, përdorimi i këtyre ilaçeve shpesh është shpëtimtar.
- Kortikosteroidet mund të jenë të:
Dhënë nga vena (intravenoze — posaçërisht në situata emergjente);
Marrë nga goja;
Zbatohet drejtpërdrejt në zonën e përflakur (në vend; për shembull, si pika të syrit ose si kremra për lëkurën);
Thithur (si në versionet e thithura për mushkëritë, të përdorura për të trajtuar çrregullime të tilla si astma dhe COPD);
Injekohet në një muskul (intramuskular);
Injeksohet në një nyje;
Për shembull, kortikosteroidet mund të përdoren si një përgatitje thithëse për trajtimin e astmës.
Ato mund të përdoren si një llak hundor për të trajtuar ethet e rinitit alergjik. Ato mund të përdoren si pika të syrit për të trajtuar inflamacionin e syve (uveitis). Ato mund të aplikohen drejtpërdrejt në një zonë të prekur për trajtimin e kushteve të caktuara të lëkurës, siç janë ekzema dhe psoriasis. Ato mund të injektohen në nyje të përflakura nga artriti reumatoid ose një çrregullim tjetër.
Kortikosteroidet përgatiten në mënyrë sintetike që të kenë të njëjtin veprim si kortizoli (ose kortizoni), një hormon steroide i prodhuar nga shtresa e jashtme (korteksi) i gjëndrave mbiveshkore – pra emri “kortikosteroid”. Shumë kortikosteroide sintetike janë, megjithatë, më të fuqishëm se kortizoli, dhe shumica veprojnë më gjatë.
Kortikosteroidet lidhen kimikisht, por kanë efekte të ndryshme nga steroidet anabolike (siç është testosteroni) që prodhohen nga trupi dhe ndonjëherë abuzohen nga atletët.
Shembuj të kortikosteroideve janë prednizoni, deksametasoni, triamcinoloni, betamethasone, beclomethasone, flunisolide dhe fluticasone. Të gjitha këto ilaçe janë shumë të forta (megjithëse forca varet nga doza e përdorur). Hydrocortisone është një kortikosteroid më i butë që është i disponueshëm në kremra mbi lëkurë.
Kortikosteroidet zvogëlojnë aftësinë e trupit për të luftuar infeksionet duke ulur inflamacionin, zakonisht kur ato merren me gojë ose jepen nga vena. Për shkak të këtij efekti anësor, ato përdoren me kujdes ekstrem kur infeksionet janë të pranishme. Përdorimi oral dhe intravenoz mund të shkaktojë ose përkeqësojë presionin e lartë të gjakut, dështimin e zemrës, diabetin, ulcerat peptike dhe osteoporozën. Prandaj, kortikosteroidet përdoren në kushte të tilla vetëm kur përfitimi i tyre ka të ngjarë të tejkalojë rrezikun e tyre.
Kur ato merren me gojë ose me injeksion për më shumë se rreth 2 javë, kortikosteroidet nuk duhet të ndalen papritmas.
Kjo për shkak se kortikosteroidet pengojnë prodhimin e kortizolit nga gjëndrat mbiveshkore, dhe këtij prodhimi duhet t’i jepet kohë për tu rikuperuar. Kështu, në fund të një kursi të kortikosteroideve, doza zvogëlohet gradualisht. Është e rëndësishme që një person që merr kortikosteroide të ndjekë udhëzimet e mjekut për dozimin me shumë kujdes.
Përdorimi afatgjatë i kortikosteroideve, veçanërisht në doza më të larta dhe veçanërisht kur jepet nga goja ose vena, çon në mënyrë të pandryshueshme në shumë efekte anësore, duke përfshirë pothuajse çdo organ në trup. Efektet anësore të zakonshme përfshijnë dëmtimin e lëkurës me shenja dhe mavijosje, presionin e lartë të gjakut, nivelet e ngritura të sheqerit në gjak, kataraktet, enjtje në fytyrë dhe barku , dobësimin e krahëve dhe këmbëve, shërimin e dobët të plagëve, humbja e kalciumit nga kockat (e cila mund të çojë në osteoporozë), urinë, shtimin e peshës dhe lëkundjet e humorit.
Kortikosteroidet thithëse dhe kortikosteroidet që aplikohen drejtpërdrejt në lëkurë kanë shumë më pak efekte anësore sesa kortikosteroidet të dhëna nga goja, vena ose injeksioni.
