Vetoja e zgjerimit e presidentit francez Emmanuel Macron nuk është një manovrim për “lëshime” në zona të tjera, thonë diplomatët E TIJ dhe eurodeputetët.
Thirrjet e tij për reformat në BE janë të varfra për sa i përket detajeve dhe nëse Europa gabon, kjo mund të destabilizojë fqinjët e saj më të afërt, kështu paralajmërojnë ekspertët.
Por mund të ketë akoma kohë për të bërë ndryshime të mëdha përpara një takimi në Zagreb.
Macron shkaktoi një lloj “shoku” në një samit të BE në tetor duke thënë jo për bisedimet e pranimit me Maqedoninë e Veriut, pavarësisht faktit se ajo kishte bërë gjithçka që BE kishte kërkuar.
Ai shkaktoi edhe më shumë ankth duke thënë se BE-ja duhet të reformojë mënyrën se si kryhet zgjerimi para se të ndërmarrë hapa të mëtejshëm.
Dhe ai qëndroi i vendosur në qëndrimin e tij në një intervistë me “The Economist”, një revistë britanike, javën e kaluar.
“Hapja e një procesi thjesht burokratik [me Maqedoninë Veriore] është absurde,” tha ai.
“Bindja ime është se ne duhet të reformojmë procedurat tona të anëtarësimit, ato nuk janë më të përshtatshme. Ato nuk janë strategjike. Ato nuk janë politike, shumë burokratike dhe jo të kthyeshëm,” shtoi ai. Megjithatë, bombat e Macronit bëri që disa në Bruksel të vinin në dyshim bindjet e tij.
A po e mbante ai peng Ballkanin Perëndimor derisa eurodeputetët miratuan zgjedhjen e tij të dytë për komisioner të BE?
“Çfarë dëshiron vërtet Franca?!”, tha një burim i BE-së për EUobserver.
“Ne nuk e dimë se çfarë është ose nëse do të ndryshonte ndonjë gjë nëse Komisioni Evropian do të paraqiste propozime për reformën e zgjerimit”, shtoi burimi.
Një muaj pas samitit të tetorit, diplomatët francezë nuk kanë dhënë ndonjë detaj shtesë për vizionin e tij dhe Ballkani Perëndimor nuk ishin në rendin e ditës kur ministrat e jashtëm u takuan në Bruksel të hënën.
“Nëse doni të dini se çfarë dëshiron Macron, dëgjoni vetëm atë që ai tha për shtypin në tetor ose lexoni The Economist”, tha një diplomat francez.
“Qartësisht jo”, tha Nathalie Loiseau, një eurodeputete e vjetër nga partia e Macron dhe ish-ministrja e tij e çështjeve të BE, për EUobserver kur u pyet nëse vetoja kishte lidhje me çështje të tjera.
Udhëheqësit e BE do të takohen me homologët e tyre të Ballkanit Perëndimor në Zagreb në maj dhe nëse Evropa do të mbetet e pavendosur lidhur me situatën, mund të ketë pasoja “jashtëzakonisht të rënda”, tha burimi i BE.
“Ka një zhgënjim dhe zemërim të madh në Maqedoninë e Veriut” shtoi burimi, duke iu referuar një partie nacionaliste të opozitës.
“Ne duhet të konfirmojmë angazhimin tonë për zgjerimin në një mënyrë shumë të qartë,” tha burimi.
Por ka akoma kohë përpara takimit të Zagrebit për të përmbushur kërkesat franceze, tha për EUobserver Pierre Mirel, një ish-diplomat francez që dikur drejtonte departamentin e Komisionit të BE për Ballkanin Perëndimor.
Dhe edhe nëse gjashtë muaj do të ishin shumë pak për të përfunduar reformat e BE, “të paktën parime të reja mund të vendoseshin” dhe kjo mund të jetë e mjaftueshme për të kënaqur Macron, tha ai.
Vetoja franceze nuk rezultoi askund sepse Parisi kishte thënë për “shumë vite” se procesi i pranimit në BE nuk po funksiononte në Ballkanin Perëndimor, vuri në dukje ai.
“Shpesh udhëtoj në rajon dhe ajo që shoh është me të vërtetë shqetësuese, nivele emigrimi … madje edhe njerëzit që ecin mirë nuk shohin asnjë shpresë për fëmijët e tyre. Këto vende janë të uritur për investime. Sistemet e kujdesit shëndetësor dhe arsimi janë në një gjendje të tmerrshme , “tha ai.
Mirel tha se për të, një model i mundshëm ishte ai që e quajti “anëtarësim me dy faza”.
Në vend të financimit të reformave përmes IPA, Evropa duhet të hapë fondin e saj të kohezionit 63 miliardë euro, i cili aktualisht largon anëtarët e rinj të BE nga varfëria, dhe jep shpresë për Ballkanin Perëndimor, tha ai.
Nëse njerëzit në Ballkanin Perëndimor po humbin besimin tek liderët e BE, atëherë fondet e kohezionit mund të rikthejnë besueshmërinë, tha ai.
“Do të bënte një ndryshim psikologjik, sepse fondet strukturore të BE-së janë menduar vetëm për anëtarë të rinj të vërtetë,” i tha ai EUobserver.
Dhe nëse njerëzit në BE po humbnin besimin te liderët e Ballkanit Perëndimor, atëherë efekti “Evropianizim” i një pranimi në dy faza mund të sjellë ndryshim nga ana tjetër, shtoi ai.
“Opinioni publik do të mësohej ngadalë me anëtarët e rinj që bëhen anëtarë të rinj realisht,” tha Mirel.
Analizë e Andrew Rettman, në EuObserver