MENU
klinika

"Jo"-ja e Macron

Po Turqia ç’përfitoi nga vendimi i BE për Ballkanin?

04.11.2019 - 17:15

Turqia dhe Serbia nuk duhet të krahasohen. Është vërtet e çuditshme që Turqia dhe Serbia të futen në të njëjtin ‘’thes’’.

Ato ndryshojnë në shumë aspekte, nga madhësia, tek vendndodhja gjeografike, deri tek historia dhe përbërjet shoqërore. Megjithatë ka disa paralele të mrekullueshme.

Nuk do të ekzagjerohej nëse do të thonim që Serbia dhe Turqia aktualisht janë miqtë më të mirë të Rusisë në Evropë, jashtë ish-Bashkimit Sovjetik.

Edhe nëse njëra është anëtare e NATO-s dhe tjetra zyrtare e përkushtuar ndaj asnjanësisë, të dy vendet kanë thelluar lidhjet e mbrojtjes me Moskën.

Serbia, e cila tashmë është pajisur me aeroplanët e vjetër luftarak MiG-29 nga Rusia dhe aleati i saj Bjellorusia, do të dëshironte të blinte armë më të sofistikuara siç janë S-400, por, për dallim nga Turqia, i mungojnë paratë për ta bërë këtë. Të dy vendet kanë investuar shumë për lidhjet energjetike me rusët.

“BalkanStream” është krijuar për të lidhur Turqinë me Serbinë përmes Bullgarisë dhe më pas të shtrihet më tej në Hungari dhe Evropën Qendrore. Me fjalë të tjera, Beogradi dhe Ankaraja po ndihmojnë në lindjen e një rruge të re jugore për dërgimin e gazit natyror rus në BE. Sigurisht, vendimi i Serbisë për t’i dhënë Gazprom një 50% të aksioneve në tubacionin bie ndesh me politikën e Turqisë.

Një ngjashmëri tjetër është qëndrimi ambivalent ndaj BE-së. Në Këshillin e fundit Evropian në Bruksel (17-8 Tetor), Presidenti Francez Emanuel Macron bëri çmos për të ndaluar zgjerimin. Me argumentin se BE-ja duhet të ndalojë zgjerimin derisa të vendosë shtëpinë e vet në rregull dhe të shndërrojë institucionet, ai tha ‘’JO’’, lidhur me fillimin e bisedimeve të anëtarësimit me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë.

Në vitin 2007, paraardhësi i tij në Elysee Nicolas Sarkozy i dha fund efektivisht ofertës turke për t’u anëtarësuar në Union.

Serbia tregton shumë me BE dhe përfiton nga investimi, por nuk po bashkohet me bllokun për arsye që janë të njohura.

Shteti gradualisht është shndërruar në një shfaqje me një njeri që aktron, Vuçiqin.

Dikush mund të argumentojë se modeli turk ka zënë vend në Ballkan, edhe se ringjallja e politikës autoritare është një reflektim i forcave lokale dhe kushteve sesa i një politike të vendosur nga Ankaraja për të përhapur sistemin e saj të qeverisjes në sundimet e saj të mëparshme perandorake.

Vendosja e zgjerimit në pritje paraqet një mundësi të artë për Erdogan.

Turqia, Rusia dhe madje edhe Kina e largët po punojnë për interesat ekonomike dhe diplomatik ndërsa Bashkimi tërhiqet.

Turqia nuk ka ndonjë plan të madh ose një ofertë gjithëpërfshirëse për të përputhur me BE-në.

Por, me sjelljet e fundit të Macron, ne mund të fillojmë ta shohim Erdoganin edhe më shpesh në Beograd, Sarajevë ose Shkup.

Ahval