Reagimi pozitiv i bursave të premten pas lajmeve shpresëdhënëse nga një spital i Chicago, një nga 169 institucionet që trajtojnë deri në 6000 pacientë në një provë klinike globale, rritën pritshmëritë jashtëzakonisht të larta mbi industrinë farmaceutike për të rimëkëmbur ekonominë globale. Ndërkohë që distancimi social dhe rrafshimi i kurbës janë strategjitë fillestare për të zvogëluar përhapjen e SARS-CoV-2 – emri klinik i koronavirusit- prodhimi i vaksinave dhe trajtimeve bëhen thelbësore për një periudhë më të gjatë, veçanërisht nëse virusi rikthehet në vjeshtë. Por kërkesat shkencore, mjekësore dhe prodhuese janë shumë më sfiduese sesa një reagim pozitiv i bursës.
Reagimet pozitive të bursave u bazua nga rezultat e përdorimit të remdesiviri, ilaçi eksperimental për sëmundjen e koronavirusit. Studimi i kryer nga Universiteti i Chicagos zbulon se nga 113 pacientë që ishin të sëmurë rëndë me covid-19, vetëm dy persona të trajtuar me këtë ilaç vdiqën, ndërkohë që shumica u përmirësuan. Nga ana tjetër ky studim nuk jep numrin e pacientëve të intubuar përpara përmisimit. Universiteti i Mjekësisë në Chicikago është një nga dhjetëra institucionet e renditura nga Gilead (kompani që merret me kërkime mjekësore dhe biofarmaceutike) sa i përket studimit të remdesivirit te 6,000 pacientë. Studimi po vazhdon ende, ku rezultatet paraprake nuk priten deri muajin tjetër. “Një rezultat përfundimtar në këtë pikë është i parakohshëm dhe shkencërisht i pasaktë,” njoftoi Universiteti i Mjekësisë në Chicikago.
Megjithatë, të dhënat e para tregojnë që remdesivir mund të funksionojë. Instituti Kombëtar i Shëndetit raportoi të Premten se studimi me 12 majmunë të infektuar, gjashtë të trajtuar me ilaç dhe gjashtë të pa trajtuar, tregoi se grupi i parë pati përmirësim pas shtatë ditësh. Zhvillimi i provës përfundimtare nëse ilaçi funksionon pritet të zgjasë me javë, ndoshta me muaj, thonë ekspertët, megjithëse Administrata e Ushqimit dhe Barnave tashmë ka lejuar që një grup ilaçesh – anti-malariale të sponsorizuara nga presidenti Trump – të përdoren në raste urgjence, pavarësisht mungesë e provave për efektivitetin e tyre. Edhe nëse FDA jep dritën jeshile, prodhimi mund të sjellë më shumë vonesa; Gilead deklaroi se ka në gjendje 1.5 milion doza, të mjaftueshme për 140,000 pacientë dhe po planifikon të prodhojë më shumë ilaçe në rast funksionojnë dhe miratohen nga FDA.
Remdesivir konsiderohet një antiviral me spektër të gjerë, që do të thotë se funksionon kundër llojeve të shumta të virusit. Por dështoi në një provë kundër Ebola vitin e kaluar, edhe pasi pati rezultate pozitive te majmunët. Gjithashtu, ka një problem të madh: është një solucion që jepet në mënyrë intravenoze, që do të thotë se njerëzit duhet të shkojnë në një spital për 10 ditë rresht për tu trajtuar. Përveç Gilead, Instituti Kombëtar i Shëndetësisë dhe Organizata Botërore e Shëndetit po sponsorizojnë prova të shumta klinike të ilaçit. Remdesivir është vlerësuar nga OBSH si më premtuesi nga dhjetëra trajtime eksperimentale për të trajtuar koronavirusin. Lista e terapive të mundshme përfshin antivirale të reja, antiviralë të vjetër të krijuar për të luftuar HIV, ilaçe anti-inflamatore të përdorura për artritin, terapi të qelizave që mund të shfrytëzojnë sistemin imunitar, ilaçe antiparasitike që trajtojnë malarien dhe parazitët e kokës.
Asnjë prej tyre deri më tani nuk ka ofruar ‘armën sekrete” që bota po kërkon, dhe pritja do të vazhdojë, sipas specialistëve. “Eshtë e vështirë të spekulosh nëse dikush do të përparojë. Shumë pak trajtime në mjekësi përfundojnë me sukses. “tha James Cutrell, një specialist i sëmundjeve infektive në Universitetin e Teksasit, i cili analizon trajtimet e mundshme të koronavirusit. Për dallim nga antibiotikët, të cilët janë efektivë kundër formave të shumta të baktereve, antiviralët me spektër të gjerë kanë qenë të vështira për tu zhvilluar sepse viruset janë kaq të larmishëm në strukturë. Një rezultat më i qartë, pozitiv ose negativ, pritet të dalë brenda disa javësh për disa prej ilaçeve. Një skenar i mundshëm është që të shfaqen dy trajtime të ilaçeve, një që ndihmon në frenimin e vetë virusit, që të merret në fazat e hershme të sëmundjes, dhe një tjetër që ndihmon në luftimin e sëmundjes.
Një tjetër ilaç antiviral në fazën fillestare është EIDD-2801. Udhëtimi i tij nga laboratori te pacienti u bë me shpejtësinë e dritës. Më 23 Mars, një degë e Universitetit Emory në Atlanta licencoi drogën eksperimentale për një kompani në Miami. Vetëm tre javë më vonë, një pilulë iu dha një personi për herë të parë, në Britani. Kjo shënoi fillimin e një regjimi të përshpejtuar të testimit që do të përcaktojë nëse EIDD-2801 do të dalë si një armë e vërtetë kundër SARS-CoV-2 – ose do të përfundojë si një nga shumë mjekimet shpresëdhënëse.
Nëse funksionon, pilula mund t’u jepet njerëzve menjëherë pasi të shfaqin simptoma e para të covid-19. Për shkak se është një pilulë, ka potencialin të jetë më efektiv se sa remdesivir. Ashtu si remdesivir, zhvillimi i EIDD-2801 është sponsorizuar nga qeveria federale. Aktualisht ndodhet në Fazën 1, për t’u siguruar që nuk ka efekte tepër toksike ndaj njerëzve, kështu që prova e efektivitetit është të paktën disa muaj larg. Testime të tjera përfshijnë antiviralë që trajtojnë HIV-in, siç është Kaletra e kompanisë AbbVie, i cili është një ilaç i kombinuar por sipas një studimi në Kinë nuk tregoi efekt të konsiderueshëm ndaj pacientëve me covid-19. Një ilaç i gripit i aprovuar në Japoni, Avigan, është duke u studivar dhe raportohet se ka tërhequr interesin e Shtëpisë së Bardhë, por që akoma nuk është aprovuar për përdorim në Shtetet e Bashkuara për shkak të efekteve anësore që shkaktojnë defektet në lindje. Prodhuesi i saj, Fujifilm, njoftoi se Faza 2 po zhvillohet në Shtetet e Bashkuara. Testet klinike të fazës 2 po testojnë ilaçin në një grup të vogël pacientësh për të studivar efektivitetin. Në fazën 3, ilaçi do testohet në një grup më të madh pacientësh, në përpjekje për të vërtetuar përfundimisht nëse mjekimi funksionon.
Trump i ka ngritur pritshmëritë duke promovuar në mënyrë të përsëritur përdorimin e ilaçeve anti-malarie – hidroksilklorina dhe klorokuina – për të trajtuar virusin, megjithëse mungesën e provave të forta që ata funksionojnë, ku nuk përjashtohen efektet anësore, duke përfshirë rrezikun e një aritmi kardiake fatale. FDA ka lëshuar një autorizim për përdorim urgjent duke lejuar përdorimin e tyre tek pacientët në spitale. OBSH dhe disa organizata të tjera po kryejnë prova të plota klinike të barnave për të parë nëse ato funksionojnë. Këto ilaçe njihen si antiparasitikë, pasi Malaria është një parazit, jo një virus. Një ilaç tjetër më i vjetër antiparazitar që po merr vëmendje është ivermectin, i cili përdoret për të trajtuar një sërë infeksionesh parazitare te njerëzit dhe ka treguar efektivitet në laboratorë kundër koronavirusit.
Në një qasje tjetër, kompanitë e bioteknologjisë po rrisin proteina të gjalla (antitrupa), të zhvilluara nga qelizat e njerëzve të infektuar nga sëmundja, të cilat janë krijuar për të luftuar koronavirusin. Vir Bioteknologjia, një kompani në San Francisko, njoftoi këtë muaj se kishte partneritet me GlaxoSmithKline për të kryer provat e Fazës 2, brenda tre deri në pesë muaj. AbCellera, nga Vancouver, është bashkuar me Eli Lilly për të provuar qindra antitrupa. Regeneron po ekzaminon qindra antitrupa për të përcaktuar efektet e tyre kundër virusit dhe ka deklaruar se provat njerëzore mund të fillojnë në verë.
Terapitë që zvogëlojnë inflamacionin duke kontrolluar sistemin imunitar janë një tjetër kategori kryesore e ilaçeve që po testohen te pacientët me koronavirus. Qëllimi është të ndalojë “stuhinë e citokinës” të sistemit imunitar që shkatërron indet e mushkërive dhe është shkaku më i zakonshëm i vdekjes tek njerëzit me raste të rënda të covid-19. Disa ilaçe që tashmë janë në treg për të trajtuar artritin reumatoid dhe sëmundje të tjera inflamatore, po testohen te pacientët me koronavirus. Këtu përfshihet Actemra i kompanisë Roche, dhe Kevzara, një ilaç i shitur nga Regeneron dhe Sanofi. Të paktën dy kompani, Mesoblast dhe Celularity, po hetojnë përdorimin e qelizave burimore për të luftuar reagimin e tepërt të sistemit imunitar në pacientët me kovid-19. Mesoblast tha që këtë muaj ka marrë miratimin e FDA për të filluar testimin njerëzor.
Plazma e gjakut po merret nga njerëzit që janë rikuperuar nga covid-19 dhe janë injektuar në trupat e pacientëve të rinj. Shpresa është se antitrupat koronavirus të zhvilluar në pacientin e rikuperuar do të neutralizojnë virusin sapo ato të futen në pacientin e ri. Eshtë një qasje e vjetër ndaj sëmundjes infektive dhe është përdorur prej shumë dekadave kundër poliomielitit, fruthit, shytave dhe gripit.
