Kur June Almeida pa mikroskopin e saj elektronik në vitin 1964, ajo dalloi një pikë gri të rrumbullakët dhe më pas ajo së bashku me kolegët vunë re se kjo pikë u zmadhua duke hapur rreth saj disa kunja rrethore siç qëndrojnë planetët në sistemin diellor.
Ajo që vëzhgoi shkencëtarja ishte e njohur si koronavirus por ajo çka ishte më interesante ishte se ajo kurrë nuk e mbaroi arsimin për shkencën dhe nuk u besua se mund të gjente diçka të tillë, pra një familje të re virusesh.
June lindi dhe jetoi pranë familjes së saj në një shtëpi në Glasgow, Skoci, ku babai i saj punonte si shofer autobusi. Ajo ishte një student ekselence me ambicie për të ndjekur universitetin, por paratë ishin të pakta. Në moshën 16 vjeç, ajo la shkollën dhe filloi të punojë si teknik laboratori në Glasgow Royal Infirmary, ku ajo përdori mikroskopët për të ndihmuar në analizimin e mostrave të indeve.
Pasi u transferua në një punë të ngjashme në Spitalin e Shën Bartholomew në Londër, ajo u takua me djalin që do të bëhej burri i saj më vonë, artistin Venezuelas Enriques Almeida. Dyshja emigruan në Kanada dhe June punoi me mikroskop elektronik në Institutin e Kancerit të Ontario në Toronto. Aty ajo zhvilloi teknika të reja dhe publikoi disa artikuj që përshkruan, strukturat e viruseve që më parë nuk ishin parë.
Kur punon me grimca mikroskopike, është e vështirë të dini saktësisht se çfarë të kërkoni. Një mikroskop elektronik shpërthen një ekzemplar me një rreze elektronesh dhe më pas regjistron ndërveprimet e grimcave me sipërfaqen e ekzemplarit. Meqenëse elektronet kanë gjatësi vale më të shkurtër se drita, kjo u tregon shkencëtarëve një imazh me detaje shumë më të imta dhe më të vogla. Sfida është dalluese nëse një pikë e vogël është një virus, një qelizë ose diçka tjetër.
Për të zgjidhur problemin, Almeida kuptoi që ajo mund të përdorë antitrupa të marra nga individë të infektuar më parë për të vëzhguar virusin. Antitrupat tërhiqen nga homologët e tyre antigjen, kështu që kur Almeida prezantoi grimca të vogla të veshura me antitrupa, ato do të mblidheshin rreth virusit, duke e paralajmëruar atë për praninë e tij. Kjo teknikë u mundësoi klinikëve që të përdorin mikroskopinë e elektroneve si një mënyrë për të diagnostikuar infeksionet virale tek pacientët.
Almeida vazhdoi të identifikojë një mori të viruseve përfshirë rubeolën, e cila mund të shkaktojë komplikime gjatë shtatzënësisë. Shkencëtarët kishin studiuar rubeolën (si fruthi tre-ditor) për dekada, por Almeida ishte e para që e vëzhgoi konkretisht.
Zbulimi i koronavirusit
Ndërsa aftësitë e saj u njohën, Almeida u kthye në Londër për një pozicion në Shkollën Mjekësore të Spitalit St. Thomas’s. Atje, në vitin 1964 ajo kontaktoi David Tyrrell, i cili mbikëqyri studimet në Njësinë e Ftohtë të Njësisë në Salisbury, Ëiltshire. Ekipi i tij kishte mbledhur mostra të një virusi si gripi që ata e etiketonin “B814” nga një nxënës i sëmurë i shkollës në Surrey, por kishte vështirësi të konsiderueshme për ta kultivuar atë në laborator. Ndërsa metodat tradicionale dështuan, studiuesit filluan të dyshojnë se B814 mund të jetë krejtësisht një lloj i ri virusi.
Duke përdorur mënyra të ndryshme, Tyrrell i dërgoi mostra Almeidas, me shpresë se teknika e saj me mikroskop mund të identifikonte virusin.
“Ne nuk kishim shumë shpresa, por menduam se ia vlente të provohej,” shkroi Tyrrell në librin e tij “Luftërat e Ftohta”.
Megjithëse Almeida kishte materiale të kufizuara për të punuar me të, gjetjet e saj tejkaluan shpresat më të mira të Tyrrellit. Jo vetëm që Almeida gjeti dhe krijoi imazhe të qarta të virusit, por ajo kujtoi se kishte parë dy viruse të ngjashme më herët gjatë hulumtimeve të saj.
Njëra kur pa virusin e bronkitit tek pulat dhe e dyta ndërsa studionte inflamacionin e mëlçisë nga hepatiti tek minjtë. Ajo kishte shkruar një artikull për të dy viruset por nuk ishte publikuar kurrë. Ekspertët e tjerë mendonin se ato ishin fotografi me cilësi të dobët të grimcave të virusit të gripit. Me kampionin që i dërgoi Tyrrell, Almeida ishte e sigurt se po shikonin një grup të ri të viruseve.
Ndërsa Almeida, Tyrrell dhe mbikëqyrësi i Almeida u mblodhën për të diskutuar gjetjet e tyre, ata pyesnin veten se si ta quanin grupin e ri të viruseve. Pasi i shikuan pamjet, ata u frymëzuan nga struktura e virusit dhe vendosën për fjalën Latine kurorë, korona, kështu lindi grupi më i ri i koronaviruseve.
Zgjerimi i vizionit të saj
Almeida u tërhoq nga virologjia në 1985, por problemi mbeti aktiv. Ajo u bë një mësuese e jogës, mësoi se si të punonte porcelanin dhe të bënte vepra antike, së bashku me burrin e saj të dytë Phillip Gardner, gjithashtu një virolog në pension. Para se të vdiste në vitin 2007 në moshën 77 vjeç, Almeida u kthye në Shën Thomas si këshilltare dhe ndihmoi në botimin e disa prej pamjeve të para me cilësi të lartë të HIV, virusit që shkakton SIDA.
Hugh Pennington, një profesor i njohur i bakteriologjisë në universitetin e Aberdeen, punoi me Almeida në Shën Thomas dhe e përshkruan atë si mentoren e tij.
“Pa dyshim që ajo është një nga shkencëtarët e shquar skocezë të brezit të saj, por fatkeqësisht e harruar .Megjithëse për ironi, shpërthimi i COVID-19 ka hedhur përsëri dritë mbi punën e saj,” tha Pennington.
Sot, studiuesit ende përdorin teknikat e saj për të identifikuar me shpejtësi dhe saktësi viruset. 56 vjet pasi ajo pa për herë të parë një koronavirus përmes mikroskopit, puna e e saj është më e rëndësishme se kurrë.(National Geographic)
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Koronavirusi do zhduket vetvetiu brenda 70 ditëve”
